Ta’sir chiziqlari bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasi kesishuvchi
kuchlar sistemasi deb aytiladi. Agarda kuchlarning ta’sir chiziqlari bir tekislikda joylashgan (joylashmagan)
bo'lsa, tekislikdagi (fazodagi) kuchlar sistemasi deyiladi.
Olingan kuch jismning yo'nalishi bilan birga jismga yoki jismga ta'sir qiluvchi kuchning umumiy miqdori sifatida tavsiflanadi. Jism tinch holatda yoki jism bilan bir xil tezlikda harakatlanayotganda natijaviy kuch nolga teng. Olingan kuch barcha kuchlar uchun teng bo'lishi kerak, chunki barcha kuch bir xil yo'nalishda harakat qiladi.
Natijaviy kuch formulasi
Agar bir kuch boshqasiga perpendikulyar bo'lsa, natijaviy kuch Pifagor teoremasi yordamida aniqlanadi. Natijaviy kuch formulasi quyidagicha ifodalanadi:
F R = F 1 + F 2 + F 3
|
2-SAVOL
N u q ta ikki va un d an ortiq h a r a k a td a ishtirok etsa, uning bunday
h a ra k a t i mu ra k k a b h a ra k a t deb ataladi.
M nuqtaning shu ikki sistemaga nisbatan harakatini tekshiramiz. Shu
ikki sistemaga nisbatan M nuqtaning ha rakati ikki xil b o ia d i . Bu ikki
harakatni bir-biridan farq qilish uchun quyidagi belgilashlar kiritiladi.
Harakatlanuvchi M nuqtaning q o ‘zg‘aluvchi Oxyz sistemasiga nisbatan
harakatiga nisbiy harakat deyiladi.
N u q ta n in g m u r a k k a b h a r a k a t id a uning m u t la q tezligi
ko'chirma va nisbiy tezliklarning geometrik yig'indisiga teng bo'ladi. Boshqacha aytganda mutlaq tezligi k o ‘chirma va nisbiy tezlik vektorlariga
qurilgan parallelogramm diagonaliga teng bo'ladi.
Koriolis tezlanishi ko'chirma ha rak a t burchak tezlik vektorining nisbiy
h arakat tezlik vektoriga vektorli k o'paytmaning ikkilanganligiga teng:
ak = 2 ( υxω )
Ko 'ch i rma nisbiy tezlanishiar vaqt birligi ichida tegishlicha nisbiy,
ko'chirma tezliklarning o'zgarishini xarakterlaydi. Koriolis tezlanishi esa
nisbiy tezlikni k o ‘chirma ha raka t t a ’siridan, aksincha k o ‘chirma ha ra kat
burchak tezligini nisbiy ha raka t ta's irida o'zgarishini xarakterlaydi.
|
25-65-105-Variant 1-savol
Qattiq jism harakatlanganda uning ikki nuqtasi doimo harakatsiz
qolsa, qattiq jismning bunday harakatiga q o ‘z g ‘almas o ‘q atrofidagi
|
Do'stlaringiz bilan baham: |