Sodda gaplar va qo’shma gapalar

O‘zbek tilining izohli lug‘ati. 2008 yil. 4-tom.73-74-betlar.
Umuman olganda lug’at diganda anashu tilning qanchalik boyligini bildirib turadigan isbot misolida olishimiz mumkun .
Undan tashqari lug’at bizga tilni chuqurroq anglshimizga yordam biradi , yozishdan tortib talafusgacha bulgan bilimlarni biradi bizga .
Misol
ABDIKATSIYA — lot. taxtdan, hokimiyatdan, lavozimdan voz kechish.
ABDUKSIYA — muqobil (alternativ) farazlarga nisbatan mavjud ma‘lumotlardan
ABSOLYUTZIM (lot. absolutus – shak-shubhasiz, cheklanmagan, mutlaq) — bir kishining (podsho, sulton, imperator) qonun bilan cheklanmagan mutloq hokimiyatiga
ADDITIVLI — qo‗shimcha. ADEKVAT (lot. tenglashgan) — aynan o‗xshash, teng ma‘noli.
ADEPT (lot. erishgan) — biror ta‘limot, g‗oyaning ashaddiy tarafdori, davomchisi.
ADL (arab. odillik) — islom dinida Olloh sifatlaridan biri. Hozirgi zamon islom
AGRAR (lot. agrarius) — 1) yerga, yerdan foydalanishga, unga egalik qilishga oid (mas., A. tanglik, A. islohot); 2) sanoatga nisbatan qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishi asosiy o‗rinda turishini ifodalovchi so‗z (mas., A. mamlakat va h.k.).
AGRESSOR — 1) bostirib kiruvchi tomon; 2) jangovar siyosat olib boruvchi, agressiya harakatlarini qo‗llovchi davlat.
AHD (arab.) — 1) qat‘iy so‗z, qaror, va‘da; 2) kelishuvchi tomonlar o‗rtasida biror masalada tuzilgan shartnoma, bitim. Mas., tinchlik ahdi
AKKLAMATSIYA (lot. acclamatio – baqiriq-chaqiriq, xitob qilmoq) — amaliyotda xalqaro tashkilotlarning qarorlar qabul qilishda konferensiyalar qatnashchilarning (kongresmen, aplodisment, luqmachi va b.) reaksiyalari asosida qanday bo‗lsa ham og‗ish yoki soddalashgan tartibda ovoz berish.
AKKREDITATSIYA (lot. ishonch bildirmoq) — vakil qilish, vakolat berish. Konstitutsiyaviy, ma‘muriy va xalqaro huquqda qo‗llaniladigan tushuncha. 1) Diplomatiya va b. xalqaro munosabatlarga tatbiqan olganda A. shaxsning boshqa davlatda yoki xalqaro tashkilotda muayyan davlatning vakili etib tayinlanganini bildiradi.

3. Kasbiy soha atamalari lug’atidagi atamalarning qishloq xo’jaligida qo’llanilishi

sohalarida . Masalan chorvachilik dexqonchilik bog’dodchilik qora molchilik parrandachilik va boshqa sohalarda atamalarga duch kilamiz va uzimiz ham be ixtiyor undan foydalanamiz . Bu atamalar manosini anglashimiz uchun bizga atama lug’ati kirak buladi. Atamalar lug’ati qishloq xo’jaliklarida ham kurishimiz mumkun turli tuman
Turlixil kasiblarga tigishli
Bank sohasiga tigishli atamalar
Kiridit moliya biznismin tadbirkor ishbilrmon auksion
ABSOLYUT (MUTLAQ) AFZALLIK PRINSIPI - Adam Smit tomonidan ilgari surilgan g'oya bo'lib, savdo munosabatlaridagi mutlaq afzallikni anglatadi (tovarlarni ishlab chiqarishda sarf-xarajatlarning ustunligi hal qiluvchi hisoblanadi)
ABSOLYUT RENTA - yerning sifati qanday bo'lishidan qat’i nazar, undan foydalanganlik uchun to'lanadigan ijara haqi.
ABSTRAKT MEHNAT - shaklidan qat’i nazar, insonning aqliy, ruhiy, jismoniy energiyalarining birgalikdagi sarfi.
ADDENDUM - ilgari tuzilgan sug'urta va qayta sug'urtalash shartnomasiga tomonlarning o'zaro kelishuvi bilan qo'shimchalar kiritish.
AGENTLIK OPERATSIYALARI - bir tomonning topshirig'i bilan kelishilgan hududda ikkinchi (agent) tomon amalga oshiradigan oldi-sotdi bilan bog'liq bo'lgan amaliy va huquqiy harakatlar. AGRAR ISLOHOTLAR - yerlardan foydalanish tizimida davlat tadbirlari. Mamlakatlar va ulaming tumanlari iqtisodiy geografik sharoiti hamda tarixiy xususiyatlari islohotlarga katta ta’sir ko'rsatadi.
Meditsinaga oit atamalar
Bavosil (gemorroy) - Orqa peshov ichidagi yoki tashqarisidagi og‘riqli, kichik shishiq. Ular shishgan venalardir(tomirlardir).
Bakteriya - Faqat mikroskop ostida ko‘rinadigan va turli infeksion kasalliklarga olib keluvchi mikroblar. Balg‘am - nafas yo‘llari (bronxlar) ning shilliq qavatlarining yo‘talganda tashqariga chiqadigan ajramasi . U yiringli yoki qonli bo‘lishi mumkin.
Balg‘am ko’chiruvchilar - Nafas yo‘llaridagi shilimshiqlarni chiqarishga yordam beruvchi dorilar . Bachadon - Ayollarning bola rivojlanadigan qorin sohasidagi xaltasimon a’zosi.
Bachadon bo’yinchasi - Qin orqasidagi bachadonning ochilish joyi.
Belgilar - Odamning qanday kasallik bilan og‘riyotganini bilish uchun uni tekshirish jarayonida qidirilayotgan narsalar yoki holatlar.
Boylam - Suyak yoki ichki a’zolarni bir-biriga biriktirib ushlab turadigan pishiq biriktiruvchi to‘qima tolalar tutami
. Bronxlar - O‘pkaga havo olib boruvchi naylar. Ular orqali odam nafas oladi.
Bronxit - Bronxlarning infeksiyalanishi (yallig‘lanishi).
Buyraklar - Katta loviya ko‘rinishidagi belning pastki qismidagi organlar bo‘lib, qonni filtrlaydi va chiqindilaridan siydik hosil qiladi.
Talim yunalishiga doyir doir atamalar