Социологиялық ой-пикиpдиң таpийхый pауажлаhыў басқышлаpы

Огюст Конт-социология тарийхында, жамийеттеги ондиристин, техниканын, онерментшиликтин жагдайы адамзат билиминин улыума жагдайынан гарезли болатугынлыгын, ал адамзат билиминин рауажланыуы Ғуш баскыш нызамынаҒ багынады, сол себепли бул нызам улыума адамзат жамийетинин рауажланыу нызамы болып есапланады деген пикирди айткан.

Озинин теориясында жамийеттин тийкаргы институтлары семья, мамлекет, динди олардын функциялары хам ролин жамийеттеги келисим хам тилеклесликти орнатыу коз-карасынан алып карап, жамийетлик системанын нызамларын уйрениу зарурлигин корсеткен.
Социология илиминин тийкаргы уазыйпасы жамийеттеги тилеклеслик хам келисимди орнатыудан хам беккемлеуден ибарат деген пикирди айткан.
Теориясында, адамзаттын акылынын рауажланыуы, руухыйлыгы жамийетлик прогресстин шешиуши факторы болады деген пикирди айткан.

Зиммель хам Вебер

Социология шегарадагы илим, сонлыктан ол табияттаныудан анык фактлерге суйене отырып шынлыктын себеп-натийжелик байланысларын тусиндириу, ал гуманитар илимнен шынлык фактлерин бахалылыкларга айландырыу усылын алыуы керек деген социологлар.
Вебер.
Социологлардын бахалылык багдарланыуынын озгериуи дауирдин мапи аркалы аныкланады, ягный сол социологлар жасап атырган хам харекет етип атырган социаль-тарийхый шараятлар аркалы аныкланады деген пикирди айткан социолог.
Идеаллык тип- бул социаллык шынлыкты билиуде, олар менен социаллык-тарийхый реаллыкты салыстырыу ушын улги ямаса масштаб сыпатында колланылатугын кен тусиниклер деген пикирди айта отырып озинин теориясын дореткен социолог.
Г. Зиммель.
Социологиянын максети бахалылыкларды таза форма сыпатында, ягный социаллык кубылыслардагы ен тураклы хам универсаль белгилерди есапка алатугын инструмент сыпатында уйрениу деген пикирди айткан социолог.
Ф. Тейлор.
19 асирдин 90 жыллары карханаларды комплексли турде изертлеу аркалы дуньяда биринши марте мийнетти илимий шолкемлестириу системасын дузген.
Томас хам Знанецкий.
Социология тарийхында биринши мартебе адамлардын жана шараятлардагы турмысын анализлеуде жеке документлерди изертлеу методын ягный биографиялык методты колланган социологлар


Э. Мейо.
Хоторн экспериментин откерген социолог
Социология тарийхында мийнеттин онимдарлыгын арттырыуга группа ишиндеги адамлардын оз-ара катнасларынын тасир жасайтугынын тажрийбелик жол менен аныклаган социолог.
П. Сорокин.
Социомадениятлык динамика концепциясы рамкасында, шынлыкты нызамлылык тийкарында озгеретугын процесс сыпатында назердетутып хам сол шынлыкта жамийет тарепинен басшылыкка алынган аныклаушы дуньяга коз-карас тийкарындагы шынлыкты кабыл етиу принциплери асте акырын озинин мумкиншиликлерин жогалтып баска альтернативлик коз-карас пенен орын алмасыудын тийкарында социаллык институтлардын норма улгилеринин озгериске ушырайтугынлыгы хаккында пикир айткан социолог.
Неопозитивизм.
Рус социологиясында, жамийетти анализлеудеги даслепки бирлик-бул группанын ямаса индивиддин психологиясы емес ,факторлар емес, ал жамийеттеги социаллык байланыслар, катнас- лар, оз-ара тасир жасау алыныуы керек деген пикирдеги социологиялык багдар.