Sintaksis: grammatik bog’lanishlar va gap bo’laklari test

V. Aniqlovchi.
S. Hol.
D. To‘ldiruvchi.

21. Sifatlovchi o’z sifatlanmishiga qanday yo’l bilan birikadi?

A. Moslashuv yo’li bilan
V. Bitishuv yo’li bilan
S. boshqaruv yo’li bilan
D. Moslashuv yoki bitishuv yo’li bilan.

22. Sport bilan shug’ullanish sog’lom bo’lishning garovidir. Ushbu gapdagi sintaktik munosabat turlarini aniqlang.

A. Predikativ, atributiv, obyektli.
V. Predikativ, relyativ, obyektli

S. Predikativ, atributiv, relyativ

D. Nopredikativ, atributiv, relyativ.

23. Qaysi qatorda bog’lamali ot kesim qo’llangan?

A. Yoz saxovat bilan dunyoni sharbatga to’ldirdi.
V. Bu xona doimo ozoda bo’ladi.
S. Bu xabarni eshitgan rais shamolday tez uchib borar edi.
D. O’qituvchilar bizdan mamnun bo’lishdi.

24. Qaysi qatorda sostavli fe’l kesimlar berilgan?

A. Munisxon bo’lmasa boshqa bir odamni topardi.
V. Sharoitimiz ancha yaxshi bo’lib qoldi.
S. Birdaniga tushgan sovuq beva-bechoralarni dovdiratib qo’ydi.
D. Mashinadagilar unga ajablanib qarashadi.
25. Qaysi gapda ega birikmali ifodalangan?
A. Biz talabalarning bilimdonligi, sezgirligi va intiluvchanligidan mamnun bo’ldik.
V. Mehnat qilib topganing - qandu asal totganing.
S. Buyuklik ma’naviy barkamollikdadir.
D. Qo’rqqan oldin musht ko’tarar.

26. Qaysi gapda sifatlovchi sifatdosh bilan ifodalangan?

A. Uning butun harakati dushmandan o’ch olgani ekan.
V. Shoira navbatchilik qilmagan kun kam bo’ladi.
S. Shu kitoblar Toshkentda nashr qilinganini aytdi.
D. Bu bilan O’ o’z qadrini topgan bo’ladi.

27. Qaysi gapda qaratqich aniqlovchi birikmali qo’llangan?

A. Piyoda yurmoqning foydasi ko’p.
V. Maktabning hovlisi yaxshigina bezatilgan.
S. Umrining eng yaxshi mavsumi yoshlik bahori o’tib ketdi.
D. Fazliddin uyining qayerdaligini Tohirga yaxshilab tushuntirdi.
28. So’z birikmasining o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
A. Ikki va undan ortiq so’zdan tuziladi.
V. Ikki va undan ortiq mustaqil so’zlarning birikuvidan tuziladi.
S. Ikki mustaqil so’zdan tuzilib, bitta tabiiy pauza bilan aytiladi.
D. Ma’lum grammatik qonun-qoida asosida birikadigan , ikki va undan ortiv mustaqil so’zning tobelanish asosida birikishidan tuziladigan sintaktik birlik.

29. Sintagma, uning o’ziga xos xususiyatlarini belgilang.

A.Bitta mustaqil so’zdan tuzilib, predikativ munosabatni ifodalaydi.
V.Tabiiy pauza bilan aytiladigan nutqiy parcha.
S.Bir va bir necha so’zlarning qo’shilishidan tuzilgan, predikativ munosabatga ega bo’lgan sintaktik birlik.
D.Mustaqil fikr anglatadigan, tugallik intonasiyasiga ega bo’lgan sintaktik birlik.

30. Gap, uning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?

A.Ma’lum fikr anglatadigan nutqiy parcha.
V.Predikativ munosabat mavjud bo’lgan birlik.
S.Bir va bir necha so’zlarning qo’shilishidan tuzilgan, ma’lum fikr anglatuvchi, nisbiy tugal intonasiyaga ega bo’lgan sintaktik birlik.
D. Ma’lum fikr anglatgan, predikativ munosabatga ega bo’lgan, nisbiy tugal intonasiyaga ega bo’lgan sintaktik birlik.

