Суюқликлар туташ жисмлар қаторига киради ва мувозанат ҳам ҳаракат ҳолларида доимо қаттиқ жисмлар билан чегараланган бўлади. Суюқликлар газлар билан ҳам маълум чегара билан ажралиши мумкин. Бу чегара эркин сирт деб аталади. - Суюқликлар туташ жисмлар қаторига киради ва мувозанат ҳам ҳаракат ҳолларида доимо қаттиқ жисмлар билан чегараланган бўлади. Суюқликлар газлар билан ҳам маълум чегара билан ажралиши мумкин. Бу чегара эркин сирт деб аталади.
- Суюқликлар силжитувчи кучларга сезиларли таъсир кўрсатади. Уларни аниқлаш суюқлик ҳолатини текширишда муҳим аҳамиятга эгадир.
Суюқликларга таъсир қилувчи кучлар Суюқликларга таъсир қилувчи кучлар Суюқликларга таъсир қилувчи кучлар қуйилиш усулига кўра ички ва ташқи кучларга ажралади: Ички кучлар-суюқлик зарраларининг ўзаро таъсири натижасида вужудга келади. Ташқи кучлар-суюқликка бошқа жисмларнинг таъсирини ифодалайди (масалан, суюқлик солинган идиш деворларининг таъсири, очиқ юзага таъсир қилаётган ҳаво босими ва ҳ.к.) Ички кучлар силжитувчи кучларга қаршилик сифатида намоён бўлади ва ички ишқаланиш кучи дейилади. Ташқи кучларни юза бўйича ва ҳажм бўйича таъсир қилувчи кучлар сифатида кўриш мумкин. Шунинг учун суюқликларга таъсир қилувчи кучлар юза бўйича ёки ҳажм бўйича таъсир қилинишига қараб юзаки ва масса кучларига бўлинади. Yuzaki kuchlar-suyuqlik hajmining sirtlariga ta‘sir qiluvchi kuchlardir. Ularga bosim kuchi, sirt taranglik kuchi, suyuqlik solingan idish devorining reaksiya kuchlari, ichki ishqalanish kuchi kiradi. - Yuzaki kuchlar-suyuqlik hajmining sirtlariga ta‘sir qiluvchi kuchlardir. Ularga bosim kuchi, sirt taranglik kuchi, suyuqlik solingan idish devorining reaksiya kuchlari, ichki ishqalanish kuchi kiradi.
- Ichki ishqalanish kuchlari suyuqlik harakat qilgan vaqt da yuzaga keladi va qovushqoqlik xususiyatini yuzaga keltiradi.
- Massa kuchlar- suyuqlik hajmining har bir zarrasiga ta‘sir qiladi va uning massasiga proporsional bo’ladi. Ularga og’irlik va inersiya kuchlari kiradi.
- Suyuqliklarga ta‘sir qiluvchi asosiy kuchlardan biri gidrostatik bosimdir. Yuza birligiga ta‘sir qiluvchi bosim kuchi gidrostatik bosim kuchi yoki qisqacha gidrostatik kuch deyiladi.
Solishtirma og’irlik. Suyuqlikning hajm birligiga teng miqdorining og’irligi uning solishtirma og’irligi deyiladi va grekcha γ
harfi bilan belgilanadi:
bu Еrda V – suyuqlik hajmi (birligi m3), G – og’irligi (birligi N). Solishtirma og’irlikning o’lchov birligi SI sistemada
АДАБИЁТЛАР АДАБИЁТЛАР 1. К. Ш. Латипов «Гидравлика, гидромашиналар, гидроюритмалар» Т.: «Ўқитувчи» 1992 й 2. М. Е. Дейчи и др. «Гидрогазодинамика» М.: Энергоатомиздат. 1984 г 3. И. Л. Повх. «Техническая гидромеханика» Л.: Машиностроэния 1986 г.
Do'stlaringiz bilan baham: |
