Tabiatshunoslik

Q O ‘RIQXONALAR
QoYiqxonalar
katta yer m a ydo nidan iborat b o ‘lib, ular hududidagi 
barcha o ‘istnlik va hayvon turlari m uhofaza qilinadi (44-rasm ). N oyob 
o ‘simlik h a m d a hayvon turlarining soni k o ^a y tirilad i. Bu yerda jonsiz 
tabiatni ash holida saqlashga harakat qilinadi.
Siz tanishgan barcha tabiat zonalarida qoYiqxonalar bor. 0 ‘zbekiston 
q o'riqxonalarida 
buxoro bug‘usi, jayron, sayg'oq, kul rang echkemar, 
kapcha ilon
va boshqa hayvonlar m uhofaza qilinadi.
0 ‘zbekistonda 9 ta q o ‘riqxona mavjud. Bular «Z om in to g ‘-archa», 
« C h o t q o l t o g ‘- o ‘ r m o n » , « S u r x o n » , « Q i z i l q u m t o ‘q a y - c h o ‘l», 
«Badayto‘qay», «N urota to g ‘-yong‘oqzor», « Z arafshon-to‘qay», «Hisor 
to g ‘-archa», «Kitob» geologik q o ‘riqxonalaridir. U la r h ar xil tabiiy 
zonalarda joylashgan.
Q o ‘riqxonalarda turli xil ilmiy ishlar olib boriladi. O lim lar tabiat 
q o n u n la rin i, o ‘simliklar bilan hayvonlarning hayot ini o ‘rganadilar, 
u la rn in g so nini k o ‘paytirish u c h u n eng yaxshi sh aroitlarni ishlab
44-rasm. Qo'riqxonada.
77

---

chiqadilar. H ayvonlar a n c h a ko ‘payib qolgan joylardan ularni bem alol 
yashay oladigan boshqa joyga ko‘chiradilar. 
C h o tq o l q o ‘riqxonasi 
0 ‘zbekistondagi yagona biosfera q o ‘riqxonadir (45-rasm).
Bu q o ‘riqxona Toshkent yaqinidagi tog‘larda joylashgan. Bu yerning 
o ‘s im lik va h a y v o n o t d u n y o s i b o y h a m d a t u r l i - t u m a n . T o g ‘ 
yonbag‘irlarini yashil arch a qoplagan. Bu yerda besh yuz yoshga kirgan 
daraxtlar k o ‘p, h a tto m ing yoshli d ara x tlar h a m bor. 
D a ry o-soy
o ‘zanlari b o ‘yida 
yovvoyi olma, tog‘olcha, do'lana, pista, yong'oq,