Sobitjon Inog’omov farmasevtik qurilmalarida

4. Qiyoslash natijalarini rasmiylashtirish 
4.1. Polyarimetr va saxarimetrlarning birlamchi va davriy qiyoslashning 
ijobiy natijalari va ushbu standartning talablarini qoniqtiruvchi barcha qurilmalar 
uchun va ularni qiyoslash bo‘yicha olingan natijalari asosida guvohnoma 
rasmiylashtiriladi.
4.2. Standart bo‘yicha talablarni qoniqtirmaydigan polyarimetr va 
saxarimetrlar ishlatish uchun yaroqsiz deb topiladi.
Mustaqil tayyorlanish uchun savollar 
1. Qanday nurga qutblangan nur deyiladi ? 
2. Solyarizator va analizator nima ? 
3. Solishtirma burilish burchagi nima ? 
4. Polyarimetr qanday tuzilgan? Uning tuzilishi va ishlash prinsipini gapirib 
bering?
 
 

---

114
8-LABORATORIYA ISHI 
 
 
REFRAKTOMETRLARNI QIYOSLASH
 
Ishdan maqsad: yorug‘lik nurining sinish qonunlarini, shu qonunlar asosida 
ishlaydigan qurilmalarning tuzilishi, ishlash prinsipi va refraktometrni qiyoslash 
metodikasi bilan tanishtirish. 
Vazifa: refraktometrni
tuzilishi va ishlash prinsiplarini o‘rganish, uni 
qiyoslash va qiyoslash 
natijalarini taxlil qilish.
Asboblar va qurilmalar 
1. Refraktometr. 2. Glitserinning har xil konsentratsiyadagi eritmalari, 3. 
Distillangan suv, 4. Pipetkalar, 5. Prizmalar yuzasini tozalash uchun paxta yoki 
bint. 
Nazariy qism 
Yorug‘likning vakuumdagi tezligining (s) biror muhitdagi tezligiga (v) 
nisbati shu muhitning absolyut nur sindirish ko‘rsatkichi deb ataladi va quyidagi 
formula yordamida aniqlanadi: 
𝑛
𝑎
=
𝑠
𝑣
 
YOrug‘likning biror bir muhitdagi tezligini ikkinchi bir muhitdagi tezligiga 
nisbati orqali aniqlanadigan kattalik muhitning nisbiy nur sindirish ko‘rsatkichi 
deb ataladi va quyidagi formula yordamida aniqlanadi: 
𝒏
𝑵
= 
𝒗
𝟏
𝒗
𝟐
bu erda, 
𝒗
𝟏