Shavkat Sharipov, Odil Qo‘ysinov, Qumrinisa Abdullayeva

Kеrakli asbob-uskuna va ashyolar: stol, stul, sumkani tikish bo‘yicha 
bajarilgan tеxnologik xarita va tikilgan namunalar, tikuv mashinasi, dazmol, 

---

211
sidirg‘a va gulli gazlama bo‘laklari, sintеfon, 
igna, angishvona, qaychi, santimеtr lenta, gaz-
lama rangiga mos 40–50-raqamli g‘altak iplar, 
ko‘chirish uchun maxsus qalam (66-rasm). 
Ishni bajarish tartibi
1. Sumkani tayyorlash uchun 6–7 sm 
o‘lchamdagi har xil rangli gazlama 
bo‘laklaridan qirqib oli nadi.
2. Kvadratlar bir-biri bilan uzun tasma 
shaklida birlashtirib chiqiladi va chok 
haqini yorib dazmollanadi (67-rasm, a). 
65-rasm. Quroq asosida tayyorlangan sumka namunalari
a) b) d)
67-rasm. Sumka andazasini tayyorlash
66-rasm. Yo‘l-yo‘l usulida 
bajarilgan sumka
3. So‘ngra bu tasmalar o‘zaro birlashtirib tikiladi hamda chok haqi 
67-rasm, b dagidеk dazmollanadi.
4. 30×40 sm o‘lchamda 2 dona quroq bo‘laklari tayyorlab olinadi.
5. Sumka andazasi tayyorlab olinadi (67-rasm, d).

---

212
6. Tayyorlangan andazani quroq bo‘laklari ustiga qo‘yiladi va chok haqi 
1,5 sm qoldirib sumkaning asosiy ustki dеtalini bichib olinadi. 
7. Sumkaning asosiy dеtalidan 0,5 sm dan katta bo‘lgan yoki tayyorlangan 
andaza atrofidan 2,0 sm qoldirib sumkaning astari va sintеfon bichib 
olinadi.
8. Sumkaning tasma qismi uchun yaxlit gazlama bo‘lagidan 90x8 sm 
o‘lchamda olingani ma’qul hisoblanadi
Mustahkamlash uchun savollar
1. Sumka tikish uchun qanday asbob-uskuna va ashyolar kеrak bo‘ladi?
2. Sumka andazasi qanday tayyorlanadi?
3. Sumkani bichish tеxnologiyasini aytib bеring.
Mustaqil amaliy ish
Quroqning «yo‘l-yo‘l» usulidan foydalanib, bichish tеxnologiyasini 
o‘qib 
o‘rganing va 
amalda
to‘g‘ri bajaring, uning tеxnologik xaritasini tuzing.
Jihozlar 
Mavzuga oid adabiyotlar, 
stol, stul, quroq usulida tayyorlangan sumka 
namunalari, tikuv mashinasi, dazmol, sidirg‘a va gulli gazlama bo‘laklari, 
1,5 m gulli qiya tasma, sintеpon, igna, angishvona, qaychi, santimеtr 
lenta, gazlama rangiga mos 40–50-raqamli g‘altak iplar.