Shomaksudova, M. Israil \ oav da yozma matn. Nutq va munozara

Press-reliz qanday yozilishi haqida alohida to‘xtalib o‘tmoqchimiz.
Press-reliz (yangiliklar) ning strukturasi (tuzilishi).
Reliz “yangilik” degan ma’noni anglatadi. Shuning uchun unda faqat 
yangiliklar uzatilib, sharh yoki, kimningdir fikrinf- o'z iihiga dltnaydi. Relizning 
asosiy maqsadi Kim?, Nima?, Qachon?, Qayerda? Nimaga? Qanday qilib? degan 
savollarga javob berish. Bunga qaramay, ba’zi tele, radio va gazeta jurnalistlan bu 
qoidani chetlab o‘tib, o‘zlarining fikrlarini yangilikl^ga kiritadilaf'. Press-relizning
143

---

maqsadi - faqatgina axborot yetkazishdan iborat. Sharhlovchining munosabati 
matnning boshqa turlarida ishlatilishi mumkin.
“Teskari piramida”. Matnning tuzilishi ushbu qoidaga bo‘ysunishi lozim. Bu 
modelda maqola matni qay tarzda yaratilishi kerakligini ko‘rishimiz mumkin. 
Birinchi abzasga alohida ahamiyat berish kerak. Muhim boimagan faktlar 
maqolaning 
oxirida 
beriladi. 
Matn 
yaratishning 
bu 
usuli 
zamonaviy 
jumalistikaning ilk paydo bo‘lgan davridan boshlangan. Telekommunikatsiya 
vositalarining ilk faoliyatida ham telefon yoki telegraf orqali ma’lumot uzoq 
masofalarga uzatilgan. Ko‘pincha aloqa uzilishi bo‘lib turgani sababli eng asosiy 
maiumot birinchi bo‘lib uzatilgan. Agar jumalist asosiy ma’lumotni matnning 
oxirida beradigan bo'lsa, ma’lumotni to‘liq uzata olmay qolishi mumkin. 25
Press-reliz tayyorlash mahorati. AX xodimining ijodiy mahorati OAVga 
tarqatayotgan press-relizida yaqqol namoyon bo‘ladi. Tashkilot tomonidan 
o‘tkazilayotgan katta anjumanga kelgan jumalistlarga AX xodimi press-reliz 
taqdim etishi zarur. Ular shu joyning o‘zidayoq bu ixcham, aniq va lo‘nda axborot