Sportchi psixologik salomatligini ta’minlashda jismoniy madaniyatning ijtimoy-psixologik xususiyatlari

Xavotirlanish va muvaffaqiyatga erishish-muvaffaqiyatsizlikdan qochish so‘rovnomalari ko‘rsatkichlari (Man-Uitni kriteriyasi bo‘yicha)
3.4-jadval

Shkalalar	Hududiy yo‘nalishlar			Sigma		P
	Farg‘ona viloyati	BO‘SM
Shaxs bilan bog‘liq xavotir	40	38	2		0,12
Vaziyatli xavotir	38	32	6		0,003**
Muvaffaqiyatga erishish	12	15	3		0,004*
Muvaffaqiyatsizlikdan qochish	12	8	4		0,003**

Sport faoliyatida psixologik salomatlik shakllanishiga ta’sir ko‘rsatuvchi psixologik omillarning yuqorida keltirilgan so‘rovnomalar bo‘yicha o‘zaro aniqlik darajasi noparametrik mezon bo‘yicha quyidagicha natijani namoyon qilgan.(3.4-jadval) Man-Uitni kriteriyasi bo‘yicha ikki guruh sinaluvchilarining natijalari birinchi shkala shaxs bilan bog‘liq xavotir 40-38 bilan alohida xarakterlangan. Bu ikki guruh o‘rtasidagi farq (0,12) ni tashkil etgan. Keyingi shkala vaziyatli xavotir 38-32 ni namoyon qilgan. O‘rtacha farq esa (0,003**) ni tashkil etib, o‘rtachadan yuqori ahamiyatli birlikni tashkil etgan. Muvaffaqiyatga erishish 12-15, o‘rtacha farq esa (0,04*) bilan o‘rtacha ahamiyatni namoyon etgan. Muvaffaqiyatsizlikdan qochish shkalasi esa, 12-8 bilan o‘rtchani namoyon qilgan. Ikki guruh o‘rtasidagi ahamiyatli birlik (0,003**) natijalar bilan alohida xarakterlangan. Psixologik salomatlikning individual xususiyatlari va fyenomyenlari mavjud bo‘lib, inson faoliyatining maqsadga muvofiq ravishda amalga oshirishni ta’minlaydi. U. Djemsning tan olishicha, psixologik salomatlik boshqa psixologik jarayonlarga qorishtirib bo‘lmaydigan birlamchi xususiyatga egadirlar. Har qanday g‘oya dastlab dinamik tendensiyaga ega bo‘lganligi tufayli irodaviy aktning vazifasi diqqat yordami binan bir g‘oyaning boshqasi ustidan ustuvorligini taьminlashdan iboratdir. Psixologiyada еtarli darajada kat’iy fikr qaror topgankim, iroda-bu insoning ko‘yilgan maqsadlariga erishishga yo‘naltirilgan ongli faoligidir. Iroda tushunchasi mohiyatiga inson tomonidan maqsad qo‘ya olish qobiliyati, o‘z emosiyasini boshqarish, shaxsiy gavdasini va xulqini idora qilish kiritiladi.