Shaxsiy kompyuterda axborotni tasvirlash

www.arxiv.uz

Reja:

1. Shkda ma`lumotlarni tasvirlash variantlari

2. Ascii kodlari

3. Еhmni dasturli boshqarish

4. Dasturli ta`minot tarkib

5. Operasion tizimlar

6. Amaliy dasturli ta`minot
SHK ichidagi sonli axborot ikkilik yoki ikkilik-o`nlik sanoq tizimlarida kodlanadi; SHK da istalgan axborotni kiritishda va chiqarishda axborotni tasvirlashning maxsus kodlari — ASCII kodlari ishlatiladi, aynan shu koddar SHK ichida harfli va belgili axborotni kodlash uchun qo`llaniladi. 

Sanoq, tizimi va sonlarni tasvirlash shakllari

ЕHM data axborot, odatda, ikkilik yoki ikkilik-o`nlik sanoq tizimlarida kodlanadi.
Sanoq tizimi — bu, sonlarni belgilangan miqdoriy qiymatga еga bo`lgan belgilar asosida nomlash va tasvirlash usulidir.
Sonlarni tasvirlash usuliga bog`liq ravishda sanoq tizimi pozicion va nopozicion bo`ladi.
Pozicion sanoq tizimida har bir raqamning miqdoriy qiymati uning sondagi joyiga (poziciyasiga) bog`liq bo`ladi. Nopozicion sanoq tizimida raqamlar o`zining miqdoriy qiymatini, ularning sondagi joylashishi o`zgarganda, o`zgartirmaydi. Sonning pozicion sanoq tizimida tasvirlash uchun ishlatiladigan turli raqamlar miqdori (R) sanoq tizimini asosi deyiladi. Raqamlar qiymati 0 dan R— 1 gacha oraliqda yotadi. Umumiy holda ixtiyoriy aralash sonni R asosli sanoq tizimida yozish quyidagi qator ko`rinishiga еga:
Nqa­­­_m-1P^m-1Қ a­­­_m-2P^m-2Қ…Қ a­­­_kP^kҚ…Қ a₁P¹Қ a­­­₀P⁰Қ a­­­_-1P^-1Қ
Қ a_-2P^-2Қ…Қa­­­_-5P^-5 (1)
bu erda pastki indekslar raqamning sondagi joylashgan joyini (razryadini) aniqlaydi:
• indekslarning musbat qiymatlari sonning butun qismi uchun (t ta razryad);
• manfiy qiymatlar — kasr qims uchun (s ta razryad).
Pozicion sanoq tizimi — arabcha o`nlik tizimdir, unda asos Pq10, sonlarni tasvirlash uchun 10 ta raqam (0 dan 9 gacha) ishlatiladi. Nopozicion sanoq tizimi — rimcha tizimdir, unda har bir son uchun belgilarning maxsus to`plani (birikmasi) ishlatiladi (XIV, CXXVII va sh.o`.).
t ta razryadda ko`rsatilishi mumkin bo`lgan еng katta butun son:
N<sub>max</sub>qP<sup>m-1</sup> (2)
Kasr qismning 5 ta razryadila yozish mumkin bo`lgan еng kichik qiymatli ( 0 ga tent bo`lmagan) son:
N<sub>min</sub>qP<sup>-5</sup>
Sonning butun qismida t ta, kasr qismida еsa s razryadga еga bo`lgan holda, jami turli xil P^mQ5 ta sonni yozish mumkin.