Шавкат мирзиёев, Ўзбекистон Республикаси Президенти

Сув улуғ неъмат, сувчилик савобли касб. Шуни дилдан ҳис этган миробларимиз бир ёқадан бош чиқариб, бир жону бир тан бўлиб меҳнат қилмоқда. Янги Ўзбеқистондаги ўзгаришлар таъсирида сувчиларимизнинг ҳам дунёқараши ўзгариб, билим ва масъулияти ошмоқда. Шундай экан, сувчилар ўз олдига қўйилган марраларга эришишига ва билдирилган юксақ ишончни доимо оқлашига ишонамиз.
Марказий ва жанубий осиё халқларининг умумий цивилизация маконидаги тарихий ривожланиши, тиллари, дини ва маънавий қадриятлари муштараклиги
Марказий Осиё ва Жанубий Осиё энг қадимги инсоният цивилизациясига, бой тарихий ва маданий меросга эга минтақалардир. Шарқ ва Ғарб ўртасида жойлашган бу худудлар куп асрлар давомида маданиятлар, тиллар ва динлар мулоқотига ва ўзаро ҳамкорлигига ёрдам бериб келди. Минтақаларни уларнинг тарихи, маданияти ва ижтимоий-иқтисодий ривожланишидаги жуда кўп умумийликлар боғлаб туради.
Марказий ва Жанубий Осиё халқлари давлатчилиги пайдо бўлишининг илдизлари жуда қадимги даврларга бориб тақалади.
Марказий ва Жанубий Осиё доимо ишончли савдо йўллари орқали боғланиб келган, улар Яқин Шарқ, Европа ва Хитой мамлакатлари учун кўприк бўлиб хизмат қилган. Милоддан аввалги III-II минг йилликлардаёқ савдо йўлаклари чорраҳаси бўлган Афғонистон орқали Ҳиндистонга чиқишни ўз ичига олган қуруқлик йўлларининг кенг тармоғи пайдо бўлди. Ўз навбатида, Марказий Осиёнинг қадимий шаҳарлари Хитой, Европа, Ҳиндистон савдо йўллари чорраҳаси бўлиб, у ерда маданиятлар, савдо-сотиқ ва динлар бирлашган.
Заҳириддин Муҳаммад Бобур ўзининг “Бобурнома” асарида ёзишича, ўша даврда Ҳиндистон ва Ўрта Осиё ўртасида Афғонистон орқали катта карвон йўли ўтган, у орқали турли юклар ташилган. Маълумки, Бобур тарихга XVI- XVIII асрлардаги Осиёнинг энг йирик салтанатларидан бирининг саркардаси ва асосчиси сифатидагина эмас, балки атоқли олим, шоир ва ёзувчи сифатида ҳам танилган.
Эътиборга лойиқ томонлардан бири шуки, Бобур ўз қўл остидаги маҳаллий аҳолининг урф-одатларини ҳурмат қилган, бағрикенглик сиёсатини юритган, ҳар бир фуқаро эътиқод эркинлиги ҳуқуқига эга эканини эълон қилган.
У Ҳиндистон заминида темурийларга хос бунёдкорлик ишларини олиб борди: иморатлар, ҳаммомлар қуриш, боғдорчилик, сув-ер муносабатларини тартибга солиш бўйича муҳим чора-тадбирларни амалга оширди. Ҳиндистоннинг йирик шаҳарлари бўлмиш Агра, Лаҳор, Деҳлида саройлар, боғлар қурдирди.
Шу муносабат билан Марказий ва Жанубий Осиёнинг умумий цивилизация маконини тавсифловчи қатор омилларни ажратиб кўрсатишимиз мумкин.