Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус таoлим вазирлиги

Munozarali savol. Tafakkur mazmundorligi nima?


Yodda tuting. Tafakkur mazmundorligi deganda insonning tevarak-atrofidagi moddiy voo’elik thrisida ongida o’ay mio’dorda (khlamda) muloxazalar, muxokamalar, fikrlar, munozarali savollar, tushunchalar joy olganligi nazarda tutiladi. Insonda sanab htilgan komponentlar qanchalik zich bhlsa, amaliy va ijodiy xarakterdagi oyalar thlib toshsa, shunchalik tafakkur mazmundor bhladi. Kishilar bir-birlaridan birinchi navbatda tafakkurning mazmundorligi bilan tafovutlanadilar.


Munozarali savol. Tafakkurning chuo’urligi nima?


Yodda tuting. Tafakkurning chuo’urligi deganimizda, moddiy dunyodagi narsa xodisalarning asosiy o’onunlari, o’onuniyatlari, xossalari, sifatlari, ularning o’zaro bolanishlari, munosabatlari tafakkurimizda thlio’ aks etganligini tushunishimiz kerak.


Munozarali savol. Tafakkurning kengligi nima?


Yodda tuting. Tafakkurning kengligi o’zining mazmundorligi, chuo’urligi kabi sifatlari bilan muntazam aloo’ada bhladi. Insondagi narsa va xodisalarning eng muxim belgi va xususiyatlarini o’zida mujassamlashtirgan, htmish yuzasidan, xozirgi davr haqida, shuningdek, kelajak thrisidagi muloxazalar, munozarali savollar va tushunchalarni o’amrab olgan tafakkur keng tafakkur deyiladi. Fikr doirasi keng, bilim saviyasi yuo’ori, seroya, ijodiy izlanishdagi kishilarni ao’l-zakovatli, bilimdon yoki tafakkuri keng kishilar deb atash mumkin. Demak, insonning ao’l-zakovati, bilimdonligi, muloxazadorligi uning tafakkuri kengligidan dalolat beradi ekan.



Munozarali savol. Tafakkurning mustakqilligi nima?
Yodda tuting. Inson tafakkuri o’zining mustaqilligi jixatidan, mustaqil va nomustaqil tafakkurga ajratiladi. Tafakurning mustaqilligi deganda, kishining shaxsiy tashabbusi bilan o’z oldiga konkret mao’sad, yangi vazifalar o’hya bilishi, ular yuzasidan amaliy va ilmiy xarakterdagi faraz (gipoteza) qilishi, natijani ko’z oldiga keltira olishi, o’hyilgan vazifani xech kimning khmagisiz, khrsatmasisiz, o’zining ao’liy izlanishi tufayli turli yhl, usul va vositalar topib, mustaqil ravishda xal qilishdan iborat amaliy o’obiliyatni tushunish kerak.