Sportning roli

1-bosqich.1-bosqichda berilgan masaladagi idishlarni quyidagicha nomlab oling.
- litrlik eng katta idish – birinchi idish.
- litrlik idish – ikkinchi idish.
- litrlik eng kichik idish – uchunchi idish.
2-bosqich. Ushbu bosqichda quyidagi qoidaga amal qilgan holda masala yechimini aniqlang.

1-jadval
Idishlar	litrlik idish	litrlik idish	litrlik idish	Yechim sixemasi
Idishlardagi mavjud suyuqliklar miqdori	litrlik idishda litr suyuqlik mavjud	litrlik idishda litr suyuqlik mavjud	litrlik bo‘sh idish
1-qadam			0
2-qadam		1
3-qadam		1
4-qadam
5-qadam
yechim			0

Qoida. Suyuqlikni bir idishdan boshqasiga quyishni dastlab ikkinchi idishdan boshlang.
1-qadam. Suyuqlikni ikkinchi idishdan uchunchi idishga
2-qadam. Uchunchi idishdan birinchi idishga
3-qadam. Birinchi idishdan ikkinchi idishga
4-qadam. Ikkinchi idishdan uchunchi idishga
5-qadam. Uchunchi idishdan birinchi idishga quying.
Qoidaga to‘liq amal qilsangiz, beshinchi qadamda masala yechimimiga erishasiz.
1-jadvalda aytib o‘tilgan qoidaning konstruktiv modeli tasvirlangan.
Shu bilan berilgan masala tavsiya etilgan metodika orqali to‘liq yechib bo‘lindi. Berilgan litr suyuqlik birinchi va ikkinchi idishlarga litrdan taqsimlandi.
2-umumiy masala. litrlik idishda litr, litrli idishda litr suyuqlik mavjud, litrli bo‘sh idish yordamida idishlarda berilgan suyuqlikni teng ikki qismga taqsimlang. Bu yerda .
Ushbu turdagi suyuqlikka oid konstruktiv masalalar “3 qadam” metodikasi orqali yechiladi.

2-jadval
Idishlar	litrlik 1-idish	litrlik 2-idish	litrlik 3-idish	Yechim sixemasi
Idishlardagi mavjud suyuqliklar miqdori	litrlik idishda litr suyuqlik mavjud	litrlik idishda litr suyuqlik mavjud	litrlik bo‘sh idish
1-qadam			0
2-qadam
3-qadam
yechim			0

2-umumiy masalaning yechimini aniqlash uchun quyidagi metodikadan foydalanamiz.

“3 qadam” metodikasi. Tavsiya etilgan metodika orqali masala yechimini aniqlash quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi.
1-bosqich.1-bosqichda berilgan masaladagi idishlarni quyidagicha nomlab oling.
- litrlik eng katta idish – birinchi idish.
- litrlik idish – ikkinchi idish.
- litrlik eng kichik idish – uchunchi idish.
2-bosqich. Ushbu bosqichda quyidagi qoidaga amal qilgan holda masala yechimini aniqlang.
Qoida. Suyuqlikni bir idishdan boshqasiga quyishni dastlab birinchi idishdan boshlang.
1-qadam. Suyuqlikni birinchi idishdan ikkinchi idishga
2-qadam. Ikkkinchi idishdan uchunchi idishga
3-qadam. Uchunchi idishdan birinchi idishga quying.
Qoidaga to‘liq amal qilsangiz, uchunchi qadamda masala yechimimiga erishasiz.
Yechim. 2-jadvalda masala yechimini aniqlash algoritmi ko‘rsatilgan.
Masala yechimining nazariy bayoni, 2-jadval asosida
1-qadam.(birinchi idishdan ikkinchi idishga) 1-idishdagi suyuqlikdan dastlab 2-idishni to‘ldirib olamiz, bunda 1-idishda litr suyuqlik qoladi.
2-qadam. (ikkinchi idishdan uchunchi idishga) 2-idishdagi suyuqlikni 3-idishga quyib olamiz, bu holda 3-idish to‘lib, 2-idishda litr suyuqlik qoladi.
3-qadam.(uchunchi idishdan birinchi idishga) 3-idishdagi hamma suyuqlikni 1-idishga quyamiz, bunda birinchi va ikkinchi idishdagi suyuqliklar miqdori tenglashadi.
Shuni ham takidlash joizki, 2-umumiy masala yechimini “5 qadam” metodikasidan foydlanib ham qurish mumkin.
Tadqiqot ishida tavsiya etilgan metodikalardan foydalanish jarayonida, bir nechta konstruktiv masalalar tahlil qilinib, barchasida masala yechimini qurish algoritmi bir xil bo‘lganligi sababli, quyidagi natijalar olindi.
1-natija. 2 dan katta ixtiyoriy natural son uchun, litrlik idishda litr, litrli idishda litr suyuqlik mavjud bo‘lganda, litrli bo‘sh idish yordamida idishlarda berilgan suyuqlikni teng ikki qismga ajratish masalasi 5 ta qadamda aniqlanadi.