«Sharqni egalla» siyosati

Mavzu: Rossiya imperiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachik siyosati, uning istibdodiga qarshi milliy ozodlik kurashi. Jadidchilik.

REJA:

1.Turkistonni chor Rossiyasi tomonidan bosib olinishi.

2.Mustamlakachilik idora usulining joriy etilishi.

3.Mustamlakachilarning iqtisodiy, madaniy sohadagi siyosati va

amaliyoti.

4.Mustamlakachilik zulmiga qarshi milliy ozodlik harakati.

5.Jadidchilik harakati.

Ivan Grozniy Qozon (1552), Ashtarxon (1556), Sibir (1581-1590) xonliklarini bosib oladi va endi Turkiston to’g’risida ma’lumotlar to’plashga kirishadi.

1558-1559 - yillarda
Antoni Jenkinson
boshliq elchilai Buxoroga
yuborib josuslik
ma’lumotlari to’pladi

Ivan Grozniy Qozon (1552), Ashtarxon (1556), Sibir (1581-1590) xonliklarini bosib oladi va endi Turkiston to’g’risida ma’lumotlar to’plashga kirishadi.

Rusiya hukumati XVII asr davomida 9 marta elchi yuborib, Buxoro va Xiva xonliklarining iqtisodiy va harbiy ahvolini o’rganadi.
Rossiya imperiyasining
Turkistonni bosip olishga
qaratilgan
harakatlari.

Turkistonni chor Rossiyasi tomonidan bosib olinishi.

«Sharqni egalla» siyosati. Bu siyosatning tarkibiy qismlaridan biri Turkistonni egallash edi. Turkistonni bosib olish rejasi tuzildi.
1715 - yilda sharqiy chegaralarda Buxgolts rahbarligida, 1716-1717 - yillarda Xiva xonligida Bekovich-Cherkasskiy rahbarligida harbiy ekspeditsiyalar tajovuzkorona harakat qildilar.
1721-1724 - yillarda Florio Beneveni boshliq elchilar Buxoroda josuslik faoliyatini yuritdi.
XVIII asr davomida Rus davlati qozoq va qirg’izlarning hududlarida 46 ta katta va 96 ta kichikroq harbiy qal’a va istehkomlar qurdi

Anglia-Rossia raqobati. XIX asrda irik mustamlakachi davlatlar tomonidan Afrika, Osio, Amerika va Okeania mamlakatlarini bo’lib olish uchun kurash anada kuchaadi. XIX asr o’rtalarida ikki irik mustamlakachi imperia - Buuk Britania va Rossia davlatlari manfaatlari Turkistonda to’qnashdi. Ikkala davlat bir-biridan ashirin ravishda O’rta Osioga kirish, xonliklardagi hukmron sulolalar byilan tyil topish o’llarini qidirardi, shu maqsadda harbi missialar uborar edi. Anglia Hindiston tomondan, Rossia qozoq cho’llari va Sibir tomondan harakat qyilardi, o’zbek xonliklarini o’z ta’sir doirasiga olish, o’z mustamlakasiga alantirishga intyilardi.

inglizlar maxsus «afg’on siyosati»ni ishlab chiqib, Afg’oniston amirini bo’ysundirish, Hirot va Qandahorni inglizlar mulkiga aylantirish, ularda harbiy kuchlarni joylashtirishni rejalashtiradi.