Suyuqlikning teshik va naychalardan oqib chiqishi

1-rasm. Suyuqlikning teshiklaridan oqib ketishiga doir chizma

V_nV₂
2 g
1
p₂1
S₂
S₁

p_H

2

. (2)

Agar idishning kesimi S₁ ga qaraganda teshikning kesmi S₂ juda kichik bo`lsa, u hol-
da
V_nV₂2g^p2^p1_H

Idishdagi suyuqlik sirtida ham, teshik tashqarisida ham atmosfera bosimi bo`lsa yoki

p₁ = p₂ bo`lsa, u holda

V_nV
2
gH (3)
2 .

Bu formula Torishelli formulasi deb ataladi, u suyuqlikning tor teshikdan oqishi
tezlikni hisoblash uchun nazariy formuladir.
Suyuqlikning teshikdan oqish tezligi ma'lum bo`lgan holda sarfni hisoblash
qiyin emas
Q<sub>n</sub>V<sub>n</sub>S<sub>2</sub>. (4)
Lekin amalda oqimcha teshikdan chiqayotganda uning kesimining torayishi
sababli ko`rilayotgan masala biz ko`rgandagiga qaraganda murakkabroq. Shuning
uchun biz chiqargan tezlik formulalari tezlik va sarfni nazariy tekshirish uchun qo`l-
lanib, amalda esa ularga ma'lum tuzatishlar kiritiladi.

20. Тog‰dagi daryodan suv po‰lat sifon orqali olinadi. Sifonning diametri d = 200

mm, uzunligi m, beflardagi suv sathining farqi H = 20 m, suvning harorati t = 10°S
bo‰lsa, sifondan tushayotgan suv sarfini aniqlang. Mahalliy qarshiliklarda yo‰qolgan
dam (napor) hisobga olinmasin. (2-rasm).