T. M. Karaliyev, O. B. Sattarov, I. F. Sayfiddinov bank faoliyati

Bank aktivlari va resurs bazasi tahlilida 
qo‘llaniladigan koeffi tsiyentlar
Koef-
fi tsi yent  
lar
Ko‘rsatkichlar
Hisob-
kitob 
formulasi
O‘rnatil-
gan 
optimal 
me’zon
Izoh
K a1
Daromad 
keltiruvchi 
aktivlar/jami 
aktivlar
Dka/A
Min  0,70   
Max 0,85
Koeffi tsiyent jami aktiv lar-
ning qancha foizi daromad 
keltiruvchi aktiv sifatida 
ishlayotganini ko‘rsatadi 
K a2
Daromad kel-
tiruvchi aktivlarga 
ehtimoliy yo‘qo-
tish bo‘yicha 
zaxira/daromad 
keltiruvchi 
aktivlar
Dkaz/Dka Min 0,04
Daromad keltiruvchi aktiv-
lardan ko‘rilishi mumkin 
bo‘lgan zararlarning zaxira 
orqali qoplanish darajasini 
ko‘rsatadi.
K rb1
Bank jalb etgan 
majburiyatlari/
ishlayotgan 
aktivlarga nisbatan
Jkm/Dka
Max 1,2
Bank tashqaridan jalb eti-
layotgan  majburiyatlarini 
samarali joylashtirish dara-
jasini ko‘rsatadi.
K rb2
Mijoz hisob- 
varag‘ilaridagi 
mablag‘lar/
majburiyatlar
Mxvm/M
Min 0,10
Bankning arzon, lekin no-
bar 
qaror resurs manbasi 
bo‘lgan mijoz hisobva-
ra g‘idagi 
mablag‘larning 
jami majburiyatlardagi sal-
mog‘ini ko‘rsatib beradi.

131
Bank ishonchliligi va kapitalining yetarliligini aniqlash bo‘yicha 
koeffi tsiyentlar (K i)
Koef-
fi tsiyent lar
Ko‘rsatkichlarni hisob-kitob formulasi
O‘rnatilgan 
optimal me’zon
K i1
Bank kapitali / daromad keltiruvchi aktivlar
Min-0,25
K i2
Bank kapitali / Jami majburiyatlar
Min-0,10
K i3
Ustav jamg‘arma / bank kapitali
Min-0,15; Max-05
Bank aktivlari va resurs bazasi tahlilida qo‘llaniladigan 
koeffi tsiyentlar (Ka),(Krb)
Koeffi tsiyentlar
Ko‘rsatkichlarni hisob-kitob formulasi
O‘rnatilgan 
optimal 
me’zon
K a1
Daromad keltiruvchi aktivlar / jami aktivlar
Min 0,70,   Max 
0,85
K a2
Daromad kel.aktivlarga ehtimoliy yo‘qotish 
bo‘yicha zaxira / daromad keltiruvchi aktivlar
Min 0,04
K rb1
Bank jalb etgan majburiyatlari / ishlayotgan 
aktivlarga nisbatan
Max 1,2
K rb2
Mijoz h/v.laridagi mablag‘lar / majburiyatlar
Min 0,10
Koeffi tsiyentlar
Ko‘rsatkichlarni hisob-kitob formulasi
O‘rnatilgan 
optimal 
me’zon
K s1
Sof foyda / daromad (yoki xarajat)
Min 0,20
K s2
Bank xarajatlari / bank daromadlari
Min 0,80
K s3
Foizli xarajatlar / foizli daromadlar
Min 0,60
K s4
Sof foyda / aktivlar ROA
Min 0,005 Max 
0,010
K s5
Sof foyda / kapital ROE
Min 0,10

132
Banklarini moliyaviy holatini nazorat qilish bo‘yicha iqtisodiy
 normativlarni qo‘llanilishi
 
Iqtisodiy  me’yorlarning 
nomlanishi
Hisob-kitob formulasi
O‘rnatilgan 
optimal mzon
Kapital yetarliligi koef.
Bankning umumiy kapitali /jami 
riskka tortilgan aktivlar
Min.0,10
1-darajali kapitalning
yetarliligi
1 darajali kapital/ jami riskka tor-
tilgan aktivlar
Min0,05
Joriy likvidlilik koef.
Likvid aktivlar va 30 kun mobayni-
da qaytishi kerak bo‘lgan aktivlar/
talab qilib olguncha majburiyat va 
30 kun mobaynida so‘ndirilishi 
lozim bo‘lgan majburiyatlar
Min.0,30
Bir yoki guruh qarzdorlariga
o‘rnatilgan ta’minlangan
qarzning maksimal darajasi
Bir qarzdorga berilgan kredit-
ning maksimal darajasi/1 darajali 
kapital
Max.0,25
Barcha yirik kreditlarning
maksimal darajasi
Barcha yirik kreditlar/1 darajali 
kapital
Max.8,0
Bir emitentning qimmatli 
qog‘oziga investitsiya 
qilishning maksimal darajasi
Bir emitentning qimmatli qog‘oziga 
investitsiya/1 darajali kapital
Max.0,15
Barcha emitentlar ustav 
kapitali va boshqa qimmatli 
qog‘ozlariga qilgan 
investitsiyalar miqdori
Barcha emitentlar ustav kapitali 
va boshqa qimmatli qog‘ozlariga 
qilgan investitsiyalar miqdori/1 
darajali kapital
Max.0,50
Bank tomonidan bajarilishi lozim bo‘lgan majburiy iqtisodiy 
me’yorlar
Majburiy 
iqtisodiy 
me’yorlar
Iqtisodiy me’yorlarning 
nomlanishi
O‘rnatilgan 
me’yor
Haqi-
qatda
Bajari-
lishi
Me’yor N1
Kapital yetarliligi koef
Min. 0,10
Me’yor N2
1-darajali kapitalning 
yetarliligi
Min. 0,05
Me’yor N3
Leveraj
Min. 0,06
Me’yor N4
Joriy likvidlilik koef
Max. 0,30
Me’yor N5
Bir yoki guruh qarzdorlariga 
o‘rnatilgan ta’minlangan 
qarzning maksimal darajasi
Max. 0,25

133
Me’yor N6
Bir yoki guruh qarzdorlariga 
o‘rnatilgan ta’minlanmagan 
qarzning maksimal darajasi
Max. 0,05
Me’yor N7
 Barcha yirik kreditlarning 
maksimal darajasi
Max. 8,0
Me’yor N8
Bir emitentning qimmatli 
qog‘oziga investitsiya qilish-
ning maksimal darajasi
Max. 0,15
Me’yor N9
Oldi-sotdi uchun nodavlat 
qimmatli qog‘ozlarga inves-
titsiya qilishning maksimal 
darajasi
Max.0,25
Me’yor N10
Barcha emitentlar ustav 
kapitali va boshqa qimmatli 
qog‘ozlariga qilgan inves-
titsiyalar miqdori
Max. 0,50
Me’yor N11
Bir insayderga yoki daxldor 
shaxslar guruhiga berilgan 
ta’minlangan kreditlar miqdo-
ri/lizing
Max.0.25
Me’yor N12
Bir insayderga yoki daxldor 
shaxslar guruhiga berilgan 
ta’minlanmagan kreditlar 
miqdori/lizing
Max. 0,05
Me’yor N13
Barcha insayderlarga taqdim 
etilgan kreditlarning umumiy 
miqdori
Max. 1,0

134
M U N D A R I J A
Kirish ......................................................................................................................... 3
1-bob. Bank faoliyati tahlili fanining predmeti, 
maqsadi va vazifalari ............................................................................................... 4
1.1. Bank faoliyati tahlilining asoslari va ahamiyati .................................................. 4
1.2. Bank faoliyati tahlili fanining maqsad va vazifalari ........................................... 6
1.3. Bank faoliyati tahlilining turlari ........................................................................ 10
2-bob. Bankning aktiv operatsiyalari tahlili ........................................................ 15
2.1. Bank aktivlari holati va dinamikasi tahlili ........................................................ 15
2.2. Bank aktivlarining daromadliligi tahlili ............................................................ 19
2.3.  Bank aktivlari risklilik darajasi tahlili .............................................................. 24
2.4. Bank aktivlari likvidliligi tahlili ........................................................................ 26
2.5. Bank aktivlaridan samarali foydalanishning tahlili .......................................... 34
3-bob. Bank kapitalining (mablag‘lari) tahlili .................................................... 36
3.1. Tijorat banklari kapitalining (mablag‘lari)tahlili .............................................. 36
3.2. Bankning o‘z mablag‘lari (kapitali) tahlili ....................................................... 41
4-bob. Tijorat banklari  majburiyatlari tahlili  ................................................... 48
4.1. Tijorat banklari majburiyatlari tahlili  ............................................................... 48
4.2. Tijorat banklari depozitlarining  tarkibi va dinamikasi tahlili .......................... 54
4.3. Bank majburiyatlari tahlili ................................................................................ 60
5-bob.Tijorat banklarining kredit operatsiyalari va 
kredit portfeli.......................................................................................................... 65
5. 1. Kreditning mohiyati, ahamiyati va turlari  ....................................................... 65
5. 2. Mijozlarning kreditni to‘lash qobiliyatini hisoblash usullari ........................... 67
5. 3. Tijorat banklari kreditlarining umumiy tahlili ................................................. 71
5. 4. Bank kreditlarining ta’minlanganligi tahlili ..................................................... 72
5. 5. Kredit hajmi va uning aylanishi tahlili ............................................................. 74
6-bob. Tijorat banklarining qimmatli qog‘ozlar 
operatsiyalari tahlili ............................................................................................... 77
6.1. Tijorat banklarining qimmatli qog‘ozlar bilan 
operatsiyalarining turlari .......................................................................................... 77

