«социология» фанидан маърузалар матни

Ички шаҳар (innersity) — шаҳарларнинг марказий даҳаларини қамраб оладиган ҳудуд бўлиб, одатда, улар шаҳар четларидан ўзига хос аниқ белгилари билан ажралиб туради. Ривожланган мамлакатлардаги кўпчилик шаҳарларда ички шаҳар ҳудуди инкирозга учраган, шунинг учун бадавлат аҳоли бу ҳудудларни ташлаб, шаҳар ташқарисидаги минтақаларга кўчиб ўтмоқца.
Иш (work) — одамларнинг ўз мавжудлигини таъминлашга йўналтирилган фаолияти. Ҳар қандай ишга ҳақ тўланади, деб ўйламаслик керак. Анъанавий жамиятларда пул тизими жуда ибтидоий аҳволда эди, жуда озчилик одамларгина ишлари учун пул олишарди. Ҳозирги жамиятларда ҳам шундай иш турлари борки, уларга маош тўланмайди (масалан, уй ишлари).
Иқтисодиёт (economy) — муайянжамиятлардагииндивидларнингмоддийэҳтиёжлариниқониқтиришгайўналтирилганишлабчиқаришваайирбошқилиштизими. Иктисодий институтлар бутун ижтимоий ҳаёт учун улкан аҳамиятга эга. Иқтисодиётда юз бераётган ҳодисалар жамият ҳаётининг кўп жабҳаларига таъсир ўтказади. Хўжалик юритишнинг ҳозирги тизимлари анъанавий тизимлардан кескин фарқ қилади, чунки ҳозирги пайтда аҳолининг кўпчилиги қишлоқ хўжалигида банд эмас.
Консенсус (consensus) — муайянгуруҳ, ҳамжамиятёкижамиятаъзолариорасидаасосийижтимоийқадриятларганисбатанкелишув. Баъзисоциологларконсенсусгаижтимоийбарқарорликнингасосиси­фатидаалохидааҳамиятберадилар. Уларфикрича, муайяндаврдавомидабарқарорбўлибкелаётганжамиятларгааҳолинингкўпчилигиучунхизматқилган "қадриятларнингумумийтизими" хосдир.
Конформлик (conformity) —жамиятёкигуруҳдаўрнатилганмеъёрларгариояқилишгаасосланганхулқ. Одамлар кўпинча қадриятларга улар негизида ётган меъёрлар учунгина амал қилмайдилар. Баъзилар уларга мақсадга мувофикдик нуктаи назаридан ёки негатив санкциялардан қўрқиш туфайли амал қиладилар.
Корреляция (correlation)—иккикатталикёкиўзгарувчанликорасидагистатистикшаклдаифодаланадиганбарқарормуносабат. Корре­ляция ижобий бўлиши ҳам, салбий бўлиши ҳам мумкин.
Маданийтакроришлабчиқариш (cultural reproduction) —маданийқадриятларнингавлодданавлодгаўтиши. Маданийтакроришлабчиқаришмаданийсоҳадагатажрибанизамондаузлуксизсакданишинитаъминловчимурватларнитақозокилади. Анашундаймаданийтакроришлабчиқаришнингасосиймурватлариданбири — ҳозиргижамият­дагитаълимжараёнибўлиб, уфақатрасмийдаражадагинаамалгаоширилмайди. Маданийтакроришлабчиқаришга "яшириндастурлар" — индивиднингнорасмийтарздаўрганадиганхулқ-атвораспектлариайниқсакаттатаъсирўтказади.