Shaxs xuliq atvoriga komplekslar ta’siri. Muallif

Diagnostika. Kamchilik kompleksini aniqlash bilan psixologlar, psixoterapevtlar, psixiatrlar shug'ullanadi. Diagnostika jarayoni bosqichma-bosqich amalga oshiriladi: bemorning oilaviy ahvoli, turmush sharoiti, ta'limi, kasbiy faoliyati o'rganiladi. Va quyidagi usullar qo'llaniladi:
Klinik suhbat. Emotsional zo'riqish, noaniqlik, qo'rquv shikoyatlari bilan tavsiflanadi, agar kerak bo'lsa, faol bo'lish, omma oldida gapirish, tanishish. Bemorning kamchilik tajribasini qoplashga imkon beradigan biron bir faoliyatga haddan tashqari jalb qilinishi mumkin - sport, pazandalik, maishiy, kosmetik muolajalar, pul ishlash.
Anketalar. Tuyg'ular, shaxsiyat va tor yo'naltirilgan so'rovnomalarni o'rganish uchun keng qamrovli testlar qo'llaniladi: SMIL ( shaxsni o'rganish uchun standartlashtirilgan multifaktorial usul), Dembo-Rubinshtein o'z-o'zini baholash shkalasi, D. A. Leontievning mazmunli yo'nalishi testi. Natijalar hissiy beqarorlik, zo'riqish, o'z-o'zini hurmat qilishning pastligi, stress darajasining oshishi, nevrotizmni aniqlaydi.
Proyektiv usullar. Chizma va sharhlovchi testlar bemor tomonidan rad etilgan tajribalarni aniqlashga imkon beradi, bu usil ayniqsa kompleksni ortiqcha qoplashga intilayotgan erkaklarni tekshirishda muhimdir. “Odamning rasmini chizish” testi, tematik apperseptiv test, Rozenzveygning umidsizlik testi qo'llaniladi.
Kamchilik kompleksini davolash psixoterapiya usullariga asoslangan . Mashg'ulotlar bemor shaxsining ijobiy va salbiy tomonlarini aniqlash, introspektsiya ko'nikmalarini egallash, samarali muloqot qilish, hissiy stressni kamaytirish, qo'rquvni yo'q qilishga qaratilgan.
• Shaxsiy psixoterapiya. Gumanistik, psixoanalitik va kognitiv-xulq-atvorli yondashuvlar usullari qo'llaniladi. Mashg'ulotlar davomida komplekslarning rivojlanish sabablari oydinlashtiriladi, o'z shaxsiyatiga nisbatan buzg'unchi e'tiqodlar tuzatiladi, kuchli va zaif fazilatlar tahlili o'tkaziladi, dam olish, o'z-o'zini tartibga solish va ijobiy fikrlash usullari o'zlashtiriladi.
• Introspektsiya. Bemor psixoterapevtik ishning bir qismini mustaqil ravishda bajaradi. Muvaffaqiyatlar, yutuqlar va xatolarni (tajriba shaklida) qayd qilib, shaxsiy kundaliklarni yuritish tavsiya etiladi. Yozuvlar sizning ijobiy tomonlaringizni xolisona baholash, his-tuyg'ularning salbiy ta'sirisiz harakatlar va ularning natijalarini tahlil qilishni o'rganish imkonini beradi.
• Guruh mashg'ulotlari. Guruh mashg'ulotlarida bemorlar muloqotni mashq qiladilar, tanqidga konstruktiv munosabatda bo'lishni o'rganadilar, nizolarni hal qiladilar, shu bilan birga o'z-o'zini hurmat qilish barqarorligini saqlaydilar. Ishtirokchilar o'rtasida ijobiy his-tuyg'ularning almashinuvi ishonchni, harakatga motivatsiyani oshiradi.
Xulosa órnida shuni aytishimiz mumkin inson ruxiyatida va xulq-atvorida kompleks juda katta ahamiyatga ega hisoblanadi va biz ózimizda qaysi kompleks borligi va xulq atvorimizda qanday rol bajarishini bilishimiz zarur hisoblanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar;
1.Комплекс неполноценности и комплекс превосходства/ Адлер А. – 1997.
2. Комплекс собственной неполноценности / Тесленко И.И.// Медицина третьего тисячолетия: сборник тезисов межвузовской конференции молодых ученых и студентов. – 2016. 3. Комплексы в подростковом возрасте/ Запашный А.М. - 1985. 4. Психология: Учебник для бакалавров/ Ступницкий В.П., Щербакова О.И., Степанов В.Е. — 2013