6.2. Tijorat banki qimmatli qog‘ozlar operatsiyalarining 
holati va tarkibining tahlili ....................................................................................... 78
7-bob. Tijorat bank daromadlari va xarajatlari tahlili ...................................... 81
7.1. Bank daromadlari tarkibi va dinamikasi tahlili ................................................. 81
7.2. Bank xarajatlari tahlili ....................................................................................... 85
8-bob. Tijorat banklari likvidliligi va to‘lovga layoqatliligi tahlili .................... 92
8.1 Tijorat banklari likvidliligining mohiyati va ahamiyati ..................................... 92
8.2. Tijorat banklari likvidlik ko‘rsatkichlari tavsifi  ................................................ 98
8.3. Tijorat banklari likvidliligi va to‘lovga layoqatliligi 
tahlilining ahamiyati va vazifalari ......................................................................... 103
9-Tijorat banklarining moliyaviy natijalari tahlili ............................................111
9.1. Bank faoliyatlari moliyaviy natijalarining shakllanishi 
va tahlilining asosiy vazifalari ................................................................................111
9.2. Tijorat banklari foydasining tahlili ...................................................................112
9.3. Tijorat banklari rentabellik (foydalilik) ko‘rsatkichlari tahlili .........................114
Nazorat uchun testlar  ..........................................................................................117
Ilovalar .................................................................................................................. 126
 

Original-maket «DAVR nashriyoti» MChJ nashriyotida tayyorlandi.
100129, Toshkent, Navoiy ko‘chasi, 30-uy. 
 
Bosishga 2016-yil 26-sentabrda ruxsat etildi. Bichimi 60×90
1
/
16
.
Ofset qog‘ozi. «Times» garniturasi. Shartli bosma tabog‘i. 8,5.
Nashr tabog‘i. 7,90. Adadi 583 nusxa. Buyurtma № 550.
«NISO POLIGRAF» nashriyoti
Litsenziya raqami AI № 265. 24.04.2015.
«NISO POLIGRAF» MChJ bosmaxonasida chop etildi.
Toshkent viloyati, O‘rta Chirchiq tumani, «Oq-Ota» QFY, 
Mash’al mahallasi, Markaziy ko‘chasi, 1-uy.
T.M. KARALIYEV, O.B. SATTAROV, 
I.F. SAYFIDDINOV
BANK FAOLIYATI 
TAHLILI
Kasb-hunar kollejlari uchun 
o‘quv qo‘llanma
Muharrir O. Kanayev
Musahhih U. Komilov
Texnik muharrir Ye. Krasnikova
Sahifalovchi Ye. Krasnikova
Nashriyot litsenziyasi ʋ AI 192.
Bosishga 04.09.2012-yilda ruxsat etildi.
Bichimi 60ɯ90 
1
/
16
. Ofset usulida bosildi. «Times» garniturasi. 
Nashr b.t. 9,0. Shartli b.t. 8,5. Adadi 2848 nusxa.
Buyurtma ʋ 1174.
«DAVR nashriyoti» MCHJ. 100129, Toshkent, Navoiy ko‘chasi, 30-uy.
«SANO-STANDART» MCHJ bosma xona sida chop etildi.