Синяя пульсация

Muskul to’qimasining tuzilishi va organizmdagi ahamiyati

Keyinchalik hujayralar sitoplazmasida spesifik elementlar shakllana boshlaydi. Yo’on va ingichka protofibrillalar paydo bo’ladi. Ba'zi bir mioblastlar tabaqalanmay qoladi, bunday mioblastlarni satellitlar1 deyiladi. Bular muskul tolasi yaqinida joylashib, atrofdagi biriktiruvchi to’qima bilan birga sarkolemmaga yopishadi va uni atrofidan o’rab oladi. Keyinchalik ularning yadrosi ko’payib kattalashadi va periferik qismini egallab, miofibrillalari yo’onlashib, T sistemasini hosil qiladi.

Muskul to’qimasining tuzilishi va organizmdagi ahamiyati

Fiziologik va reporativ regenerasiya jarayonlarida muskul to’qimasida mioblast hujayralar ancha ko’payib ketadi. Bu ko’payish, odatda, kam tabaqalangan satellitlarning bo’linishi hisobiga bo’ladi. Yosh muskul hujayralari paydo bo’lishi bilan birga ularning boshqa struktura elementlari ham takomillashib boradi.

Muskul to’qimasining tuzilishi va organizmdagi ahamiyati

Yurak muskuli bajaradigan vazifasiga va mikroskopik tuzilishiga ko’ra yuqorida aytib o’tilgan muskullarga o’xshaydi. Bu muskul silliq muskullarga o’xshab ritmik ravishda qisqarib charchamaydigan xususiyatga ega. Muskul hujayralarining tarkibi ham shunga moslashgan. Innervasiyasi ham odam yoki hayvonlar ixtiyoriga boliq ema, markaziy bosh miya orqali muttasil boshqarib turiladi.

Mikroskopik tuzilishi ko’ndalang yo’lli boshqa muskullarnikiga o’xshaydi. Masalan, uning miofibrillalarida anizotrop va izotrop disklar va ularning o’rtasida telofragma va mezofragmalar bor.

Skeletning ko’ndalang yo’lli muskul to’qimasi

Hozirgi zamonaviy elektron miknoskoplar yordamida olib borilgan tadqiqot ishlari shuni ko’rsatdiki, yurak muskuli o’ziga xos nozik mikroskopik tuzilganligi bilan boshqa muskullardan qisman farq qilar ekan. Masalan, u tolachalardan emas, balki zanjirsimon shaklda bir-biriga birikib ketgan uzun muskul hujayralaridan tarkib topgan. Binobarin, uzunchoq shakldagi muskul hujayralari sitoplazmasining o’rtasida asosan yadro joylashgan bo’lib, miofibrillasi periferiya qismida yotadi. Miofibrillalarda xuddi skelet muskullari tolachalaridagidek, qora va oq disk uchraydi.