Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

Ovoz kartasi 
Ovoz kartasi shaxsiy kompyuterning eng so‘nggi yaxshilanish-
laridan biri edi. U anakart uyasidan biriga - PCI (unga birlashtirilishi 
mumkin) - qiz karta ko‘rinishida ulanadi va ovoz, nutq, musiqani qayta 
ishlash bilan bog‘liq hisoblash operatsiyalarini bajaradi. Ovoz kartasi 
darhol anakartga o‘rnatilishi mumkin. Ovoz ovoz kartasining chiqishiga 
ulangan tashqi ovoz karnaylari (naushniklar) orqali qayta ishlab 
chiqariladi. 
Oddiy ovoz kartasi quyidagi ulagichlarga ega bo‘lishi mumkin. 
❖ Tashqi: MIDI porti, line in, mic in, line out, audio chiqish, 
raqamli kirish va chiqish. 
❖ MIDI porti. Eng katta va eng ko‘zga ko‘ringan 15 pinli ulagich. 
U joystik, MIDI klaviaturasi yoki, masalan, sintezator kabi qurilmalarga 
ulanadi. 
❖ Chiziqli chiqish. Quvvatli dinamiklarni yoki kuchaytirgichni 
ulash uchun mo‘ljallangan. Bir nechta chiziqli chiqishlar bo‘lishi 
mumkin. 
❖ Audio chiqishi. Unga kam quvvatli kuchaytirgich orqali o‘tgan 
signal beriladi. Ushbu kuchaytirgich yuqori sifatga ega emas, shuning 
uchun bu chiqishga ulanish uchun asosiy qurilma, masalan, 
minigarnituralardir. 
❖ Raqamli chiqish. Raqamli qabul qilgich kabi tashqi raqamli 
qurilmalarni ulash uchun. Faqat juda qimmat xaritalarda topilgan. 
❖ Ichki kirish. Odatda CD-ROMni ulash uchun ishlatiladi. 

---

62 
Grafik planshetlar 
Grafik ma’lumotni kompyuterga qo‘lda kiritish uchun alohida 
qurilmalar sinfi - grafik planshetlar mo‘ljallangan. Ular, o‘z navbatida, 
digitizers («digitizers») deb ataladigan va haqiqiy planshetlarga 
bo‘linadi. Raqamlashtirgichlar chizma va grafik ma’lumotlarni 
kiritishga qaratilgan bo‘lib, yuqori aniqlikdagi grafik manipulyator 
bilan jihozlangan. Planshetlar sizga badiiy chizish jarayonini taqlid 
qilish imkonini beradi va grafik elementlarning katta tanlovini taklif 
qiladi. 
Planshet o‘lchamlari 1000 dpi yoki undan yuqori. Bundan kelib 
chiqadiki, hatto kichik A6 formatidagi planshet ham 5000x3500 pikselli 
ish maydoniga ega, bu har qanday zamonaviy monitorning 
o‘lchamlaridan yuqori. Shunday qilib, A6 plansheti hatto professional 
ish uchun ham yetarli. 
Grafik planshetlar bozori unchalik katta emas va bu sohada faqat 
bir nechta kompaniyalar ishlaydi: Aiptek, Genius, Wacom. Sinov 
natijalariga ko‘ra, Wacom mahsulotlari yetakchi, sodda va arzonroq 
mahsulotlar Aiptek va Genius tomonidan taklif etiladi.