T h e m inistry of h ig h e r and sec o n d a r y spec ial educatio n of th e r epu blic of u zbek istan tashkent state e c o n o m ic u n IV er sity


Download 4.06 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/31
Sana04.11.2023
Hajmi4.06 Mb.
#1747722
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   31
Bog'liq
Экологик экспертиза. Жумаев Т.Ж

3-жадвал
Х и л к х у ж а л и г и
т а р м о к л а р и
Р е г у р г л а р н и
и г т е ъ м о л ц н л и ш
б у й и ч а т а ъ с и р
Ч и к и н д и л а р н и п г
п а й д о б у л и ш и
б у й и ч а т а ъ г и р
К у й и д а г и л а р г а г а л б и й
т а ъ с и р и б у й и ч а :
с . "
я
3
X'
у
:
Si) 
р
5
ъ
н
ь
S
 
1
я
я
=
> 1
и
я
X
а»
I
I
=

О
д
а
м
г
а
1.
И г с м к л и к
: > н с р г е т и к а с н
II
к
к
II
У
к
у
V
к
к
2 .
Г и д р о э н е р г е т и к а
у
к
и
-
н
II
и
3 .
Н е ф т ь в а г а »
к а : » и б о л и ш
и
у
II
I I
II
н
и
II
у
I I
4 .
К у м и р , с л а н е ц ,
т о р ф с а н о а т н
у
II
II
у
11
у
и
II
у
у
У
. ) .
К о р а м е т у л л у р г и я
V
к
к
У
11
У
У
V
V
К
( ».
Р а и г л и
м е т а л л у р г и я
у
V
к
к
11
у
к
к
к
к
к
/ .
К и м е п а н е ф т ь
к и м е
II
к
у
у
У
У
у
к
к
к
8 .
М а ш п н а с о з л и к к а
м е т а л с о з л и к
и
у
у
II
11
II
и
и
и
II
у
9 .
У р м о н в а С т о ч и м
к а й т а и ш л а ш
у
V
у
у
I I
II
у
и
I I
у
у
1 0 .
Ц е л к » л а : » а -
k o f o
:
i
г а н о а т и
II
к
к
у
1>
у
у
у
у
\ ?
к
1 1 .
К у р и л и i n
м а т е р н а л л а р и
и ш л а б ч и к а р и ш
II
у
к
II
I I
II
II
II
и
II
у
1 2 .
К у р м л н ш
к о н е т р у к ц н я л а р н -
п п и ш л а б ч и к а р и ш
II
у
к
II
I I
II
и
и
и
и
у
1 3 .
О Г ш а в а ч н н н и
ф а я н с и ш л а б
ч и к а р и ш
II
II
к
у
11
у
и
у
у
у
у
1 4 .
К и г и л г а н о а т
II
и
V
II
и
и
II
V
V
V
У
1 5 .
( ) : < и к - о в к а т ,
м и к р о б и о л о г и я
о м у х т а о а у к а
г а н о а т и
II
у
к
и
и
у
II
у
у
у
у
1 ( >.
Т и б б и ё т ,
п о л и г р а ф ) и я в . Г > .
II
II
у
II
II
II
и
и
и
II
1 7 .
К и ш л о к х у ж а л и г и
к
к
II
У
У
II
к
V
II
V
II
1 8
У р м о н х у ж а л и г и
к
II
II
1! )
Т р а н г п о р т
у
II
и
II
к
II
и
V
У
У
2 0 .
К у р и л н ш
II
II
V
У
-
II
II
II
II
II
и
2 1 .
У й - ж о й к о м м у н а л
х у ж а л и г и
у
к
II
к
у
У
к
у
к
У
95


З-жадвалда берилган халк хужалиги тармоклари гурухинннг 
табиий ресурслардан с|х)вдаланиш даражасига ва уларнинг атроф 
табиий мухит элементларига таъсири ушбу гурух, тармоклари учун 
уртача курсаткичларга асосланиб тузил ган. By жадвал маълумотлари 
экологик экспертиза муносабатлариниш хамма катнашчилари учун 
мухим ахамиятга эга. Берилган тармок гурухлари таркибида уртача 
курсаткичлари катта фарк циладиган тармоклар ва ишлаб чнкариш- 
лар бор. Шу сабабдан ушбу классификация хамма тармоклар, ишлаб 
чикариш, хатто технологиялар учун зарур. Масалан, корхоналар, иш­
лаб чикариш ва технологияларни жойлаштиришда уларнинг ресурс­
лардан фойдаланиш буйича ва атроф-мухит учун зарарлиги буйича 
бир хил типдаги, бирикмалари шаклланишига экологик экспертиза 
назоратида йул куймаслик керак. Булар атроф-мухитни хавфли иф- 
лосланишдан саклаб колишга ёки худудларни ахлатлар босиб кети- 
шига йул кутмасликлгип’ асосий шарти хисобланади.
З-жадвалда берилган моддий ишлаб чикариш тармоклари 
орасида факат урмон хужалиги атроф-мухитга зарарли таъсир 
куреатмайди, балки уни сезиларли даражада яхшилайди. Буиинг 
сабаби туки, урмон хужалиги (фаолияти жонли табиатнинг эпг 
кудратли комплекси хисобланган урмонлар билан бокпанган бу- 
лио, улар нафакат узларн эгаллаб турган майдонларга, балки тут- 
ташган катта худудларга хам ижобий таъсир курсатади. Урмон- 
ларнинг атроф-мухитга ижобий таъсири икки сохада намоён була­
ди: 1. Урмонлар жонснз табиатни (иклим, ер, сув ва хаво тозали- 
гн) асраш ва яшилашнинг шунингдек, товулн, шовкин ва бошка 
тулкинларни ущлаб колишнинг энг самарали омили булиб хисоб­
ланади; 2. Урмонлар биотик модда алмашишнии, худудларнинг 
флора ва фауна хилма-хиллигини кунайтиради ва кучайтиради, ва 
шушар оркали жонли табиатнинг мухит шароитша, зараркунанда 
ва касалликларга чидамлилиги ва баркарорлигини оширади. Бу- 
ларнинг хаммаси урмон хужалигпнинг табиатдан фойдаланиш ва 
табиат мухофазаси, ижтимоий ишлаб чикаришнинг самарадорли- 
гини оширишдага ахамиятинн янада кучайтиради.
Халк хужалиги тармокларини атроф табиий мугхитга таъ- 
сирининг классификацияси экологик экспертиза муносабатла- 
рида табиатдан фойдаланиш ни тартибга солишни назорат 
килишнинг асоси булиб хизмат килади.
7.3. Экологик экспертиза объектларининг атроф табиий 
мухитга таъсири буйича классификацияси
Узбекистон Республикаси Табиатни мухрфаза килиш дав­
лат кумитаси антропоген фаолияти турларининг атроф-мутшт-
96


га таъсирининг руйхатини тузиб, уларни учта категорияга аж- 
ратган. Ш ундай фаолнят т а л а р и жами 110 номдан иборат 
булиб, улар куйидаги категорияларга булинади.
I. категория (29 фаолият тури) - юкори хавф-хатар.
Я. категория (48 фаолият тури) - урта хавф-хатар.
III. категория (33 фаолият тури) - паст хавф-хатар.
Ушбу руйхатга киритилган фаолият турларининг 26,4% 1- 
категория - юкори хавф-хатар, 43,6% И-категория - урта хавф-хатар, 
30% Ill-категория - паст хавф-хатар гурухчари таркибига киради.
Курсатилган р^йхатни тармоклар буйича тацсимлаганда, 
улар куйидаги хусусиятларга эга эканлигинн аниклаш мумкин:

категория “ юкори хавф -хатар” п р у х и таркибига кира- 
диган антропоген фаолият турлари тармоклар буйича куйида- 
гича гаксимланган:
1. Транспорт: респуб;шка ахамиятига эга булган ав то м ате - 
траллар, тезюрар транспорт шосселари, юк терминаллари, аэро- 
портлар, темир йул деполари; республика ахамиятига эга темир 
йуллар; республика ахамиятига эга нефть ва газ кувурлари; рес­
публика ахамиятига эга булган тозалаш иншоотлари ва кувурлар.
2. Ирригация иншоотлари: сув омборлари ва тутонлар.
3. Тог кон саноати: фойдали казилмаларии казиб олиш 
ва кайта ишлаш, радиоктив чикиндиларни туплаш ва кумиш 
жойлари; нефть ва газ конларини кидириш ва узлаштириш; 
захарли чикитлар шламларп тупланган жойи; чикитларни кайта 
ишловчи корхонала р .
4. Электроэнергетика: республика ва давлатлараро электр 
узаткич линиялари; иссиклик электор станциялари ва бошка 
300 меговат иссиклик кувватидаги ёкиш учун курулмалар; ядро 
реа кторли иншоотлар.
5. Крра ва рангли металлургия: металл куйиш (литей) 
ишлаб чикариши.
6. Кимё саноати: нефтни кайта ишлаш заводлари; галь­
ваник элементлар ва батареялар, аккумуляторлар ишлаб чика­
риш; радиоктив моддалар(изотоплар) ишлаб чикариш; резина 
ва резина техника буюмлари ишлао чикариш.
7. Биотехнологиядан фойдаланувчи ишлаб чикариш.
8
.
М ашинасозлик саноати: халкаро келишувларга асосан 
тартибга солинадиган фтор углевод ва бошка моддалар ичида 
булган жихозлар ёки анрим цурилмалар; музлаткнч жихозлар; 
кондиционерлар ишлаб чицариш.
У. Курилиш материаллари саноати: ойна ва асбест иш ­
лаб чикариш, цемент ишлаб чикариш.
!0. Табиатдан фойдаланиш ва табиат мухрфазаси: Орол
97


денгизи хавзаси муаммолари (халкаро дастурлар), халкаро кели- 
шимлар билан тартибга солинадиган ёввойи х.айвонлар олами на- 
муналари ёки уларнинг кайта ишланган мах,сулотлари савдоси.
II 
категория «урта хавф-хатар» птзухига кирадиган ант­
ропоген фаолият турлари тармоклар буйича куйдагича так- 
симланган:
1. Транспорт: вилоят ахамиятига эга автомобил ва те- 
мир йуллар, вилоят ахамиятидаги газ кувурлари; вилоят ах,а- 
миятидаги газ ва нефть кувурлари.
2. Нефть ва нефтни цайта ишлаш саноати: нефть ва нефть 
мах,сулотлари базалари.
3. Инфратузилма: республика ва вилоят ахамиятидаги 
сув таксимлаш иншоотлари; ер ости сувларипи чикариш маги- 
страллари; магистрал каналлари ва зовурлар.
4. Энергетика: гидроэлектростанциялар; вилоят ахамиятидаги 
электр узатиш линиялари; иссиклик электер станциялари ва ёкилга 
ёкувчи куввати 300 мегавапдан кам булган бошка курилмалар.
5. Озиц-овцат саноати: виночилик ва ферментлаштирил- 
ган ичимликлар ишлаб чикариш, озик-овкат саноати (ту л и к ), 
усимлик ва хайвон ёгларини ишлаб чикариш ва кайта ишлаш; 
тамаки саноати.
6. Енгил саноат: тери ошлаш ва буяш, пойафзал ишлаб 
чикарувчи корхоналар; 
kofob
ва картон махсулотлари ишлаб 
чикариш; мебель ишлаб чицариш; офис материаллари ва бади- 
ий безак ишлари учуй материаллар ишлаб чикариш; чинни бу- 
юмлари ишлаб чикариш; йигирув ва тукиш ишлаб чикариши; 
натурал ва сунъий газламалар ишлаб чикариш; пахтани кайта 
ишлаш саноати; ёкочни кайта ишлаш; каноп саноати; ёгочни 
цайта ишлаш; целюлоза ва 
kofo
3 майдалагичларни х,ам кушиб.
7. Машинасозлик ва металлсозлик: галванотехника; эхдиёт 
цисмлар; кузов йигиш ёки ишлаб чикариш; лазер оптикасини ишлаб 
чикиш; электротехника жихозларини ишлаб чикиш; радиотехни­
ка ва электрон саноати; двигатель ва машиналарни йигаш ва 
таъмирлаш; электр жихозларини йигаш ва таъмирлаш.
8. Кимё саноати: кино ва фото плёнкалар ишлаб чика­
риш; изоляция материалларини ишлаб чикариш; косметик пре- 
паратларини ишлаб чикариш; буёклар ишлаб чикариш; пласт - 
массадан махсулотлар ишлаб чикариш.
9. Хизмат курсатиш тармоки: енгил ва юк автомобилла- 
рига хизмат курсатиш корхоналари; дагтур махсулотларини 
ишлаб чикариш; кимёвий тозалаш.
10. Курилиш индустрияси: асбестли махсулотларни ишлаб чи­
кариш; хар хил ёшч плиталарни шттлаб чикариш; таркибида курго-
98


шин кушилмалари булмаган буюмларни ойнадан ишлаб чикариш.
11. Рангли металлургия: заргарлик буюмлар ишлаб чикариш, 
олтин билан ишлаш, ноёб металлар копламалари билан ишлаш.
12. Тинографиялар.
13. Янги ерларни узлаштириш.
Ill 
категория «паст хавф-хатар» гурухига кирадиган антропо­
ген фаолият турлари тармоклар буйича куйидагича гаксимланган:
1. Транспорт: махаллий ахамиятдаги автомобилъ йуллари, 
KvpFon ахамиятидаги газ кувурлари, ички хужалик ахамиятида- 
ги темир йуллар, куприк ва куприк йуллар.
2. Н ефть кимё: бензин колонкалари.
3. Инфратузилма: хужаликлараро ахамиятли суп олиш 
тармоклари; насос станциялари; радио ва телевединие эшитти- 
риш тизимлари; таълим ва тарбия сохаси; дам олишни ташкил 
этиш; чакана савдо киоскаларига, хизмат курсатиш муассасала- 
ри, дам олиш ва кутни л очиш муассасалари, шуиингдек уларни 
жихозлаш, ресторанлар ва умутушй овкатланиш корхоналари, ча­
кана савдо корхоналарини жихозлаш ёки рекоиструкциялаш.
4. Цишлоц хужалиги: чорвачилик ва паррандачилик; озик- 
овкат импорта ва экспорта, бовдорчилик, галлачилик; ички ху­
жалик ерларини узлаштириш.
5. Енгил ва махаллий еаноат: сопол бутомларни ишлаб чи­
кариш хуиа рма\щчил и ги кутщанг (чармдан) буюмлар ва кийим 
ишлаб чикариш; музика асбобларини ишлаб чикиш ва таъмир­
лаш; пичок., кул инструментлари ва умумий йуналишдаги темир 
буюмлар ишлаб чикариш; газламадан кийимлар ишлаб чика­
риш; пахта тайёрлаш пунктлари;
6. Озик-овкат саноати: гушт саноати (мол суйиш ва кайта 
ишлаш), мева ва сабзавотларни кайта ишлаш, кадоклаш, консер- 
валаш; сут махсулотлари ишлаб чикариш; нон корхоналари;
7. курилиш : курилиш материаллари ва сопол буюмлар 
ишлаб чикариш (пиит, плиткалар, пардозловчп материаллар ва 
бош калар), спорт иншоотларини куриш ва спорт инвесторла- 
рини ишлаб чикариш;
8. Хизмат курсатиш сохаси: темир-терсак йикпш май- 
дончаси, соат ишлаб чикариш ва таъмирлаш; резина техника 
буюмларини таъмирлаш ( вулканизация, шиналар иаваркаси ва 
бош калар), автомобилларга хизмат курсатиш станцияси:
Ушбу расмнй руйхат экологик экспертиза муносабатла- 
рида экологик вазиятнинг хусу'сиятлариии хар томонлама хи­
собга олишда мухим ахамиятга эга булиб, уни ташкил этиш, 
тартибга солиш, иазорат килиш фуикциясини кучайтиришга, 
самарасини оширишга хизмат килади.
99


[\искача хулосалар
Экологик экспертиза амалиётида ф акат экологик асос- 
ланган хужалик карорларини амалга оширишни таъминлайди.
Хужалик фаолияти ташаббускори экологик экспертиза га 
куйидаги хужжатларнн такдим этади: а) амалдаги курсатма 
хужжатларга мувофик бажарилган экологик нормаллаштириш 
материаллари; б) амалдаги курсатмаларга мувофик тузилган 
атроф-мух,итга таъсирини бахолаш (АМТБ) материаллари.
Давлат экологик экспертизаси ушбу хужжатларни куриб 
чикади ва шунга асосланиб, уларнинг етарлилиги, объектлилиги 
ва таъсирини бахолашнинг чукурлигп, башоратларнинг асослаи- 
ганлиги ва тадбирларнинг реаллиги тутрисида хулоса чикаради.
Экологик экспертиза объектларини тутри жойлаштириш 
максадларида тармоклар, ишлаб чикариш ва технологияларни 
уларнинг табиатга иуктаи назаридан классификациялаш амал­
га оширилади. Бу классификация экологик экспертиза муноса- 
батларида табиатдан фойдаланпшни тартибга солишпи пазо- 
рат килишнинг асоси булиб хизмат килади.
Экологик экспертиза объектлари атроф табиий мухитга 
таъсири буйича куйидаги учта категорияга бушинади: 1) юкори 
хавф-хатар; 2) урта хавф-хатар; 3) аист хавф-хатар. Буларни 
хисобга олиш экологик экспертиза самарасини оширишга хиз­
мат килади.
100


Назорат ва мух,окама учун саволлар
1. Давлат экологик экспертизасинимг лойихадан олдинги 
Гмх'цичда цабул килинган тартибини тушунтиринг. Унга кандай 
хужжатлар тайёрланади?
2. «Атроф-мухитга таъсир тугоисида баёнот» лойихаси, 
«атроф-мухитга таъсири тутрисида баёнот», «экологик окибат- 
.iap тутрисида баёнот» нима? Улар бир-бирларидан кандай фарк 
килади? Уларни билиб олинг ва тулнунтиринг.
3. Экологик экспертиза объектларининг атроф табиий 
мухитга таъсири нима? У кандай бахоланади.
4. Халк хужалиги тармоклари гурухингип атроф табиий 
мухитга таъсири буйича классификациясини тушунтиринг. У 
кандай амалий ахдмиятга эга?
5. Антропоген ф аолият турларининг атроф табиий му­
хитга таъсири буйича кандай категориялар ажратилади? Улар 
бир-бирларидан кандай ф ар к килади?
6. I »юкори хавф-хатар» катерориясини таърифланг.
7. II «урта хавф-хатар» категориясини таърифланг.
8. III «паст хавф -хатар» категориясини таърифланг.
9. 1,11,III категориялардан фойдаланиш амалиётини ту­
шунтиринг.
Асосий адабиётлар
1. «Экологик экспертиза тутрисида». Узбекистон Респуб- 
лнкаси конуни (2000Й). Атроф табиий мухитни мухофаза килиш. 
Конунлар ва норматив хужжатлар. —Т ., 2002.
2. Давлат экологик экспертизаси тутрисида низом (2002Й ).
3. Национальный доклад. О состоянии окружающей при­
родной среды и использовании природних ресурсов в Республи­
ке Узбекистан. -Т., 2002.
4. Природоохранные нормы и правила проектирования: 
С правочник.-М ., 1990.
5. Реймерс Н.Ф. Экология (теория, законы, павила, прин­
ципа, гипотеза). -М ., 1994.
6. Справочник эколога-эксперта. -Т., 1997.
101


VIII боб
ЭКОЛОГИК ЭКСПЕРТИЗАНИИГ АСОСИЙ 
ЙУНАЛИШЛАРИ
8 Л . Экологик экспертизанииг асосий йуналишлари 
туррисида тушунча
Экологик экспертизанииг объекта, илгари курсатиб утил- 
гандек, 
роят
хилма-хил булиб, тун га мос холда унинг йуна­
лишлари хам бир-биридан тубдан ф арк килади. Масалан, экс- 
пертизанинг объекта дастурлар лойихалари, курилиш лойиха- 
лари, ишлаб чикаришни жойлаштириш лойихалари, техника ва 
технология, хомашё ва материаллар, махсулотлар, кимёвий мод- 
цалар, стандарт ва техник, хукукий нормаларнинг лойихалари 
ва бошкалар оулиши мумкин. Ушбу объектлар буйича экологик 
экспертиза йуналишлари х;ам шаклланади.
Экологик экспертизанииг барча йуналишларида хам лой- 
ихадан олдин, хам лойихадаи кейинги боскичларда асос килиб 
олинган материаллари каторига иклим, геологик, гидрогеологик 
шароитлар, тупрокнииг генетик ва уз-узини тозалаши таърифи, 
худуднинг урмон билан копланиш даражаси, флора, фауна, ахо­
ли ва ижтимоий-иктисодий хусусиятлари тутрисидаги маълу­
мотлар ва бошкалар киради.
Экологик экспертизани утказиш нагижасида экспертиза 
объектининг тула модели пайдо булиши, лойиханинг эса атроф 
табиий му^ит мугхофазаси талабларига мос келиши аникланн- 
ши керак. Бу талабга эришиш угчун экологик экспертизанииг 
барча йуналишларида лойих,анинг куйидаги хусусиятлари урга- 
иилиши ва тахлил килиниши лозим:
• лойиханинг асосий максади ва уии туманлардан то рес- 
публкагача даражадаги ахамияти;
• лойихани жойларда амалга оширишнинг сабабларинп 
асослаш;
• техник имкониятлар, ер ва бошка рес^рслардан (}юйда- 
ланиш 
chfumii
ва хажмини х,исобга олиб техник-иктисодий асос- 
лашни амалга ошириш;
• атроф табиий мухитнинг хозирги холатп ва ахволи, уии 
атрофдаги концентрациялар билан таккослаш;
• лойиха тадбирларинпнг атроф табиий мухитии мугхофа- 
за килиш буйича типлари ва ишончлилпги;
• атроф-мухдгтга эхтимол тутилаетган салбий таъсир ва 
уни камайтириш буйича тадбирлар;
102


• инкирозли вазият эхтимолини аниклаш максадларида 
icxiiiiK-ицтисодий эхтиёжларнинг табиат имкониятларига му- 
1
к и | > и цлигини аниклаш ;
• тавсия килинаётган табиат мух;офазаси тадбирларининг 
муцобил варианта ва уларни амалга оширишнинг кетма-кетлиги;
• атроф табиий мухитга энг оз микдорда (минимум) за- 
рар етказиш билан техник имкониятларни энг куп даражада 
( максимум) куллашни муросага келишини таъминлаш уртаси- 
цаги оптимал вариантни танлаш;
• мукобил карорларни цуйидаги йуналишда таккослаш: 
харажат бирлигига лойиханинг ах,амияти мезонлари буйича; 
ушбу жойда объектни жойлаштиришнинг ижтимоий ва иктисо- 
днй а([)заллиги; лойих,ани жойлаштиришнинг кутилмаган окибат- 
ларининг хавф-хатари даражаси; табиат мугхофазаси тадбир- 
ларининг шу кундаги ва истикболдаги циймати.
Ду'нёнинг купчилик ривожланган мамлакатлари экологик 
экспертизами табиий, техник, иктисодий, ижтимоий, геотехник 
ва габиий-техник тизимлар буйича ва табиий-хужалик регион- 
лари буйича амалга ошириш амалиётини кенг цулламовдалар.
Лойихалардаги атроф табиий мухитга таъсирнинг хусуси- 
нтлари, уларни аниклаш, тахлил килиш, бахрлаш ва хисобга олиш 
нуктаи назаридан экологик экспертиза утказишнинг куйидаги 
асосий комплекс йуналишларини белгилаш мутмкин:
1) технологик (техника) экологик экспертизаси.
2) корхона экологик экспертизаси.
3) шах,арсозлик экологик экспертизаси.
4) табиий ресурслардан фойдаланиш, табиатни узгарти- 
риш л о й иха лари н и н г экологик экспертизаси.
8.2. Технологик(техн ика) экологик экспертизаси
Турли хомашё ва материалларга ишлов бериш усуллари маж- 
муаси технология тушулгчасининг маъносшш англатади. Айнан ушбу 
технология хусусиятлари корхоналарнипг махаллий табиий шароит 
ва ресурслар, иктисодий шароит катта мамлакатнинг шароити би­
лам бокшклигини курсатади. Шу сабабдан экологик объектларнинг 
турли технологик усулларини хисобга олмасдан, тулацонли экологик 
экспертизани утказиб булмайди. Корхоналарнинг ишлаб чикариш 
технологик тузилмаси уларнинг ишлаб чикариш микёсларини (иш­
лаб чикаришнинг такрорлаииши ва сериялиги ху'сусиятларини), 
ишлаб чикариш-технологик даврларнингтуликлигини (бир ёки бир 
меча ишлаб чикариш боскичларининг мавжудлнги), ихгисослашти- 
ришнинг характерини (турли оутомларни ишлаб чикарувчи универ­
103


сал комбинатлар, ихтисослашгаи заводдар ва уларнинг стадиялари, 
детал-узелли, ва бошка тинлари) белгилаб беради.
Технологик экологик экспертиза технология ва техника - 
нинг экологик мос (тутрн) келишини ва ресурс истеъмоли си- 
fhmhhh (хажмини) аниклаш , шунингдек технологиянинг нам 
чикитли ёки чикитсизлигини амалда булган нормативлар ва 
мавжуд энг яхши намуналар билан таккослаб, зарур экологик 
экспертиза хулосалари ва ечимларига келишни билдиради. Ма- 
салан, сувсиз 

Download 4.06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling