Boyan tamır quramındaǵı hár qıylı biologiyalıq aktiv birikpeler oǵan


Download 226.06 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/5
Sana26.03.2023
Hajmi226.06 Kb.
#1296794
  1   2   3   4   5
Bog'liq
4.1 BAP BIOLOGIYALÍQ ÁHIMIYETI



4.1. Boyan tamırdıń immunitet sistemasına tásiri 
Boyan tamır quramındaǵı hár qıylı biologiyalıq aktiv birikpeler oǵan 
tiykarlanǵan dárilerdiń farmakologik tásirin anıqlaydı. [120] . 
Izertlew nátiyjeleri sonı kórsetedi, glitsirizin,
likviritigenin(LG) hám 
glabridin (GB) sıyaqlı boyan tamırı komponentleri isiwge qarsı, virusqa qarsı, 
antibakterial, isiniwge qarsı, immunostimulyator, yazvaǵa qarsı, gepatoprotektorliq 
hám antioksidant qásiyetlerine iye. Bunnan tısqarı, boyan preparatlari júrek 
kesellikleri, qawipli óspelerdi, astma hám diabetti emlewde isletiliwi múmkin. [22.]. 
Patogen mikroorganizmlerdiń antibiotiklerge shıdamlılıǵının artıwınıń 
nátiyjesinde keselliklerdi emlewdiń qosımsha quralları hám usılların izlewge alıp 
keldi. Aqırǵı izertlewler nátiyjeleri sonı kórsetdi, boyannıń suwlı hám etanollı 
ekstraktlari gramm-oń hám gramm-teris bakteriyalardıń aktivligin tómenleniwine 
sezilerli tásir kórsetedi, bularǵa Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Candida 
albicans, Bacillus subtilis hám Staphylococcus aureus. 
Bul izertlewler Staphylococcus aureustın metitsillinge shıdamlı shtammlarına 
qarsı 18 β-GLK dıń mikroblarǵa qarsı aktivligin kórsetedi. 18 β-GLK dıń 
mikroorganizmlar ósiwine dozaga baylanıslı inhibitiv tásiri ın vitro sınaqlarında( eń 
joqarı konsentraciyası 62,5 mkg/ml, eń tómen konsentraciyası 15, 625 mkg/ml ) hám 
ın vivo testlerinde obtsess maydanı kóleminiń 39, 97% ± 5, 53% ga azayıwı 
kórsetildi, ( 600 g, tıshqanlar, 3-7 kún dawamında infektsiyalanǵan jerge sırttan 
jaǵıw) [38.]. 
Glitserrizin da, flavonoidlar da (LG hám GB) mikroblarǵa qarsı tásirge iye. 
ГК hám 18 b-ГЛК bakteritsid aktivligin kórsetedi, SaeR virulentlik faktorı sintezin 
tártipke salıw sistemasına tásir etedi (S. aureus exoprotein expression). Sonday etip, 
olar gemolizin α-toksinnıń sintezin kodlaytuǵın HLA geniniń ekspressiyasin 
bastıradı. [20] 
Antibakterialdıq qásiyetleri boyan ekstraktın tıs karies, periodontit, as qazan 
jarası hám tuberkulyoz keselliklerin emlewde paydalanıw imkaniyatın beredi. 
[66,80,82.]. 


Glicirrizinnıń antiviruslıq aktivligi gamma-interferon islep shıǵarıwdı 
kúsheytiw, fagocitozdı kúsheytiw hám adamdaǵı leykocitlerdiń aktivligin asırıw 
arqalı virustıń kóbeyiwin toqtatıwı menen baylanıslı. Bul qásiyetler boyan 
ekstraktınıń immunostimulyator tásirin kórsetedi. [11,16,80,81,104].
Immunomodulyator aktivlik arqalı, Glicirrizin gepatit virusınıń kóbeyiwine 
tosqınlıq qıladı [61], insan sitomegalovirusı [49.], gerpes virusı [52.], gripp virusı 
[81,73], OIV [9,26,], koronavirus [11] hám Candida albicans [71,72]. 
Ayrım izertlewshilerdiń pikirine kóre, virusqa qarsı aktivlik silekey 
sekretsiyalar arqalı virustıń kirip barıwı processinde qatnasatuǵın neyraminidaza 
fermentine ingibitorlıq tásiri menen baylanıslı bolıwı múmkin. [22,122.]. 
Kóplegen izertlewler sonı kórsetedi, boyan ekstraktı isinıwge qarsı tásirge iye. 
Izertlewler maǵlıwmatlarına qarasaq boyannıń ekstraktınıń isiniwge qarsı tásiri onıń 
keń spektrge iye isiniw mediatorları hám isiniw citokininı HMGB-1 (
high-mobility 
group protein B1) ekspressiyasın bloklawǵa tiykarlanǵan.
(широкого спектра 

Download 226.06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling