Спорт ыйинлари учун майдонлар

MAYDON VA SPORT ZALLARINI JIHOZLASH
R E J A:

1. 
   Sport maydonlarining belgilari va xajmi.
   
2. 
   Maydonchalarning qurilish rejalari.
   
3. 
   Maydonchalarni qurish va tekislashda yotqiziladigan materiallar konstruksiyasi.
   
4. 
   Tabiiy tuproq yotqizilgan maydonlar qurish.
   
5. 
   Maydonlarni sun`iy qurilish materiallari yotqizish bilan qurish.
   
6. 
   Maydonchalarni belgilash va jixozlash.
   

Sport zali nima: Sport zali deganda biz odamlar gimnastika bilan shug'ullanadigan joyni, ya'ni jismoniy mashqlarni tushunamiz. Bu lotin tilidan keladi gimnaziya va bu yunoncha atamadan gimnastika, hosilasi gimnazein, bu "jismoniy mashqlarni yalang'och qilish" deb tarjima qilingan (gimnos = yalang'och).

Ba'zi mamlakatlarda gimnaziya so'zi o'rta maktabga teng keladigan intellektual ta'lim markazlarini anglatadi. Buning sababi shundaki, qadimgi Yunonistonda erkaklarni gimnastika Uning asosi jismoniy tarbiya edi, intellektual tayyorgarlik esa bir-birini to'ldiradi (falsafa, deklamatsiya, she'riyat, musiqa va matematika). Sofistlar miloddan avvalgi V asrda paydo bo'lganlarida, ular asosan intellektual tayyorgarlikka bag'ishlangan maktablarni tashkil etishdi, ammo kengayish bo'yicha ular xuddi shu nomga ega bo'lishdi.

Hozirgi vaqtda qisqartma ommalashgan sportzal sport zaliga murojaat qilish. Bu ingliz tili va til iqtisodiyotiga nisbatan ommalashgan tendentsiyadan foydalanadigan marketing strategiyasining ta'siridan kelib chiqadi.
Sport zalining elementlari va tuzilishi
Odatda, sport zallarida odamlarni jismoniy mashg'ulotlariga yo'naltirish uchun murabbiylar jalb qilinishi kerak, chunki johillik yoki suiiste'mollik tufayli har doim jarohat olish xavfi mavjud.
Sport zali jismoniy tarbiya uchun joy sifatida odatda turli xonalar bilan jihozlangan. Masalan, ular har doim og'irlik ko'tarish va yurak-qon tomir mashqlari uchun mashina xonasiga ega.
Ularda kollektiv fanlar bilan shug'ullanadigan xonalar mavjud aerobika, yoga, raqs terapiyasi, pilates, krossfit, Tae Bo, cho'zishva boshqalar, har doim sertifikatlangan o'qituvchi tomonidan boshqariladi.
Sport zali tarkibida dush paytida hammom, kiyinish xonasi va mashg'ulot paytida narsalarni saqlash uchun shkaflar bo'lishi kerak. Ba'zilarida ko'pincha saunalar mavjud.

Bundan tashqari, sport zallarida gilamchalar, koptoklar, skameykalar kabi ba'zi bir boshlang'ich buyumlar va mashg'ulotlar uchun vositalar bo'lishi kerak (qadamlar), dumbbelllar va boshqalar.

Sport zallarida gigiena, o'zini tutish va kiyinish qoidalari mavjud bo'lib, ular hurmat qilinishi kerak. Texnikadan foydalanish qoidalari ham mavjud.

Yuqori mahsuldor sportchilar katta va professional sharoitga ega bo'lgan sport majmualarida, masalan, poyga yo'llari, arenalar, suzish havzalari va hk. Ushbu majmualarda odatda mashina xonalari mavjud.

Shuningdek qarang:
Gimnastika.
Jismoniy ta'lim.
Sport o`yinlari uchun qurilgan maydonlar tekislik inootlar gruppasiga kirib, maxsus qoplamga, belgilar va jixozlarga ega qurilish kengligini aniqlash uchun uning uyi va qurilish kengligini aniqlash zarur. O`yin maydoni kengligini aniqlash zarur. O`yin maydoni kengligi musobaqa qoidasiga binoan belgilanadi. Qurilish maydonining kengligi o`yin maydoni kengligidan katta bo`lib, xavsizlik zonasi ham kiradi, tabl. №4 da asosan sport maydonchalari kengligi berilgan.
Sport maydonchalarining qabul quvvati misol 10-24 kishini tashkil qilsa, (10) 03 son sport masterlari (24) ko`p son esa endi boshlab shug`ullanuvchilarni bildiradi. Boshqa o`rta razryaddagi sportchilar o`rta soni olinadi. Xalqaro basketbol federatsiyasining basketbol uchun 18x12 m, karzina balandligi 2 m 60 sm qabul qilgan.
Uyin maydonchalari aloxida va aralash joylashgan bo`lishi mumkin. Ayrim bir sport turi uchun bir necha maydoncha bir joyda joylashishi yoki bir necha sport turi uchun ham bir joyda joylashishi mumkin.
Oriyentatsiyalash vaqtida maydonchaning bo`yiga o`tkazilgan o`rta chiziq (o`q) quyosh yorug`ligi o`yin vaqtida yon tomondan tushishi kerak. Shuning uchun ham kechqurunlari foydalaniladigan maydonchalardagi oriyentiri meridian chizig`i, ya`ni o`rta buy chizig`i (o`q0 shimoldan janubga qarab, 150 gacha o`zgarish bilan o`tkazish mumkin.
Bir joyga bir necha voleybol, basketbol yoki boshqa bir turdagi maydonchalarni joylashtirish zarur bo`lib qolsa, u holda ularning faqat uchdan bir qismini ekvator chizig`i bo`ylab joylashtirish mumkin.
Ko`p etajli uylar joylashgan rayonlarda, uylarning sharq tomoniga ekvator chizig`i bo`ylab joylashtirish mumkin, chunki bunday joylashtirish erta ham kech ham uyinga quyosh nuri xalaqit bermaydi.