Suvning molekulяr fizikasi mavzuning maqsadi talabalarga Er sharida suvning taqsimlanishi, suvning agregat holatlarining

Suv balansi (muvozanati) usuli. Bu usul yordamida suv balansi tenglamalari bo‘yicha bug‘lanish miqdorini qoldiq sifatida aniqlash 
mumkin:
Е  Х Y
1 
W
1 
Y
2 
W
2 
H ,
bu erda: X yog‘in-sochin miqdori, Y
1
va Y
2
er usti oqimi, W
1
va W
2
er osti oqimlari, H qoldiq. Empirik ifodalar yordamida bug‘lanishni 
hisoblash.  
Hozirgi vaqtda V.K.Davidov, B.D.Zaykov, A.P.Braslavskiy va Z.A.Vikulina, S.N.Nurgaliyev empirik tenglamalari eng keng tarqalgan.
1.
B.D.Zaykov tenglamasi:
E 0,15 (1 0,72 w
2
)(e
0
-e
2
); 2.
DGI 
tenglamasi:
E 0,14 
(1 0,72w
2
) 
(e
0
-e
2
); 
3. 
V.A.Rimsha va R.V.Donchenko tenglamasi:
E 0,104 
(k
1
w
2
)(e
0
-e
2
); 
4. 
A.R.Konstantinov tenglamasi:
E (0,024 (t
n
-Q
2
))*(1 0.116 w
1
)( e
0
-e
2
);
Bu erda: E-bug‘langan suv qatlami (mmG‘sut), e
0 
va e
2
tuyingan bug‘ va atmosferadagi bug‘ning parsial bosimi,w
2 
–2 m balandlikdagi shamol 
tezligi.
Qor qoplami va muzliklar ustidan bug‘lanishni hisoblash usullari deyarli bir hil, faqat muz zichligi qor zichligidan kattaroq bo‘lganligi uchun 
muz yuzasidan bug‘lanish jadalroq o‘tadi. Qor yuzasidan bug‘lanish jarayonini o‘rganishda P.P.Kuzmin katta hissa qo‘shgan va o‘zining 
quyidagi ifodacini tavsiya etgan:

---

17 
E (0,24 0,05
10
)d
2 ,
bu erda d
2
- 2 m balandlikdagi havoning namlik defitsiti.
Tuproq yuzasidan, bug‘lanishni asboblar va empirik tenglamalar yordamida aniqlash mumkin.
S.Ch.Xarchenko tenglamasi lizimetr ma’lumolatlariga asoslanib tuzilgan va quyidagicha ifodalanadi:
EqE
0 
exp(-mH) ,
bu erda m-parametr o‘simliklar va tuproq tuzilishiga bog‘liq holda jadvaldan aniqlanadi. Hgrunt suvlarining chuqurligi, m.