Sırtqı tálim bólimi Mektepke shekemgi tálim baǵdarı “Matematıkalıq túsiniklerdi qáliplestiriw teoriyası hám texnologiyası”

Juwmaqlaw
Oqıw materialınıń tabıslı rawajlanıwına erisiw ushın hár qıylı oqıtıw usılları, quralları hám texnikasınan paydalanıladı. Belgilengen maqset hám wáziypalar shınıǵıwlardı tańlawǵa, úyrenilip atırǵan materialdıń mazmunına, sabaqlardıń basqıshına hám balalardıń jasına tásir etedi. Házirgi dáwirde mektepke shekemgi jastaǵı balalarda matematıkaǵa tiyisli bilim qızıǵıwshılıqların qáliplestiriwge jańa jantasıwlar qollanıladı. Matematıkalıq quramdı ózlestiriwde balalardıń jas qásiyetleri asdı, mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń matematıkalıq tayınlıǵına qoyılatuǵın talaplar asdı, social sharayatlar ózgertirildi, balalardıń tálim hám tárbiyasına munasábet ózgerdi. Mektepke shekemgi jastaǵı balalardı oqıtıw ushın hár qıylı texnologiyalar hám modellerden paydalanıw ushın matematıkalıq tálim programmaların tańlawda oqıtıwshılar úlken múmkinshiliklerge iye.
Bala oynaydı, úyrenedi, sol sebepli mektepge shekem jasda oqıw iskerligi oyın processinde qáliplese baslaydı. Sol sebepli matematıkalıq qıyallardı ońlaw ushın hár bir jas toparına bólek-bólek didaktik oyınlar hám shınıǵıwlar qollanıladı.
Uyreniw rawajlanıwdan aldin boliwi kerek. Balanıń ozi ne zatqa uqipli ekenligi emes, balkim úlkenlerdiń jardemi hám basshiligi arqalı ne qila aliwina itibar qaratıw kerek. L. S Vygodskiy “proksimal rivojlanısh zonasi” na itibar qaratıw kerekligin aytip otedi.
Tartipli oy-pikirler, jaqsi rawajlangan daslepki túsinikler, oz waqtinda rawajlangan aqiliy qabiletler mektepte balalardı keying jetiskenliklerdi ooqıtıwdin gilti bolip xizmet qiladı.
Psixologiyalıq izertlewler soni korsetedi, uyreniwbasqishinda balanıń aqiliy rawajlanıwinda sipat ózgeriwi mumkin.jasliqdan baslabaq tayar bilimlerdi balalarga jetkiziwge emes, balkim balalardıń aqiliy qabiletlerin rawajlandiri, olardı garezsiz rawishte úyretiw, bilimlerdi anli rawishte iyelew hám omirde qollaw ayriqsha ahmiyetke iye.
Paydalanılǵan ádebiyatlar
1 “Maktabgacha ta’lim va tárbiya”” O’zbekiston Respublikasi qonuni 2019-yil 16-dekabr ORQ-595-son 4-bop.

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “2017-2021-yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirları to‘g‘risida”gi 2707-sonli Qarori. 2016 yil, 29 dekabr.
   
2. 
   Maktabgacha ta’lim tizimi boshqarıshni takomillashtirish chora-tadbirları to‘g‘risida”gi PQ-3955-sonli Qarori. 2018-yil 30-sentyabr
   

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirları to‘g‘risida»gi PF-5198-sonli Farmoni. 2017 yil 30 sentyabr.

3. 
   “Matematık tasavvurlarni shakllantirish nazarıyasi va metodikasi E.M Mardanov, E.S sattarov Samarqand 2021 yil 31-iyun 13 bayonnama
   
4. 
   “O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Konsepsiyasi. 2019 yil, 8 may.
   
5. 
   “Umumiy tipdagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotları to‘g‘risida” Nizom. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasıning 2019 yil 13-maydagi 391-sonli “Maktabgacha ta’lim tashkilotları faoliyatıni yanada takomillashtirish chora tadbirlar to‘g‘risida”gi Qarori.
   
6. 
   O‘zbekiston Respublikasıning ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanıshiga qo’yiladıgan Davlat talabları 2018yil, 18 iyun.
   
7. 
   “Ilk qadam” davlat o‘quv dástúri. Tuzuvchilar: Grosheva I.V., Evstafeva L.G., Mahmudova D.T., va boshqalar. Toshkent, 2018 yil.
   

11. “ Maktabgacha ta’limga qo‘yiladıgan davlat talabları” T.: 2017
12. Bikbaeva N.U .,Umarova T K oilada 5-6 yoshli bolalarning elementar matematık Tasavvurlarni rivojlantirish OzPFITI,1995
12. Takomillashtirilgan “Bolajon” tayanch dástúri. T.: 2016.
13. Ishmuxamedov R.J., Yuldashev M. Ta’lim va tárbiyada innovatsion pedagogik texnologiyalar.T.: “Nihol” nashriyoti, 2013, 2016.
14. Ishmuhamedov R. O‘quv jarayonida interfaol uslublar va pedagogik texnologiyalarni qo‘llash uslubiyatı. T.: RBIMM, 2008.
15. Ishmuhamedov R., Abduqodirov A., Pardayev A. Ta’limda innovatsion texnologiyalar (ta’lim muassasaları pedagog–o‘qituvchıi uchun amaliy tavsiyalar). – T.: Iste’dod, 2008.
16. Ishmuhamedov R.J, Abduqodirov A., Pardayev A. Tárbiyada innovatsion texnologiyalar (ta’lim muassasaları o‘qituvchıi, tárbiyachıi, guruh rahbarları uchun amaliy tavsiyalar). T.: Iste’dod, 2010.
17. Kurmakayeva R., A’zamova M., Normatova S., Yusupova M., Elementar matematıka rejaları. T. 1992..
18. Tolipov O‘., Usmonboyeva M. Pedagogik texnologiyalarning tadbiqiy asosları T.: 2006. 1. БелошистаяА. В. Формирование и развитие математических способностей дошкольников (Курс лекций). — М.: Владос, 2004.