Сиёсатшунослик сиёсий тадқиқотлар ва сиёсий журналистикани ўз ичига олган жуда кенг тушунчадир. Сиёсатшунос, асосан, сиёсий соҳани емас, балки иқтисодни ҳам, ижтимоий соҳани ҳам ва ҳоказоларни ҳам қила олади

Хронотоп (макон ва вақт). Бадиий матнда хронотоп "ихтиёрий" бўлади. Бу ҳикоянинг зарур, аммо енг муҳим таркибий қисми емас. Хронотоп кўпинча керакли фонни яратади. Сюжет воқеалари одатда маҳаллийлаштирилади, яъни маълум макон ва замонда жойлаштирилади. Хронотоп фунциялари бир биридан фарқ қилиши мумкин: баъзи асарларда у деярли сезилмайди, бошқаларда эса бу муҳим рол ўйнайди.Бадиий матнда ҳаракат жойи ёпиқ бўлиши ёки умуман кўрсатилмаган бўлиши мумкин, аммо шунга қарамай, журналистик матнда бўлгани каби аниқ кўрсатилмайди.
Журналистик матндаги хронотоп ниҳоятда муҳимдир, чунки шарҳланаётган вазият маълум бир вақтинчалик ва фазовий нуқта билан узвий боғлиқдир ("у ерда ва кейин", "бу ерда ва ҳозир").Бу, айниқса, бошқа вақтларда вазият параметрлар кескин ўзгариши мумкин: "журналистнинг матни тақдимотга воқеаларнинг долзарблиги еътибор қаратиб, бадиий адабиёт матнидан ва илмий матндан фарқ қилади"
Бадиий матн-бу ҳодисага кечиктирилган реакция.Сиёсий шарҳ эса ҳар қандай муҳим воқеа, ҳодиса ва бошқаларга тезкор реакциядир.
Сиёсий шарҳ матнларининг миқдорий ва сифат тавсифида деиктик маркерларнинг катта қисми муқаррар-тўғри исмлар(топонимлар, антропонимлар, муассаса ва ташкилотларнинг номлари); рақамлар; саналар. Юқоридаги мисолдан кўриниб турибдики, миқдорий ҳамда топонимик аргументлар ишнинг ҳақиқий томонини етказади, матнга ҳужжатли аниқлик, ишонтириш, ишончлиликни беради.
Белгилар. Муаллиф бадиий матнга бирон бир исмни киритиш учун ҳақли; аҳамиятсиз бўлиб туюлса муаллиф қаҳрамон номини кўрсатмаслиги мумкин. Ва прототип мавжуд бўлса ҳам, кўрсатилган ном камдан-кам ҳолларда ҳақиқий билан боғлиқ.
Журналистик матн муаллифи тасвирланган вазият. актантларни ихтиро қилишга ҳақли емас.Улар ҳар доим ҳақиқий, номланган ва таниқли, аниқлик билан боғлиқ вазиятлар ва, қоида тариқасида, давлатлар.сиёсий фаолиятида муҳим рол ўйнайди
Сюжет. Бадиий асарда сюжет тизимни ташкил етувчи асосий компонент ҳисобланади. Сиёсий шарҳда сюжет янгиликлар билан боғлиқаналитик қисмдан паст бўлган қисм. Бироқ, сиёсий шарҳда ёритилган ва талқин қилинган воқеалар доираси шунчалик кенгки, қуйидаги ҳолатлар мавжуд факт томони аналитик томондан мувозанатланади, чунки иккала қисм ҳам бир хил даражада муҳимдир.
Бадиий ифодалилик. Ҳар қандай баҳоловчи баёнот сингари, сиёсий шарҳ ҳам нафақат ақлга, балки ҳиссиётларга ҳам мурожаат қилади, бу тилнинг лексик ва таркибий жиҳатдан ҳиссий рангли елементларини талаб қилади Сиёсий шарҳ матнида нутқнинг образлилиги ва експрессивлигини ошириш учун сўз ва ибораларни мажозий маънода ишлатишга асосланган троплар фаол ишлатилади
I. V. Арнолднинг таърифига кўра, троплар лексик визуал ва експрессив воситалар бўлиб, унда сўз ёки ибора ўзгартирилган маънода ишлатилади⁵
Троплар тилнинг имо-ишора тизими сифатида икки ўлчовлилиги ва таркиб режасининг ассиметрияси ва ифода режасидан келиб чиқади, бу иқтисодиёт принципини олдиндан белгилаб беради ва мослашувчанлик ва хилма-хилликни оширади
Деярли барча енг муҳим тропларни сиёсий шарҳлар матнларида топиш мумкин: метафора, метонимия, синекдоха, епитет, киноя, персонификация,аллегория.
Метонимия бир предметнинг номи ўрнига бошқасининг номи ишлатилиши, биринчисига маълум корреляция билан боғлиқлиги билан характерланади.
Епитетлар "гўзал"лексемалари, бўлиб, масалан кўпчилигимиз фойдаланадиган,Жаннатмакон юрт” каби сўзлар.
Ирония- ишора қилинган ва назарда тутилган контрастга асосланади
Шахсийлаштириш инсоннинг хусусиятларини мавҳум тушунчаларга ва жонсиз нарсаларга ўтказишдан иборат:Грузия-Осетия можароси ҳақидаги мақолалардан бирида Ғарбнинг "ҳаракацизлиги" ни ухлаётган одамнинг хотиржамлиги билан таққослайди.
Полемик. Бадиий матнда полемика бўлмаслиги мумкин. Танқидчилар китобга шарҳ ёзишлари мумкин, аммо китобнинг қадр-қиммати ушбу шарҳнинг сифати билан белгиланмайди.Шу билан бирга, публицистик баёнот априори полемик ҳисобланади, чунки сиёсат манфаатлар тўқнашувидир
Ҳозирги кунда тезкор ахборот технологияларини ривожлантириш, журналистик материаллар полемикасини амалга ошириш имконияти берилмоқда (блоглар, Твиттер, форумлар).
Қатъийлик. Бадиий матн муаллифи ўз асарини қуйидаги тартибда яратади
дунё ҳақида, уни безовта қиладиган нарса, ёзишдан бошқа иложи бўлмаган нарсалар ҳақида муҳим бир нарсани ифода етади.
Журналистик матн бадиий матндан кўра прагматик. Муаллиф ҳақиқий pпрофиссионал вазифани бажаради. Журналистик матн ўз фаолиятининг уч такрорланувчи (такрорланувчи) босқичини намоён қилади: 1) яратиш,2) стереотипларни шакллантириш; 3) жамоатчилик онгини бошқариш (манипуляция қилиш).
Китоб маслаҳат бермаслиги, нарсаларнинг ҳолатини тасвирламаслиги мумкин бироқ, журналистик матнда маълумот, хулоса, яширин ёки аниқ тавсиялар бўлиши шарт.