Sodda gaplar va qo’shma gapalar

oddiy jumla gapning barcha fe'llari (bir yoki bir nechta) bo'lganda xuddi shu mavzuga murojaat qiling. Masalan: Xuan korre ko'p. Jon va Martin ular yugurishadi ko'p. Jon korre va sakrash. Gapning sodda ekanligini aniqlashda siz quyidagi savollarni berishingiz mumkin:
Soda gapalarga mis

4-mavzu: Kasbiy soha bo’yicha atama va so’zlarning lug’atini tuzish

Reja
1. Kasbiy soha atamalar haqida tushuncha
2. Kasbiy atamalar lug’atini haqida tushuncha
3. Kasbiy soha atamalari lug’atidagi atamalarning qishloq xo’jaligida qo’llanilishi

Ilmiy adabiyotlarda ta’kidlanishich , ma’lum fan, ishlab chiqarish sohasidagina qo’llaniladigan va asosan o’sha soha kishilari tushunadigan maxsus so’zlar terminlar – atamalar sifatida qaraladi

“Hozirgacha termin tushunchasi tilshunoslikda turlicha talqin qilinmoqda – deb deb qyt etishadi “ . “O’zbek tili leksikologiyasi” asarining mualiflari . – Ba’zi tishinoslar terming ilm va texnikaga oid so’z va iboralargina emas , barcha uy-ro’g’or asboblari nomlarini ,ishlab chiqarishning hozirgi darajasidagi qurollarning barcha nomlarini , shuningdek , kustarchilik kasb - hunarga oid suzlarni ham kiritadilar
So’nggi yillarda o’zbik tiliga bo’lgan e’tibor tobora kuchayib bormoqda , bu esa o’zbek tilida sohalarga oid atamalar ya’ni terminlar bilan ishlashga ehtiyojniyuzga keltiradi . Terminlar ma’nosi , mohiyati, uning nomidan kilib chiqadi.
Demak , Terminus lotincha – chegara , chek bundan kurinib turibdiki termin chekli , chegaralangan yani , terminlar yagona sohaga oid , aniqrog’I bir ma’noli so’zdir . ma’lumki , har qanday so’z tug’ilishida bir ma’noli bo’ladi , lekin jamiyatida taraqqiyoti davomida u ko’p ma’nali so’zga aylanib boradi . Lingvistik terminalogiyaga bag’ishlangan ilmiy ishlarda har qanday termin so’dir ,lekin harqndayso’z termin bo’laolmaydi , degan fekir ilgari suriladi
 Demak, «atama» so‘zini «termin» tushunchasi ma’nosida qo‘llaganimizda, uni umuman narsa-predmetlar, voqea-hodisalarning nomi sifatida emas, balki aniq bir ilmiy tushun­chani ifodalaydigan va ma’lum bir fan sohasiga tegishli bo‘lgan birliklarni anglashimiz lozim.
Shu ma’noda kasb-hunarga oid so’zlar atamalardan farqlanadi. Bu haqda quyiroqda to’xtalamiz.
O’zbek tilshunosligida atamalarni o’rganishga doir ko’pgina ishlar amalgam oshirilgan. Ko’plab ilmiy kitoblar, risolalar, lug’atlar, ilmiy va ilmiy-ommabop maqolalar yozilgan, dissertatsiyalar himoya qilingan. Bu borada 200 dan ortiq lug’atlarning nashr etilishi fanimizning katta yutug’I hisoblanadi. O’zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi, “Lotin yozuvi asosidagi o’zbek alifbosiga o’tish to’g’risida”gi Qonunning qabul qilinishi, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Atamalar qo’mitasi olib borayotgan yirik hajmdagi ishlar atamashunoslik sohasining yanada yuqori bosqichga ko’tarilishiga sabab bo’ldi.
Atamalarning shakllanishi ham xalqning tarixi qadar qadimiydir. To’nyuquq, Kultegin, Bilga hoqon singari bitiktoshlarda xalqimiz mashg’ul bo’lgan hunarlarga oid atamalarni uchratamiz. Ular xalq tomonidan yaratilgan afsonalarda, qahramonlik qo’shiqlarida ham mavjud bo’lgan. Ularni mujassam qilgan Mahmud Qoshg’ariyning “Devonu lug’otit-turk” asari ularning bizgacha yetib kelishida katta tarixiy vazifani bajargan. Masalan, asardan ovchilik mavzusidagi parchalarni olib ko’raylik: