Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

Poliz mahsulotlari sotuvchisi
Yodda tuting!
R ossiya tovar m ahsulotlari 0 ‘rta Osiyo bozorlariga tez kirib 
keldi. N atijada m ahalliy ishlab chiqariladigan m ahsulotlar 
kasodga uchradi.
R o ssiy a b ilan  
sav d o a lo q a la ri
Turkiston oTkasining m ustam lakaga aylanishi jara- 
yonida R ossiya im periyasi v a m ahalliy kapital ham- 
korligi vujudga keldi. M ahalliy tadbirkorlar faoliya­
ti, m illiy kapital nam oyandalarining sarm oyalari darom adi R ossiya bozori 
m ahsulotlariga bevosita bogTangan edi. U lar ikki davlat o ‘rtasida bozor 
m unosabatlarini rivojlantirish uchun q o ‘shm a bank uyushm alari tuzishga 
harakat qilishdi. 1909-yilda R ossiya—Osiyo banki v a M adiyorov—B aqqolov 
kapitalini birlashtirgan «A -M eta» sindikati tashkil qilindi. Sindikat har yili 
R ossiyaga qariyb 3 m ing tonna paxta xom ashyosi eksport qilardi va beda 
urug‘i sotib olish b o ‘yicha yakkahukm ronlikni o ‘m atgandi. R ossiya kapitali 
o ‘z protektorati boTgan X iva xonligida o ‘zi uchun zaruriy xom ashyo ba- 
zasini yaratdi. B u yerdagi ishchi kuchining arzonligi v a 1873-yildagi G an­
dim iyon shartnom asi bandlariga k o ‘ra m ahalliy bozorda m onopol m avqeyi 
hisobidan ulkan darom ad olish faollashdi.
R ossiya kapitali am aliyotlari tufayli 0 ‘rta O siyoda ichki bozor imkoni- 
yatlari ancha kengaydi. Tovar-pul m unosabatlari rivojlanib, uning asosida

---

yangi savdo-sanoat markazlari shakllandi. M ay da savdogarlar choy, manu- 
faktura mahsulotlari, shakar, samovar kabi taqchil tovarlarni hatto eng olis 
qishloqlarga ham olib borib sotardilar. Sanoatning bir yoqlam a v a sust 
rivojlanishi m am lakat iqtisodiyotida yetakchi hunarm and-kasanachilik ish­
lab chiqarishining salm og‘i nisbatining saqlanib qolishiga olib keldi. M a­
halliy hunarm andlarning mahsulotlari m am lakat hududidan tashqarida 
yuqori baholangan. Chunki bu m ahsulotlar qadim iy boy hunarm andchilik 
ishlab chiqarishi an ’ an alar i asosida tayyorlanardi.