31. Berilgan gapdagi bosh bo’laklarni aniqlang.Navoiy g’azal mulkining sultonidir.

A. Navoiy – ega, sultonidir – kesim.
V.Navoiy – kesim, g’azal – ega
S.Mulkining – kesim, Navoiy – ega.
D.G’azal mulkining sultonidir – birikmali kesim, Navoiy – ega.

32. Gaplar qaysi jihatdan tasnif qilinadi?

A. Mazmuniga ko’ra, tuzilishiga ko’ra
V. His-hayajonga ko’ra, kuzatilgan maqsadga ko’ra, sostaviga (tarkibiga ) ko’ra
S. Tuzilishiga, modallikka va mazmuniga ko’ra
D Ifoda maqsadi, tuzilishi, tarkibi, his-hayajon va modallikka ko’ra

33. Keltirilgan misoldagi egani aniqlang. Ma’naviy barkamollik buyuklikning aynan o’zidir.

A. Ma’naviy
V. Barkamollik
S. Buyuklikning
D. Ma’naviy barkamollik

34. Ajratilgan ikkinchi darajali bo’lakni aniqlang.Uzoqdan, ekinzorlar orasidan bolalarning kulgisi eshitildi.

A. Uzoqdan
V. Bolalarning
S. Ekinzorlar orasidan
D. Orasidan

35. Kesimning tuzilishiga ko’ra turlari qay o’rinda to’g’ri ko’rsatilgan?

A. Ot kesim va fe’l kesim
V.Sostavli kesim va soda kesim
S.Sostavli ot kesim va sostavli fe’l kesim
D.Sodda, sostavli va murakkab kesim

36. Misoldagi birikmali to’ldiruvchi qay o’rinda to’g’ri ko’rsatilgan?

Asarning nihoyatda rostgo’ylik bilan yozilganiga qoyil qoldik.
A. Rostgo’ylik bilan
V. Nihoyatda rostgo’ylik bilan
S. Yozilganiga qoyil qoldik.
D. Asarning nihoyatda rostgo’ylik bilan yozilganiga.

37. Keltirilgan miosl bir sostavli gapning qaysi turiga kiradi?

Barcha ishlarni bitirib bo’lgach, shu yerdan ketishga to’g’ri keldi
A.Bir sostavli gap.
V.Darak gap.
S.Shaxsi aniq gap.
D.Shaxssiz gap.

38. Gaplarning tuzilishiga ko’ra turlari ...

A.Sodda yoyiq va sodda yig’iq gap
V.Sodda gap, qo’shma gap, murakkab gap
S.Ergashgan qo’shma gap va bog’langan qo’shma gap
D.Sodda gap va qo’shma gap.

39. Misoldagi o’rin holini aniqlang.

Daraxt tepasida gala-gala qushlar to’xtovsiz chirqillashadi
A. Gala-gala qushlar
V. Tepasida
S. Chirqillashadi
D. Daraxt tepasida

40. Misoldagi sostavli fe’l-kesimni aniqlang.

U o’z sarguzashtlarini birma-bir aytib bera boshladi.
A. Birma-bir
V. Aytib bera boshladi
S. O’z sarguzashtlarini
D. Ayta boshladi
41.Dialogdagi javob gapning qaysi turiga kiradi?
Taqdirlanganlar orasida kimlar borligini bilasizmi?
A.Sodda gap.
V.To’liqsiz gap.
S.Yig’iq gap.
D.Qo’shma gap.

42. Berilgan misolda nechta ravish ergash gap bor?

Raqiblarni hurmat qilib, ta’qiblarni himmat bilib, yolg’on yig’lab, yolg’on kulib yashab yurgan odamlar bor.
A.Bitta ravish ergash gap bor.