Sport ishlari vazirligi

7.2. 0 ‘rgatish bosqichlari va uslublari
Birinchi bosqich — o'rganiladigan o ‘yin m azm uni bilan tan i- 
shish. Bunda, aytib berish, ko‘rsatish va tushuntirish uslublari q o ‘l- 
laniladi.
0 ‘qituvchi shaxsan k o ‘rsatish bilan birga ko‘rgazmali qurol- 
lardan foydalanadi: kinofilm , tasviriy film, sxema, m aydon m aketi 
va hokazo.
N am oyishni tushuntirishlar bilan qo‘shib olib borish kerak. 
0 ‘qituvchilam ing dastlabki urinishlari ularda birlam chi harakat 
sezgisini shakllantiradi.
Ikkinchi bosqich — o ‘yinni soddalashtirilgan (oddiylashtirilgan) 
holatda o ‘rganish. M azkur bosqichda muvaffaqiyat ko‘p holatlarda 
yondoshtiruvchi o ‘yinlarning to ‘g ‘ri tanlanganligiga bog‘liq. U lar 
o ‘zining tuzilishi shakliga k o ‘ra o ‘rganilayotgan o ‘yin m azm uniga 
yaqin va o ‘quvchilar bajara oladigan b o ‘lishi kerak. M urakkab 
tuzilishga ega b o'lgan o ‘yin, uni tashldl qiluvchi asosiy zvenolarga 
ajratib 
o'rgatiladi. 
Bu 
bosqichda 
boshqarish 
uslublaridan 
foydalaniladi (buyurish, k o ‘rsatm a berish, k o ‘rish va eshitish, k o ‘rib 
ilg‘ash, texnik vositalar va hokazo) ham da k o ‘rgazmali harakat 
(o ‘qituvchining bevosita yordam i, yordam chi jihozlam i qo'llash), 
axborot (o'yin m azm uni, maqsadi, shart-sharoitlari, qoidalari) kabi 
uslublar alohida aham iyatga ega b o ‘ladi.
U chinchi bosqich: 
o ‘yinni 
murakkablashtirilgan 
sharoitda 
o ‘rgatish. Bunda quyidagilar qo ‘llaniladi: takroriy usul, o'yinni 
murakkab sharoitlarda bajartirish, baholash uslubi. Takrorlash uslubi 
bu bosqichda eng asosiydir. K o ‘p m arotaba takrorlashgina o'yinni 
shakllantiradi. 0 ‘yinni charchaganda ham takrorlash bolalarda iroda 
va chidam korlik xislatlarini shakllantiradi.
T o ‘rtinchi bosqich — o ‘ykt m azm unini m ukam m al o ‘zlashtirish 
imkoniyatini ko'zda tutadi.
0 ‘yinlarga 
0
‘rgatish jarayonida turli uslublar va vositalardan 
foydalanish m uayyan tartibda q o ‘llaniladigan pedagogik prinsiplar 
asosida amalga oshiriladi. U shbu prinsiplar quyidagilardan iborat: 
ilmiylik, onglilik va faollik, m untazam lik va uzviy bog‘liqlik,
222

---

m utanosiblik va muvofiqlik, m ukam mallik va uzluksizlik, “yengildan 
og‘iriga” , “o ‘tilgandan o'tilm aganiga” , “oddiydan m urakkabga” . 
M azkur pedagogik prinsiplam i qo'llash tartibi, xususiyatlari va 
uslubiy ko‘rsatm alar 1 va 2-jadvallarda aks ettirilgan.