Boyan tamır quramındaǵı hár qıylı biologiyalıq aktiv birikpeler oǵan

провоспалительных медиаторов и провоспалительные цитокины HMGB1 
(
high-mobility group protein B1)) [
13
,14,
39
,79].
Glicirrizin kislota tuwındıları psoriaz, allergik dermatoz, krapivnitsa(eshek-
jem), ekzema hám bronxial astma sıyaqlı keselliklerdiń patogenezinde qatnasatuǵın 
H1-gistamin receptorları antagonistleriniń qásiyetlerin kórsetiwi dálillengen. [44]. 

---

4.2. Jalańash boyannıń ókpe sistemasına tásiri 
Kóplegen izertlewler nátiyjeleri jóteldi bastırıw ushın boyan ekstraktınan 
paydalanıwdıń joqarı natiyjeliligin kórsetedi.[60]. Teńiz shoshqalarında limon 
kislotası qozǵatatuǵın jótel menen ótkerilgen izertlewlerde boyan ekstraktı (50,0 
mg/kg,) qollanılıwı boyan ekstraktınıń jótelge qarsı tásiri 81% ǵa shekem 
natiyjeliligin anıqladı. 
Isenimli dáliller bar bolıp, Glicirrizindi (10,0-mg/kg 7—kún ) sozılmalı túrde 
jiberilgende olarǵa unamlı tásir kórsetken yaǵniy tıshqanlarda jasamlama jol menen 
( ovalbumin járdeminde ) bronxial astma keselligi menen keseslengen tıshqanlarǵa 
jiberilgende olardıń dem alıw jollarındaǵı gistopatologiyalıq ózgerislerge paydalı 
tásir kórsetken.[21.]. Bunnan tısqarı, Glicirrizin kislota IL-4, IL-5, IL-13 ni ingibitor 
qiladi hám tıshqanlarda da eozinofil toplanıwın, da silekey qabattıń artıqsha suyıqlıq 
islep shıǵarılıwın páseytiredi. [42]. Izertlewler sonı kórsetedi, bul birikpe isiwdi hám 
hawa jollarıniń giperaktivligini azaytadı. hám CD4+, CD25+ hám 
Foxp3+regulyator-T-kletkalarınıń ekspressiyasin asıradı.[10]. 
Boyan flavonoidları, sonday-aq LG hám izolikiritigenindі izertlew nátiyjeleri 
astmada eozinofillerdiń ókpege migratsiyasında qatnasatuǵın tiykarǵı xemokin 
bolǵan eotaksin-1 sekretsiyasına ingibitorlıq tásir kórsetedi.[10.] 
Sonday etip, isiniwge qarsı tásiri sebepli, bul flavonoidlar astmanı emlewde 
qollanılıwı múmkin. [27]. 
Gistopatologik, bioximiyalıq hám molekulyar izertlewler Glicirrizin 
kislotasın (50, 0 hám 100, 0 mg/kg, po) jiberiw gór tıshqanlar ókpesi epiteliysınıń 
benzo(a)pirenniń toksinlik tásirinen qorǵawın tastıyıqlaydı. [53]. 
Klinikalıq izertlewler inkubatsiyadan keyin boyan ekstraktınıń tamaq 
awrıwına qarsı natiyjeliligin kórsetedi [1]. Bul izertlewler nátiyjeleri sonı kórsetdiki, 
boyan eritpesi (200 ml suw ushın 0,5 g) menen bir minuta dawamında shayqaw 
operatsiyadan keyingi bólimge jatqızılǵan nawqaslarda tamaq awrıwın sezilerli 
dárejede azaytadı. [54]. 

---