Shaxs shaxs haqida tushuncha

Psixologiya fanida ehtiyoj quyidagi tiplarga ajratiladi:
1. Individual - yakka shaxsga yoziga xos talablari qondirilishi.
5. Etnik - ma'lum millat yoki xalqlarning safarbarligini ta'minlash.

6. Umumbashariy - er yuzi xalqlarining umumiy talablarining majmuaviy aks etishi.

Inson shaxsining faolligi uning qiziqishlarida ham namoyon boynaydi hamda ularning muvaffaqiyatli kechishini ta'minlash uchun xizmat qiladi. qiziqishlarning klassifikasiyasi va ularning mazmuni quyidagi jadvallarda ifodalanadi:

Qiziqish bilimlarni ongli, puxta, barqaror, anglagan holda orinda qiziqishlarning tarkibiy qismlar sifatida quyidagilarni keltirib o'jizakor tomonlarini bilishga, fan asoslarini egallashga, faoliyatning turli tuman shakllariga nisbatan ijodiy yondashishni vujudga keltiradi, mehnatga, ta'limga mas'uliyat bilan munosabatda boayrat-shijoat, engilmas irodani tarkib toptirishga puxta psixologik shart-sharoitlarni yaratadi. Qiziqishning psixologik mohiyatidan kelib chiqqan holda yondashil-ganda, qiziqish, insonga intilish, faollik, ichki turtki ehtiyojni rolgan asarlarida hamda maxsus eksperimental tadqiqotlarida rivojlantirildi. Qiziqishni psixologik mohiyatining dastlabki koladi. Lekin bu voqelik (anglash, tushunish) insonda birdaniga sodir boz shaxsiy qiziqishini qondirgandan keyin unda yoqimli his-tuygonadi, ruhiy qoniqish esa orinishi-uning irodaviy sifatlar bilan umumlashgan tarzda vujudga kelishidir. Irodaviy zoyicha intilish, ba'zi qiyinchiliklarni yengish, mustaqillikni namoyon qilish xususiyatini qaror toptiradi, shaxsni maqsad sari etaklaydi. Qiziqishni psixologik mohiyatining torinishiuni oliy nerv faoliyati xususiyatlari va temperament tiplari bilan birga mujassamlashgan holda namoyon bogtish joiz, uning "bu nima?" refleksi, ya'ni orientirovka (mostloqida orientirovka refleksi negizida murakkab muvaqqat boqlanishlarning vujudga kelishidir, degan tarzda talqin qildilar. Qiziqishning moddiy asoslari ostlogzgchoqi va dinamik stereotiplar (I.P. Pavlov), dominanta (A.A. Uxtomskiy), orientir murakkab psixofiziologik hodisa ekani (E.N. Sokolov) va boshqalar bora: shaxsiy va ijtimoiy;

Maqsadiga binoan: bevosita va bilvosita;
Koyicha: barqaror va beqaror va boshqalar.
Qiziqishning mazmun jihatidan oladigan qiziqishlarning voqelik, jismlar va hodisalarning emosional jozibaliligi, his-tuyglishligi, tashqi ta'sirlarga beri-luvchanligi tufayli vujudga keladi. Bevosita qiziqishlar olishi mumkin. Psixologiyada bevosita qiziqishning yuzaga kelishi faoliyatning maqsadini anglash bilan boglgan bilishni ehtiyoj deb atash qabul qilingan. U yoki bu narsalarni (hodisalar mohiyatini) bilish, kozaro mos tushganida bilvosita qiziqish yuzaga keladi. Mehnat faoliyati va ta'lim jarayonini ongli tashkil etish etakchi va ustuvor rol ol-yorgatish maqsadga muvofiqdir.
Odamlarning qiziqishlari olami bilan bir-biridan farq qiladi. Shunday shaxslar toifasi ham mavjudki, ularning qiziqishlari faqat bir sohaga qaratilgan bonaltirilganini uchratishimiz mumkin. Lekin turli sohaga nisbatan qiziqishlarning biri, agarda ularni oqilona boshqarish imkoniyatiga bopincha salbiy hodisa sifatida baholanishi mumkin, lekin ayni chogladi. Biroq shaxsning barkamol shaxs bolamini tor emas, balki keng miqyosda bozlarining darajasiga qarab barqaror va beqaror turlarga ajratiladi. Barqaror qiziqishga ega boz maylini hech ozida mujassamlashtiruvchi, shaxsning ruhiy fazilatiga aylana boshlagan qiziqishlar barqaror qiziqishlar deyiladi.
Inson shaxsi xulq-atvorining oladi. Motiv - ma'lum ehtiyojlarni qondirish bilan boglgan qandaydir faoliyatga moyillikdir. Agar ehtiyojlar inson shaxsi faolligining mohiyatini tashkil etsa motivlar bu mohiyatning namoyon boliqdir. Shuning uchun motivlar bir-biridan ehtiyoj turlariga qarab farqlanadi. Masalan, moddiy ehtiyojning qondirilishi bilan boglgan motivlar yoki ma'naviy ehtiyojlarning qondirilishi bilan boglgan motivlar bolishi mumkin. Anglanilmagan motivda odam nimanidir istaydi, ammo oz qarashlari, tamoyillari, dunyoqarashiga mos ravishda harakat qilishga undovchi anglanilgan ehtiyojlar tizimidir. Tilaklar ham xatti-harakat motivlari bolmagan yashash va taraqqiy etish sharoitlarida ehtiyojlar op orsatma berishdir. Bu masala gruzin psixologi D.N.Uznadze va uning xodimlari tomonidan ishlangan. Koliq boqituvchilar beradigan topshiriqlarni bajarishga doim tayyor turadilar.