Sipunkulidlar (Sipuncula) yer yuzida 150


Nemertinlarning tanasi qanday tuzilga(segmentlashmagan)?


Download 97.74 Kb.
bet23/26
Sana19.06.2023
Hajmi97.74 Kb.
#1625354
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
feruzbek

43.Nemertinlarning tanasi qanday tuzilga(segmentlashmagan)?
Qisman parazit yashaydigan chuvalchanglarni o’z ichiga oladi. Cho’ziq tnasi xilpillovchi epiteliy bilan qoplangan. Epiteliy ostida xalqa bo’ylanma muskullar joylashgan. Tanasining oldingi uchida uzun xartumi bo’ladi. Xartum o’ljasini tutish uchun xizmat qiladi. Xartum maxsus xaltachaga kirib turadi. Tana bo’shlig’I bo’lmaydi, ichki organlari oralig’I parenxima to’lgan. Hazm qilish sistemasi oldingi, o’rtta va keying qismlarga iborat. Qon aylanish protonefrediy tipidagi ayirish sistemeasi rivojlangan. Nerv sistemesi ortogon tipda tuzilgan. Jinsiy sistemasi ayrim jinsli, soda tuzilgan bo’lib xaltachalar shaklidagi follikulalardan iborat. Jinsiy xujayralarni chiqaradigan yo’llar va qo’shilish organi bo’lmaydi. Nemertinalar tipiga 750 ga yaqin turlarni o’z ichiga oladigan yagona nemertinalar sinf kiradi.
Nemertinalar -nemertini sinfi
Tashqi tuzilishi. Tanasi cho’ziq, odatda silindr shaklida, ba’zan dorzo-ventral (orqa-qorin) yo’nalishda yassilashgan. Kattaligi 1-2 smdan 2 m gacha, ba’zan 30m ga yetadi. Ko’pchigi qoramtir tusli, ba’zi vakillari yashil, qizil, pushti yoki chipor tusda bo’ladi. Og’iz teshigi tanasi oldingi qismining qorin tomonida joylashgan. Tanasining eng uchki qismida joylashgan teshigidan uzun xartumi dumbadan chiqarilib turiladi. Tanasi xilpillovchi epiteliy bilan qoplangan. Epiteliy ostida bazl membrana, uning ostida esa muskullarjoylashgan. Bir gurux nemertinalarda muskullar tashqi halqa va ichki bo’ylama qavatlardan iborat. Boshqalarda halqum muskullar bilan birga epiteliy orasida yana bitta bo’ylama muskullar qavati joylashadi. Bundan tashqari orqa-qorin muskullar boylami ham rivojlangan. Ichki organlar oralig’I g’ovak parenxima bilan to’lgan.
Ichki tuzilishi. Ichagi to’g’ri nay shaklida bo’lib, tana bo’ylab joylashgan. Ectodermal oldingi ichak qizilo’ngach deyiladi. Endodermal o’rta ichakning ikki yonida yon o’simtalar, ya’ni cho’ntakchalar hosil bo’ladi. Orqa ektdermadan kelib chiqqan bo’lib, anal teshigiga ochiladi. Nemertinalar yirtqich hayot kechiradi, mayda hayvonlar (chuvalchanglar, qisqichbaqasimonlar, mollyuskalar) bilan oziqlanadi. Xartumi yordamida o’ljasini tutadi. Lekin xartum hazm qilish sistemasi bilan bog’liq emas. U tanasining orqa tomonida joylashgan maxsus qin ichiga joylashgan naydan iborat. Xartum qin ichiga xuddi qo’lqopning teskari ag’darilgan barmoqlari singari kirib turadi. Qinning muskullari qisqarganida xartum qo’lqopning barmoqlari singari qayta ag’darilib tashqariga chiqariladi. Bir qancha nemertinalar xartumida ignaga o’xshash o’tkir stelet bo’ladi. Qurollanmagan nemertinalar xartu zaxarli secret ishlab chiqaradi. 
Xartum nemetinalaning hujum qilish va himoyalanish organi hisolanadi. 

Download 97.74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling