«т а с д и қ л а й м а н» Қўнғирот тумани мтб бошлиғи Фуқаро муҳофазаси бошлиғи Р. Ишмуратов


Бетон 2,3 10 Темир


Download 0.73 Mb.
bet63/71
Sana19.06.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1619544
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   71
Bog'liq
15 соатлик тема

Бетон


2,3

10

Темир


7,8

3

Кургошин

11,3

2

Радиациядан сакловчи бошпана (РСБ)лар 2-3 ярусли утиргичлар билан жихозланади. Шахарлар ташкарисидаги РСБлар сифатида фойдаланиш уйларнинг ертулалари, сабзавот сакланадиган омборхоналар, ертулалар, гиштли, бетонли, тупрокли, ёгочли уйлар ва бошка чукурликлар мослаштирилади.
РСБларнинг саклаш хусусиятини ошириш учун уларнинг деворларини калин килиш, эшик-ойналаи герметиклигини ошириш ва уларнинг ён атрофини тупрок билан тулдириш оркали эришилади.
Радиоактив шикастланган худудлардан келган одамлар РСБларга киришларидан олдин тамбурда кийим-кечаклардаги, оёк-кийимлардаги радиоактив чангларни йук килиб (силкитиш оркали, тозаловчи воситалар оркали), сунгра эхтиётлик билан кийим-кечакларни (химоя кийимлари, оёк кийими) ечиб, кейин бошпана ичига киришлари керак.
Радиоактив зарарланишнинг бошлангич 3-5 соатларида, бошпананинг чикиш эшиклари ва хаво алмаштириш тешиклари яхшилаб беркитилади. Бу вакт оралигида радиация даражаси тезда камайиб, радиоактив чанглар эса асосан ерга тушиб булади. 4-6 соатлардан кейин бошпана (РСБ) шамоллатилади. Химояланувчи одамлар ташкарига чикканда, албатта, химоя воситаларини кийиб 15-20 дакика РСБдан ташкарида булишлари мумкин. Агар ташкарида радиация даражаси жуда юкори булса, у холда бошпана шамоллатилаётганда одамлар нафас органларига химояловчи воситаларни кийиб утиришлари зарур.
3-укув саволи. Оддий сакловчи бошпана-ертула.
Фукароларни мухофаза килишда оддий сакловчи бошпаналар (ертулалар) алохида урин тутади. Ертулалар курилиш конструкциясига кура оддий химоя иншоотлари каторига киради, чунки уни куриш жуда киска вактда амалга оширилади. Улар очик ва ёпик куринишда булади. Очик ертулаларда одамлар радиоактив шикастланишдан икки-уч марта кам зарарланади (агар ертула дезактивация килинмаса) ва 20 баробаригача (агар ертула дезактивация килинмаса) кам нурланиш дозасини камайтириади. Ертулалар чукурлиги 200 см, кенглиги 120 см, пастки кисми эса 80 см, узунлиги эса одамлар сонига караб тайёрланади.
Очик ертулада фукаролар химоя воситаларидан фойдаланган холда сакланадилар. Ёпик ертулалар радиоактив чангларни, биологик туманларни, кимёвий куролларни кийим-кечакларга, териларга тушишидан сакловчи бошпана хисобланади.
4-савол: Хавфли зонадан хавфсиз зонага эвакуация килиш

Киргин куроллари таъсиридан саклаш усулларидан яна бири-бу фукароларни фалокат юз берган жойдан вактинчалик узоклаштириш ёки буткул эвакуация килиш хисобланади. Иш билан машгул булган одамларни харбий вактда вактинчалик шахардан ташкари худудга ёки бошка кишлокка кучиришни биз узоклаштириш деб биламиз. Лекин бунда ишчи-хизматчилар вактинча зарарланган худуддан чикиб турадилар. Кайтадан яна ишга келганларида хамма эхтиёт чораларини куриб, уз фаолиятларини бошлайдилар. Демак, вактинчалик кучиришда ишловчи одамлар маълум бир вакт дам олиб келадилар.
Эвакуация деганда хаммани бир вактда бир яшаш жойидан иккинчи яшаш жойига доимий яшаш учун кучирилиш тушунилади (асосан ишламайдиган фукаролар, нафакахурлар, болалар ва касаллар эвакуация килинади). Эвакуация килинганда алохида буйрук булмагунча фукаролар уша жойда яшаб турадилар.
Хавфсиз худуд хавфли худуддан бирмунча узок масофада жойлашган булиши ва халкка хеч кандай хавф тугдирмаслиги лозим. Яна хавфсиз худуд темир йул, автомобил йулларига якин, ишчи-хизматчиларни ишга олиб бориб, яна кайтиб келиши учун кулай булган жойларда ташкил этилади. Ишга боглик булмаган ишчилар худуддан узокрок ерга эвакуация килинади.
Иккинчи жахон уруши даврида Урта Осиё Республикалари халклари, эвакуация килинганларни уз багирларига олганлар. Масалан Тошкентлик темирчи Шомахмудов Шоахмад ота 14 бола асраган хаммага аён.
Хавфсиз худудга вактинчалик ёки бутунлай кучириш ишлари ишлайдиган одамлар учун ишлаб чикариш тамойилига кура, ишламайдиган халк учун эса худудий тамойилга кура турар-жой бошкармаси оркали амалга оширилади. Тадбирлар хар бир ишлаб чикариш корхонасида ёки турар-жойларда бундай ишлар билан шугулланадиган бошлик уринбосарлари томонидан режалаштирилади ва амалга оширилади.
Кучириш ишларининг хаммаси эвакуация килинадиганларнинг йигиладиган жойида ташкиллаштирилади. Йигилиш жойлари (эвакуация пункти-ЭП) асосан, мактаблар, клублар ва бошка жамоат иншоотлари булиши мумкин. Халкни кучириш хакида маълумот олганда, дархол ишлаб чикариш корхонаси, укув юртлари, корхоналари, милиция органлари хамда радио, телевидение оркали халк хабардор килинади. Йигилган одамлар кайта хисобдан утказилиб, гурухларга булинади, транспорт воситаларига таксимланиб, курсатилган вакт ичида хавфсиз худудга етказилади.
Яёв юрадиганлар олдиндан тузлган машрут буйича колонна булиб (колоннада 500-1000 киши) харакат килади. Бунда, албатда, гурухларга булинади ва хар бир гурухда 50-100 киши булади. Колонна хар 1-1,5 соат юришдан кейин 10-15 минут дам олиб, айтилган жойга бориши билан хамма колонна аъзоларни тиббий курикдан утказилади. Бу ерда эвакуация килинганларни кабул комиссияси кутиб олади. Бу комиссияга уша жойнинг хокимият бошликлари, корхона рахбарлари, озик-овкат, тиббиёт хизматчилари киради. Улар одамларни кабул килиб, хисобини олади ва хар бирини жойлаштиради. Одамлар асосан, мактабларга, клубларга, кинотеатрларга ва шунга ухшаш жойларга, баъзан уша ерда яшовчи оилага хам маълум кисм одамлар таксимланади. Жойлаштирилган хар бир инсонга тиббий хизмат курсатилиб, озик-овкат билан таъминланади.
Эвакуация килинган фукаролар уша ердаги ишлаб чикариш корхоналарининг эвакуация килинган кисмида ишлашлари мумкин.
ХУЛОСА
Объектдаги Фукаро мухофазаси иншоотлари, уларнинг жихозланиши хамда улардан фойдаланиш (экспулатация) коидаларини мукаммал билган рахбар ходим, фукаро узи ишлаб турган корхонада ёки яшаш жойида вужудга келган фавкулодда вазият шароитидан чикиб кетиш йулларини, вазиятнинг кулами ва хатарига караб химоя иншоотларидан фойдаланиш услубларини билиши лозим.
Адабиётлар
1.Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг №558 сонли карори 23 декабр 1998 йил.
2.Узбекистон Республикаси «Фукаро мухофазаси» конуни.
Т-2000 йил 26 май.
3.Фавкулодда вазиятлар ва мухофаза тадбирлари. Тошкент 2002 й
4. Фукаро мухофазаси журнали 2002 й №4


Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling