Soliqlar va soliqga tortish yo’nalishi dss 56 guruh talabasi atabullayev ozodbek

Vertikal tenglik turli guruhlardan bo'lgan shaxslarga turli xil talablar qo'yilishini nazarda tutadi. Masalan, kam daromadli odamlar kamroq soliq to'laydilar.

Landshaft tenglik bir xil pozitsiyadagi odamlar bir xil majburiyatlarni bajarishini nazarda tutadi (ya'ni irq, jins, din bo'yicha kamsitish yo'q; bir xil daromad bilan bir xil soliq to'lanadi).

2. Iqtisodiy betaraflik soliq tizimining samaradorligini aks ettiradi. Ushbu mezon soliqlarning iste'molchilar va ishlab chiqaruvchilarning bozor xatti-harakatlariga ta'sirini hamda kam resurslarni taqsimlash samaradorligiga baho beradi.

Yuqorida ko'rsatilgandek, aksariyat soliqlar iqtisodiy agentlarning motivatsiyasiga ta'sir qiladi va ularni ushbu soliq yo'qligida qabul qilingan qarorlardan farq qiladigan qarorlar qabul qilishga undaydi. Bunday soliqlar buzilish deb ataladi. Bunday ta'sirga ega bo'lmagan soliq buzilmaydi (masalan, bir martalik so'rov uchun soliq). Ideal holda, soliq tizimi buzilmas soliqlardan iborat bo'lishi kerak, ammo bunday tizim boshqa mezonlarga javob bermaydi.

3. Tashkiliy (yoki ma'muriy) oddiylik soliqlarni yig'ish xarajatlari bilan bog'liq. Soliqlarni yig'ish xarajatlari tarkibiga soliq tizimini saqlash xarajatlari, to'lanadigan soliq miqdorlarini aniqlash, ularni byudjetga o'tkazish va soliq to'lovlarining to'g'riligini hujjatlashtirish, konsultatsiya xarajatlari va boshqalar bilan bog'liq to'lovchilar sarf qilgan vaqt va pullar kiradi.

Tuzilgan tizim qanchalik sodda bo'lsa, uning ishlash xarajatlari past bo'ladi.

4. Soliq moslashuvchanligi makroiqtisodiy vaziyat o'zgarishiga, avvalambor, ishbilarmonlik tsikli bosqichlarining o'zgarishiga tizimning munosib javob berish qobiliyatini o'z zimmasiga oladi.

Moslashuvchan soliqqa misol bo'lib, ishbilarmonlik tsiklini yumshatadigan va ichki stabilizator vazifasini bajaradigan daromad solig'i. Ko'tarilish bosqichida ushbu soliq tadbirkorlik faoliyatini cheklaydi, chunki soliq yukining ko'payishi foyda ortishidan ko'ra sodir bo'ladi. Aksincha, turg'unlik davrida soliq yuki foydadan ko'ra tezroq qisqaradi, bu esa tadbirkorlarni faolligini oshirishga undaydi.

5. Shaffoflik - soliq to'lovchilarning asosiy qismi tomonidan soliq tizimini nazorat qilish imkoniyatini taklif qiladi. Odamlar qanday soliqlarni, qanday stavka bilan to'lashlari, to'lovlar qanday amalga oshirilayotganligi va boshqalarni aniq bilishlari kerak. Shu nuqtai nazardan, bilvosita (do'konda xaridor tovarlarning narxiga kiritilgan QQS, bojxona boji va boshqalarni taxmin qila olmaydi), belgilanmagan (chunki ular qanday maqsadlarda ishlatilishi ma'lum emas), tashkiliy va murakkab soliqlar .