Shaxsiy kompyuterda axborotni tasvirlash

Ikkilik sanoq, tizimi Rq2 asosga еga va axborotni aks еttirish uchun bor-yo`g`i ikkita raqamni: 0 va 1 ni ishlatadi.
Sonlarni bir sanoq tizimidan boshqasiga o`tkazish qoidalari, shu jumladan (1) munosabatga asoslangan qoidasi mavjuddir.
Misol:
101110,101<sub>(2)</sub> q1 •2<sup>5</sup>Қ|0*2<sup>4</sup>Қ1*2<sup>3</sup>Қ1*2<sup>2</sup>Қ1*2<sup>1</sup>Қ0*2<sup>0</sup>Қ1*2<sup>-1</sup>Қ0*2<sup>-2</sup>Қ
Қ1*2<sup>-3</sup>q46,625 <sub>(10)</sub>
Ya`ni ikkilik 101110,101 soni o`nlik 46,625 soniga tengdir.
Hisoblash mashinalarida ikkilik sonlarni tasvirlashning ikkita shakli qo`llaniladi:
• tabiiy shakl yoki qayd qilingan vergul (nuk,ta) shaklida;
• me`yoriy shakl yoki ko`chib yuradigan vergul (nuqta) shaklida.
qayd qilingan vergul ko`rinishda barcha sonlar butun qismini kasr qismidan ajratuvchi va hamma sonlar uchun vergulning holati doimiy bo`lgan raqamlar ketma-ketligi ko`rinishda tasvirlanadi.
Masalan, o`nlik sanoq tizimida sonning butun qismida 5 ta razryad (vergulgacha) va sonning kasr qismida 5 ta razryad (verguldan keyin) bulsin; shunday razryad turiga yozilgan son quyidagi ko`rinishga еga bo`ladi:
00721,35500; 00000,00328; -10301, 20260.
Bu shakl, tabiiy, oddiydir, lekin sonlarni tasvirlashning unchalik katta bo`lmagan oralig`iga еga va shuning uchun hisoblashlarda har doim ham qo`llanilavermaydi.
Qiymatli sonlar oralig`i (N) P asosli sanoq tizimida sonning butun qismida t ta razryad va kasr qismida s ta razryad bo`lganda (sonning ishorasi hisobga olinmaydi ) bunday bo`ladi:
P^-sm-R^-s
R2, m10 va s6 bo`lganda 0,015Agar amalning bajarilishi natijasida ruxsat еtilgan diapazondan chiqib ketadigan son paydo bo`lsa, razryad turini to`lib ketishi sodir bo`ladi va kelgusidagi hisoblashlar ma`nosini yo`qotadi. Zamonaviy ЕHM larda tabiiy aks еttirish shakli yordamchi sifatida va faqat butun sonlar uchun ishlatiladi.