Sodda kiritmalar so`zlar va so`z-gaplar bilan, murakkab kiritmalar

So‘zlovchining o‘z fikriga munosabati
Shu munosabatni ifodalashga xoslangan so‘zlar
1	Ishonch munosabati	Albatta, shaksiz, shubhasiz
2	Gumon munosabati	Balki, ehtimol, chamasi, shekilli
3	Tasdiq munosabati	To‘g‘ri, darhaqiqat, haqiqatan
4	Achinish munosbati	Afsuski, attang
5	Quvonch munosbati	Xayriyat
6	Fikrga yakun yasash (xulosalash)	Xullas, demak
7	Fikrning kimga qarashli ekanligi	Menimcha, aytishlaricha
8	Fikrning tartibi	Birinchidan, ikkinchidan, avvalo, avvalambor
9	Fikrning dalillanishi	Masalan, jumladan

Kirish so‘zlar ham uslubiy xoslanish xususiyatiga ega. Shuning uchun so‘zlovchi o‘zi qo‘llayotgan nutq uslubiga muvofiq keladiganini tanlab qo‘llaydi. Masalan: shaksiz, shubhasiz, darhaqiqat, demak, avvalambor, fikri ojizimcha kiritmalari kitobiy uslubga xos. Kitobiy uslubga xos bu so‘zlar o‘z ichida ichki xoslanishga ega, ya’ni:

– Shaksiz, fikri ojizimcha – badiiy uslubga xos;
– Bayon qilinishicha – publitsistik uslubga xos.
She’riyatda afsuski, yaxshiyam, attang, mayli, esizki kabi kirish so‘zlar ko‘p qo‘llaniladi. Og‘zaki so‘zlashuv nutqida deydilarki, xayriyat, aytishlaricha, taxminimcha va boshqa kirish so‘zlar ko‘p uchraydi.


Kirish birikma
Kirish birikmalar ham kirish so‘z singari:
a) aytilgan fikrga nisbatan modal munosabatni ifodalash uchun xizmat qiladi;
b) gap boshida, o‘rtasida, oxirida kelishi mumkin;
c) gapning boshqa bo‘laklaridan vergul bilan ajratiladi;
d) gapning boshqa bo‘laklari bilan grammatik aloqaga kirishmaydi.
Kirish birikma kirish so‘zdan shakli bilan farq qiladi, ya’ni so‘z emas, so‘z birikmasi shaklida bo‘ladi.
Kirish birikmalarga rostini aytganda, ochig‘ini aytganda, mening bilishimcha, odamlarning aytishicha, fikri ojizimcha, xullasi kalom, tabibning ta’biricha, ochig‘ini aytganda, boshqacha qilib aytganda, olimning qisqacha qilib tushuntirishicha kabilar misol bo‘ladi. Masalan:
Dunyoda hech bir xalq to‘g‘ri kelolmas,