Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус таoлим вазирлиги

Munozarali savol: Esda olib o’olish nima?
Diqqat qiling:
Esda olib o’olishni xotiraning yangi materialni ilgari o’zlashtirilgan material bilan bolash oro’ali esda sao’lab o’olinishiga olib keladigan jarayon sifatida ta’riflash mum­kin. Bu individ tajribasini yangi bilimlar va ‘ulo’-atvor shakllari bilan boyitishning zarur shartidir. Esda olib o’olish ‘amisha tanlangan bhladi: sezgi a’zolarimizga ta’sir qiladigan barcha narsalar ‘am xotiramizda sao’lanib o’olavermaydi.
Yodda tuting.
Kishi nima bilan harakat qilgan bhlsa, shu narsa esda sao’lab o’olinadi. Amaliy ish harakatlaridan foydalanilgan ‘olda htkazilgan tajribalarda ‘am ana shu o’onuniyat aniqlandi.
Bu esda olib o’olishning faoliyatga bog’liqligini, kishining har qanday harakati uning shaxsiyatidan ajratilmagan tarzda, ya’ni shaxsning mayllari, mao’sadlari va ularga erishish usullari xususiyatlariga bog’liq deb ‘isoblash kerao’ligini anglatadi.
Unutmang.
Shunday qilib, aytish mumkinki, u yoki bu materialning esda olib o’olinishi shaxs faoliyatining sabablari, mao’sadla­ri va usullari bilan belgilanadi.
Diqqat qiling.
Operativ esda olib o’olish deb ataladigan eslab o’olishni o’iso’a va uzoo’ muddatli esda olib o’olish hrtasidagi oralio’ darajalaridan biri deb ‘isoblash mumkin. Operativ esda olib o’olishni kishining odatdagi harakatlariga xizmat qiluvchi xotira jarayoni deb ta’riflash mumkin. U kishi baja­rayotgan harakatning har bir konkret jarayonida biron natijaga erishish sharoitlaridan biri sifatida yuz beradi.
Munozarali savol: Ixtiyorsiz esda olib o’olish nima?
Diqqat qiling:
Ixtiyorsiz esda olib o’olish — bilish va amaliy harakatlarni amalga oshirishning maxsuli va shartidir. Bunda esda olib o’olish o’z ‘olicha bizning mao’sadimiz sifatida yuzaga chio’maganligi sababli beixtiyor esimizda olib o’olingan jamiki narsalar xususida odatda «O’zidan-o’zi esda sao’lanib o’olgan ekan» deymiz. Aslida esa bu faoliyatimizga xos xususiyatlar bilan bog’liq ‘oldagi o’at’iyan o’onuniy jarayondir. Tado’io’otlar shuni khrsatadiki, ixtiyorsiz esda olib o’olish unumli bhlishi uchun muayyan materialning faoliyatda tutgan hrni mu’im a’amiyatga egadir. Agar material faoliyatning asosiy mao’sadi mazmuniga kirgan bhlsa, u hsha mao’sadga erishish shartlariga va usullariga jalb etilgan ‘oldagiga nisbatan yaxshiroo’ esda olib o’olinadi.