Boyan tamır quramındaǵı hár qıylı biologiyalıq aktiv birikpeler oǵan

4.4. Boyan tamırdıń gormanal effekti 
ГК va ГЛК steroid gormonlarǵa (glyukokortikoidlar va mineralokortikoidlar) 
uqsas dúziliske iye ekenligi kórsetilgen 9-súwret. Bul kislotalar steroid gormonlar 
receptorları ushın sáykes keletuǵın gormonlarga qaraǵanda tómenlew jaqınlıqqa iye 
(Данные кислоты имеют более низкую аффиность к рецепторам стероидных 
гормонов, чем соответствующие гормоны). Kóplegen izertlewler sonı kórsetdi, 
GK hám GLK nıń steroid gormonlar almasıwına tásir qılıw mexanizmi olardıń 
gidroksisteroiddegidrogenazani ingibitorlaw qılıw qábiletine tiykarlanǵan. Bul 
ferment C11 gigroksil gruppasın keto gruppasına deyin oksidlep, 
degidrokortikosteron men kortizon dúziw aqralı kortikosteron men kortizoldı 
inaktivatsiyalaydı. Izertlew nátiyjeleri sonı kórsetеш, GK kortikosteroid 
metabolizımın ózgertiwde zárúrli rol oynaydı, Sonday-aq, olardı kúsheytiwi hám 
uzaytırıwı múmkin [116]. 
А. 
Б. 
В. 
4-suwret. Структурное строение ГЛК и стероидных гормонов 
A. — Глицирретовая кислота; Б. — Гидрокортизон; В. — Кортизол. 
Basqa izertlewlerde, pion menen boyan qaynatılǵanı giperprolaktinemiyaning 
ın vitro hám ın vivo modellerinde, prolaktin sintezi hám sekretsiyasin bostiradi, jáne 
bul qan sivoritkasındaǵı progesterondı baqlaw dárejesine deyin tómenlewine alıp 
keldi [7.]. 

---

4.5. Boyan tamırdıń oraylıq nerv sistemasina tásiri 
Házirgi waqıtta kóplegen izertlewler boyannıń quramındaǵı birikpelerdin 
insan miyine tásir úyreniwge qaratılǵan [22], sonı menen birge boyan ekstraktı 
gippokamp sistemasındaǵı dendtritteriniń ósiwine unamlı tásiri anıqlanǵan [7], 
sudorgolarǵa da qarsı tásiri bar, antioksidant aktivlikti kórsetedi, erkin radikal lipid 
oksidleniw processlerin ingiberleydi, neyromediatorlıq sistemalardıń funksionaldıq 
belsendiligine tásir etedi, sonı menen Qatar oqıw hám este saqlaw processlerine 
unamlı tásir qıladı [36.]. 
Boyannıń suwlı ekstrakti eksperimental túrde gippokamp nerv dendritlerinıń 
artıwın xoshametlewi anıqlandi. Bul tájriybeler aylıq Wistar albinos tıshqanlarında 
(150,0 mg/kg hám 225,0 mg/kg,) ótkerilgen. [8] 

---