Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov
Download 6.86 Mb. Pdf ko'rish
|
9-sinf Ozbekiston tarixi 2014-yil [uzsmart.uz]
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yerga ishlov bensh
|
Yer egaligi va
soliq tizimi rashli v a q f yerlari hisoblangan. Xonliklardagi yirik amaldorlar, harbiy sarkardalarga davlat tomonidan yerlar in’om etilgan. V aqf yerlaridan olinadigan foydaning hisob-kitobi va taqsimoti bilan mutavalli shug‘ullangan. Aholi soliq va to ‘lovlam i mahsulot yoki pul ko‘rinishida to ‘lagan. Bundan tashqari sug‘orish inshootlari, y o ‘llar, ko‘priklar qurish va ulam i ta ’mirlash kabi ishlami majburiyat tarzida bajarganlar. Mehnat majburiyati aholining ishlab berishi bo‘lib, u begar deb ham nomlangan. Bu davrda aholidan xiroj, zakot, suv, tegirmon, Yerga ishlov bensh tuz, mulk, tomorqa, bog ‘ solig 7 va boshqa soliqlar y ig‘ilgan. Xiva xonligida asosiy soliq solg ‘lit deb atalgan. Harbiy majburiyatda har bir erkak kishi oziq-ovqati, qurol-aslahasi bilan birga qatnashishi kerak bo‘lgan. Chorvador aholi chorva mollaridan zakot solig‘i, yaylov va suvdan foydalangani uchun ham soliqlar to‘lagan. Shaharlar aholisi — hunarmand va savdogarlardan savdo p u li, do ‘kon puli, tarozi p uli kabi soliqlar olingan. 0 ‘rta Osiyo hududi va uning iqlimi qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirishga qulay bo‘lgan. Bu soha taraqqiyoti sug‘orish ishlarining holati va suv ta ’mino- tining qay darajada ekanligiga bog‘liq edi. Shuning uchun ham sug‘orish va suv ta ’minoti sohasi 0 ‘rta Osiyoda muhim hamda davlat ahamiyati darajasiga ko‘tarilgan. Qolaversa, xazinaga tushadigan asosiy daromadni dehqonlardan y ig‘iladigan soliqlar tashkil qilgan. Har bir hududda aholi va m a’muriyat vakillari sug‘orish sohasiga m as’ul va javobgar bo‘lgan. Sug‘orish ishlarini yuritish va nazorat qilish bilan bu sohaning mutaxassislari — miroblar shug‘ullanganlar. Ular sug‘orish ishlari, suv inshootlarining qurilishi, ta ’minoti, ta’mirlanishi, tozalanishi, suv taqsi- motini yaxshi bilgan kishilar bo‘lgan. 0 ‘rta Osiyoda sug‘orish tizimi qadim- dan rivojlanib kelgan soha hisoblanadi. Mazkur ishlar, asosan, hashar y o ‘li bilan bajarilgan. Aholisi, asosan, sug‘orma dehqonchilik bilan shug‘ullangan Farg‘ona vodiysida sug‘orish tizi- miga katta e ’tibor qaratilgan. Vodiy hududida yirik sug‘orish inshootlari — Shahrixonsoy, Andi- jonsoy, M arg‘ilonsoy, Yangiariq, Ulug‘nor, Qora- daiyo kabilar bo‘lgan. Suv chiqishi qiyin bo‘lgan joylarga maxsus qurilmalar Download 6.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|