Tabiatshunoslik
C H O ‘L 0 ‘SIM LIKLARI VA HAYVONOT
Download 4.42 Mb. Pdf ko'rish
|
A.G. Grigoryans.. Tabiatshunoslik
C H O ‘L 0 ‘SIM LIKLARI VA HAYVONOT
D U N Y O S I ChoMlarda o ‘simliklar va hayvonlarning yashashi u c h u n sharoit ju da og ‘ir. B unday jo y d a bir n e c h a m illion yillar d a v o m id a yashashga moslashgan tirik organizm largina hayot kechirishi m um kin. K o ‘pgina c h o ‘l o ‘simliklari yogMngarchilik boMadigan b a h o r va kuzdagina yashaydi. Erta b a h o rd a q u m te p alarn in g yonbagMrlarida pufakchali qiyoq o ‘sib chiqadi. U n in g uch larida pufakchalarga o ‘xshab shishib c h iq q a n x altach alar hosil b o ‘lib m eva tugadi. B unday joylarda yaltirbosh maysalari h a m k o ‘karib chiqadi. Q u m li choMlar rango- rang oM-oManlar va qizg‘aldoqlar, binafsh a tusli malkolmiya, t o ‘q binafsha rang, deyarli q ora boMadigan zaharli itkuchala bilan bezanib, chiroyli boMib ketadi (34-rasm ). Gil tuproqli choMlarda qirmizi qizg'aldoqlar, targ'ilva qizil lolalar, k o % havo rang va sariq gulsapsarlar, sariq cho Vр/уо^/яг chiroyli gilamdek tovlanib turadi. Bu o ‘simliklaming ham m asi yozning jaziram a issigM boshlanmasdanoq tez o ‘sib, gullaydi va may oyida sarg‘ayib, qurib qoladi. Shamol ularning urugMarini uchirib uzoq-uzoqlarga olib ketadi. 50 Y oz oylarida o ‘t - o ‘lanlar qovjirab, c h o ‘l huvillab qoladi. Lekin kuzda y o m g ‘irli k unlar boshlanishi bilan yerga t o ‘kilgan urugMarga jo n kiradi va ular ildiz otadi. Bahor boshlanishi bilan k o ‘karib chiqadi. B a h o r o ‘s im lik la rin in g b a ’z ila rid a , m a sa la n , lola b ila n c h o ‘l p iy o z id a , u r u g 'l a r i d a n ta s h q a r i, ildizlaridagi p iy o z b o sh la ri h a m c h u q u r tu p r o q q a tla m la r id a sa q la n ib q o la d i. Bu p iy o z b o sh lard a n b a h o r d a yangi o ‘sim likIar o ‘sib c h iq ib , gullaydi va shu gullari o ‘rnida keyin u ru g ‘ hosil b o ‘ladi. 34-rasm. Cho ‘Ining bahorgi о ‘simliklari: 1-yaltirbosh, 2- lolaqizg ‘aldoq, 3- iloq, 4-m alkolm iya, 5- itkuchala. 51 |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling