Stomatologiya propedevtikasi

4-rasm. Og'iz b o ‘sh lig‘L
1 - yuqori lab; 2 - pastki lab; 3-yuqori lab burmasi; 4 - p astki lab burmasi;
5 - o g 'iz dahlizi; 6 - о ‘tuv burmasi; 7 - yuqori j a g ' tishlari; 8 - pastki ja g ' 
tishlari; 9 -m ilk ; 1 0 - tish-m ilkso'rg'ichi; 1 1 -q a ttiq tanglay; 12 -ta n g la y 
bo'rtmasi; 13—yum shoq tanglay; 1 4 - tanglay tilchasi; IS —halqum;
1 6 - tanglay chuqurchasi; 17-tanglay- tilcha burmasi; 18-tanglay - halqum 
burmasi; 1 9 - tanglay murtagi; 20-qanot-jag' burmasi; 2 1 - qanot-jag' 
do 'mbog
7; 
2 2 - retro-molar soha; 23
-
t i l ; 2 4 - til uchi; 25-pastki lab so 'lak 
bezlari ochilish teshigi; 26-pastki lab rudimentar (so ‘lak) bezlari
so‘rg‘ichlar singari epiteliy qavatiga botib turadi. Ushbu qavatda 
kollagen va retikular tolalar, hujayra elementlaridan fibroblast, 
semiz va plazm atik hujayralar segm entoyaderli leykotsitlar 
joylashgan. Makrofaglar himoya vazifasini bajarishadi, bakteriya 
vao lganhujayralarnifagotsitozlaydi. Ular yalligianish va immmi 
jarayonlarida faol qatnashadi. Labrotsitlar (semiz hujayralar) 
biologik faol moddalar-geparin, gistaminlami ishlab chiqaradi. 
Ushbu moddalar tomirlami o ‘tkazuvchanligi (mikrotsirkulatsiya)ni 
taininlaydi.
I
1

---

Shilliq qavatning xususiy plastinkasi hech qanday chegarasiz 
shilliq osti qavatiga (tunica subm ucosa) o ‘tadi. Bu qavat 
g‘ovaksimon biriktiruvchi to‘qimadan tuzilgan, unda mayda so‘lak 
bezlari va tomirlar joylashib, shilliq qavatning anatomik tuzilishiga 
xos xususiyatlami ta ’minlaydi.
O g‘iz b o ‘shlig‘i shilliq qavatining innervatsiyasi uch shoxli (n. 
trigeminus) nerv hisobiga (sezuvchi tolalar tanglay, lunj, lab, tish 
va tilning oldingi uchdan ikki qismini ta’minlaydi) bajarilsa, til-halqum 
nervini (n.glossqfaringeus) sezuvchi tolalar hisobiga tilning orqa 
qismi ta’minlanadi. Xuddi shu joydan ta’m bilish tolalari hisobiga 
ta’m sezish ham amalga oshiriladi. Tilning oldingi uchdan ikki 
qismidan ta’m sezish yuz nervi (n. facialis) hisobiga bajariladi.
Simpatik nervlar arteriya yo‘nalishida yuqori bo ‘yin tugunidan 
chiqib, shilliq qavatning sekretsiyasiga va qon bilan ta’minlanishiga 
ta’sir ko ‘rsatadi.