Soxibaxon ped texnologiya doc

S.I.Petrovskiy va
Y.Y.Golant tasnifi

Agar o’quvchilar
imustaqil ishlasa, faol
metodlar
laboratoriya metodi,
kitob bilan ishlash
• faol va passiv metodlarga bo’lish:

O’quv-tarbiya ishlarini
tashkil etish va amalga
oshirish


Y.K.Babanskiyning tasnifi
bo’yicha metodlar 3 ta katta
guruhga bo’linadi

Bilishga doir o’yinlar,
o’quv munozaralari, qiziq
vaziyatlarni vujudga
keltirish, rag’batlantirish,
tanbeh berish va nazorat
metodlari
Nazorat va o’zini-o’zi
nazorat qilish metodlari

Ta’limning og’zaki metodlari
Yangi bilimlarni berish usullari bu-
bilimlar manbaidir, ya’ni bilimlar hamda
ta’riflarni berish: tushuntirish, hikoya,
maktab ma’ruzasi, suhbat metodlari
majmuidir.






Hikoya qilish -
o’qituvchi
tomonidan yangi
o’tilayotgan
mavzuga oid
omil, hodisa va
voqealarning
yaxlit yoki
qismlarga bo’lib,
obrazli tasvirlash
yo’li bilan
ixcham, qisqa va
izchil bayon
qilinishidir.

O’quv ma'ruzasi.
Ushbu usuldan
yangi bilimlarni
o’zlashtirish va
mustahkamlash,
ko’nikma va
malakalar hosil
qilish uchun
foydalaniladi. Agar
hikoya darsning bir
qisminigina
egallasa, ma‘ruza
odatda, ularni to’la
qamrab oladi.

Suhbat. Suhbat
ta'limning keng
tarqalgan usuli. Bu
usul savol-javob usuli
deb ham yuritiladi.
Suhbatning to’rt xil
turi mavjud bo’lib,
ular: yangi bilimlar
berishda, bilimlarni
mustahkamlashda,
olingan bilimlarni
tekshirishda, o’tilgan
materiallarni
takrorlashda
qo’llanadigan
suhbatlardir.

O’quv
materiallarini
tushuntirish -
o’qituvchi
tomonidan
o’tilayotgan
mavzuning
mazmunini
xarakterlaydigan
tushuncha, ta'rif,

qonun va
qoidalarni
uqtirishdir.







Ta'limning ko’rgazmali metodlari.

• O’qitish jarayonid a ko’rgazmalilik usulidan foydalani shning muhimligi o’qituvchining o’rganilayotgan narsa va hodisalarni hissiy idrok etishga, ularni kuzatib mushohada qilishga o’quvchini undash, mantiqiy va nazariy elementlarning birligiga ishonch hosil qilishga, shuningdek, nazariy bilimlarni amaliyotda qo’llay olishga o’rgata bilishi bilan izohlanadi.

Ta'lim
jarayonida
ko’rgazmalilik
usuli namoyish
etish,
illyustratsiya va
ekskursiya
tariqasida olib
boriladi.
O’qitishda
namoyish etish
usulidan
foydalanish
materiallarning
xarakteriga —
mazmuni,
shakli va
hajmiga
bog’liqdir.

Ko’rgazmali
materiallar
xarakter
e'tiboriga
ko’ra 2
turda
bo’ladi:

1. Aslicha ko’rsatilishi mumkin bo’lgan buyum va narsalar: o’simliklar, hayvonlar, ma'danlar, kollektsiyalar, asbob va mashinalar, modellar va h.k.

2. Tasviriy-ko’rgazmali
materiallar: buyum, narsa
va hodisalarning tasvirini
ifodalovchi materiallar:
rasm, surat, diafilm,
kinofilm, jo’g’rofiya va
tarix kartalari, chizmalar,
jadvallar, diagrammalar
va h.k. Tasviriy -
ko’rgazmali materiallar —
illyustratsiya materiallari
deb ham ataladi. Ta'lim
jarayonida tasviriy —
illyustratsiya
materiallaridan
foydalanish keng

Ta'limning
amaliy
metodlari.

O’qitishning amaliy usullariga yozma mashqlar (masalalar yechish, chizmalar tayyorlash), tajriba — laboratoriya tipidagi mashqlar (frontal tajribalar, laboratoriya ishlari, amaliyot, o’qitishning texnik vositalari va boshqalar); mehnat topshiriqlarini bajarish usullari kiradi. Amaliy metodlar o’qitishning og’zaki va ko’rsatmali metodlari bilan uzviy birlikda qo’llaniladi. O’qitishning amaliy usullaridan foydalanishning ijobiy tomoni o’quvchilarni tevarak-atrofdagi narsa va hodisalarni mustaqil kuzatishga bo’lgan qiziqishini kuchaytiradi, ularda mustaqillik, faollik va tashabbuskorlik ortadi. Amaliy ish tajribalari — ko’nikma, malakalari, hosil qilinadi va mehnat madaniyati rivojlanadi.


O'qituvchi markazda bo’lgan uslublar.
Bu uslub orqali o'qituvchi o‘zi egallagan ma’lumot va ko'nikmalarni o'quvchilarning sezgi
organlari orqali uzatish yo'llarini qidiradi. Bunda o'quvchilarning ishtiroki passiv bo'ladi, ya’ni ular
tinglaydilar, kuzatadilar va ma’ruzalarni yozib boradilar.
Bu uslublar asosan o'qituvchining qo'yidagi faoliyat turlari orqali amalga oshiriladi:




Og’zaki o’qitish usuli (ma’ruza,
hikoya)
Insonlar o'rtasidagi eng sodda
muloqot yo'llaridan biri — og'zaki
nutq — og'zaki ta’rif yoki asosiy
mazmunning ogzaki ifodasi
hisoblanadi. Bu uslub butunlay
«so'zlash» orqali amalaga
oshiriladigan o’qitishning eng
rasmiy uslubi hisoblanadi. U 40
daqiqayoki undanuzoqroq
davom etadi va odatda
o’quvchining ishtiroki uchun hech
qanday imkoniyat
qoldirmaydi.Bunda asosan
o’quvchining eshitish qobiliyati

Tasviriy ifodalarni qo‘llash usuli
(illustratsiya)
Bu faoliyat orqali yetkazilishi kerak
bo’lgan bilim yoki malakalarni
tasvirlovchi rasmlar orqali
o’quvchilarningko’rish qobiliyati
ishga solinadi. O’quvchilarga
yetkazilmokchi bo’lgan ma’lumotlar
tasvirlab berish orqali, turli simvollar
yordamida yetkaziladi. Bunday
tasviriy ifodalar quyidagi vositalar
yordamida amalga oshiriladi: doska,
maxsus oq doska, flipchart, video
tasvir, videoproyektor, kodoskop,
kompyuter grafiklar, magnit taxta,
rasmlar, suratlar, bo’yoqli rasmlar,
grafik va jadvallar, diagrammalar,