Socialliq qadagalaw kutiwler ham jamiyettin oz agzalari minez qulqina qoyatugin talaplari sistemasi menen olardin haqiyqiy minez qulqi ortasindagi qatnasti en kem darejege keltiriw qurali bolgan process

Dasturiylik koz qarasina tiykarlanip, insan oz qasiyetine kore kop ham onnan da kop pul tabiwga emes, balki jasawga, ozi konligip qalganinday jasawga ham de fizikaliq ham manawiy talaplarina qaniqtiriwga jetetugin pul tabiwga umtiliwi lazim. Dasturiy pikirlew koz qarasinda kapitaldi ham islep shigariwdi asiriw qalewi jetispeydi, onda “kereginen kobin alma” tiykarinda madeniyat jasaydi. Dasturiylik “kop pulga iye boliw jaman halat emes, biraq ogan kop itibar beriw, oni turmistin tiykargi maqsetine aylandiriw jamandir” korinisindegi eski etikaga amel qilinadi.

Socialliq qadagalaw – kutiwler ham jamiyettin oz agzalari minez qulqina qoyatugin talaplari sistemasi menen olardin haqiyqiy minez qulqi ortasindagi qatnasti en kem darejege keltiriw qurali bolgan process. Bunda socialliq tartipke saliw (normalar ham basqa socialliq tartipke saliwshilardi jaratiw ham olardi haqiyqiy socialliq munasibetlerge qollaw procesi sipatinda) ham soialliq qadagalaw (tartipke saliwshi sistema ortasindagi qatnasti hamde aniqlangan parqlardi en kem darejege keltiriwdi tekseriw sipatinda) tusiniklerin pariqlaw zarur.

Socialliq qadagalaw – kutiwler ham jamiyettin oz agzalari minez qulqina qoyatugin talaplari sistemasi menen olardin haqiyqiy minez qulqi ortasindagi qatnasti en kem darejege keltiriw qurali bolgan process. Bunda socialliq tartipke saliw (normalar ham basqa socialliq tartipke saliwshilardi jaratiw ham olardi haqiyqiy socialliq munasibetlerge qollaw procesi sipatinda) ham soialliq qadagalaw (tartipke saliwshi sistema ortasindagi qatnasti hamde aniqlangan parqlardi en kem darejege keltiriwdi tekseriw sipatinda) tusiniklerin pariqlaw zarur.

Bunda socialliq ameldegi minez – qulqti qandaydir ozgermes standartlarga muwapiqlastiriw boyinsha bir tarepleme process sipatinda tusiniw qate boladi. Ayirim adamlardin miez qulqlari jamiyet qadiryatlari ham normalarina maslasip gana qoymay, jamiyettin qadriyat normativ sistemasinin ozi jamiyettin ayirim individleri, socialliq toparlar, klaslar ham qatlamlar minezi tasiri astinda ozgeredi. Individ madeniyatti ozlestiriw menen birge ogan keri tasir etedi. Shaxstin qaliplesiwi protsesinde madeniyattin dunyasi da bayip baradi.

Bunda socialliq ameldegi minez – qulqti qandaydir ozgermes standartlarga muwapiqlastiriw boyinsha bir tarepleme process sipatinda tusiniw qate boladi. Ayirim adamlardin miez qulqlari jamiyet qadiryatlari ham normalarina maslasip gana qoymay, jamiyettin qadriyat normativ sistemasinin ozi jamiyettin ayirim individleri, socialliq toparlar, klaslar ham qatlamlar minezi tasiri astinda ozgeredi. Individ madeniyatti ozlestiriw menen birge ogan keri tasir etedi. Shaxstin qaliplesiwi protsesinde madeniyattin dunyasi da bayip baradi.

Socialliq qadagalaw sistemanin ozinde tensalmaqliliq buzilgan boliwi otiw dawirindegi jamiyetlerge tan. Bunda bul sistemanin ayirim buwinlari; ayirim normalar, qadiryatlar, putkil socialliq institutlar da oz waziypasin lazim darejede orinlamay qoyadi. Misali; jamaatshiliktin oz pikirin erkin korsete almawi yaki bildirilgen jamaatshilik pikiri hesh qanday ahmiyetke iye emesligi, huqiqtin socialliq agimlarin joq qiliw, jinayatshiliqti toqtatiw, socialliq turmista huqiqiy erkinlik ham adillikti tamiyinlew boyinsha ozinin qadagalaw waziypalarin orinlawga imkani bolmawi jamiyet ushin oz aldina qawip tuwdiradi.

Socialliq qadagalaw sistemanin ozinde tensalmaqliliq buzilgan boliwi otiw dawirindegi jamiyetlerge tan. Bunda bul sistemanin ayirim buwinlari; ayirim normalar, qadiryatlar, putkil socialliq institutlar da oz waziypasin lazim darejede orinlamay qoyadi. Misali; jamaatshiliktin oz pikirin erkin korsete almawi yaki bildirilgen jamaatshilik pikiri hesh qanday ahmiyetke iye emesligi, huqiqtin socialliq agimlarin joq qiliw, jinayatshiliqti toqtatiw, socialliq turmista huqiqiy erkinlik ham adillikti tamiyinlew boyinsha ozinin qadagalaw waziypalarin orinlawga imkani bolmawi jamiyet ushin oz aldina qawip tuwdiradi.