O’lchov xatoalrining 3 manbai, bular savol ifodasining ikki ma’nolikligi, yo’du ta’siri va javob xatosi, ikki ma’noli ifodaga misol sifatida, 1994 – yil noyabrda AQSH mehnat idorasi (vazirligi) quyidagicha xabar berdi. Ayni paytdagi aholi tekshiruvlarida yomon so’rovnoma ifodasi tufayli, AQSH dagi ishsizlik darajasi bir dekadadan ham oshib ketdi. Ayniqsa ifoda, ishchi kuchida sezilarli darajada ayollarni hisoblamaslikka sababchi bo’ladi. Chunki ishsizlik foizi ishsizlar to’lovi kabi foydali dasturlarga bog’langan edi, tatqiqotchilar so’rovnoma ifodasi almashtirish orqali holatni to’g’irlashlariga to’g’ri keladi. - O’lchov xatoalrining 3 manbai, bular savol ifodasining ikki ma’nolikligi, yo’du ta’siri va javob xatosi, ikki ma’noli ifodaga misol sifatida, 1994 – yil noyabrda AQSH mehnat idorasi (vazirligi) quyidagicha xabar berdi. Ayni paytdagi aholi tekshiruvlarida yomon so’rovnoma ifodasi tufayli, AQSH dagi ishsizlik darajasi bir dekadadan ham oshib ketdi. Ayniqsa ifoda, ishchi kuchida sezilarli darajada ayollarni hisoblamaslikka sababchi bo’ladi. Chunki ishsizlik foizi ishsizlar to’lovi kabi foydali dasturlarga bog’langan edi, tatqiqotchilar so’rovnoma ifodasi almashtirish orqali holatni to’g’irlashlariga to’g’ri keladi.
- “ Yog’du ta’siri” javob beruvchi intervyu oluvchidan minnatdorlik his qilganda paydo bo’ladi. Haqiqiy intervyu oluvchi mashqlari yog’du tasirini kamaytira oladi.
Javob xatosi, javob beruvchining haddan ziyod g’ayratli yoki kam g’ayratli say harakati natijasida yuzaga keladi. Siz bu xatoni ikki yo’l bilan kamaytirishingiz mumkin; (1) javoblari noodatiy tuyilgan shaxslarni qayta chaqirish va uchrashuvni (sanani) ko’rib chiqishda ehtiyot bo’lish va (2) javoblarning ishonchli ekanini aniqlash u/n tasodifiy qaytishlarning dasturini o’rnatish. - Javob xatosi, javob beruvchining haddan ziyod g’ayratli yoki kam g’ayratli say harakati natijasida yuzaga keladi. Siz bu xatoni ikki yo’l bilan kamaytirishingiz mumkin; (1) javoblari noodatiy tuyilgan shaxslarni qayta chaqirish va uchrashuvni (sanani) ko’rib chiqishda ehtiyot bo’lish va (2) javoblarning ishonchli ekanini aniqlash u/n tasodifiy qaytishlarning dasturini o’rnatish.
- Axloqiy muammolar.
- Axloqiy mulohazalar, hisobot xatosi, javobsizlik xatosi, namunaviy xato va o’lchov xatolari kabi ehtimolik na’munalarni qo’llaydigan izlanishlarni loyihalashtirganda, paydo bo’ladigan ehtimoldagi xatolarning u turiga e’tibor b/n yuzaga keladi. Hisobot xatosi tanlov xatosida (noto’g’ri tanlovda) natija ko’rsata oladi va agar maxsus guruhlar yoki shaxslar asosdan maqsadli chiqarib tashlansa, axloqiy muammoga o’zgaradi, demak tekshiruv natijalari, tekshiruv homiysidan ko’ra yaxshiroq. Javobsiz xatolar javobsiz tushunarsizlikka sabab bo’ladi va agar homiy blib turib tekshiruvni loyihalashtirsa axloqiy muammo bo’ladi, demak maxsus guruhlar va shaxslarni boshqalardan ko’ra javobga ehtimolliligi kamroq. Agar ma’lumotlar namuna razmeri va qo’shimcha ilovalarga havolasiz maqsadli namoyish qilinsa, (berilsa) namunaviy xatolar axloqiy muammo bo’ladi, demak homiy uncha muhim bo’lmagan rost fikrni targ’ibot qila oladi. O’lchov xatosi uch yo’l b/n axloqiy muammo bo’la oladi; (1) tekshiruv homiysi maxsus yo’nalishdagi javoblarga yo’l boshlovchi yetakchi savollarni tanalydi; (2) intervyu oluvchi o’z hatti harakatlari va umumiy holat orqali aniq maqsad b/n yorug’lik ta’sirini yaratadi yoki maxsus yo’nalishda javoblarga yo’l boshlaydi; (3) javob beruvchi atayin yolg’on ma’lumot ta’minlaydi (beradi). Noehtimollik namunalari natijalari butun aholi haqida xulas shaklida qo’llanilganda axloqiy muammolar ham o’sadi. Qachonki siz noehtimollik namunaviy metodini qo’llaganizda, siz namuna jarayonlarini tushuntirishingiz va natijalarni namunadan tashqari umumlashtirib bo’lmasligini bildirishingiz kerak.
-
Do'stlaringiz bilan baham: |
