Tabiiy fanlarning zamonaviy kon sepsiyasi
EHM va personal kompyuterlar
Download 333.38 Kb. Pdf ko'rish
|
Tabiiy fanlarning zamonaviy konsepsiyasi. Turayev B.E. Isayev X
- Bu sahifa navigatsiya:
- 7-rasm. Zamonaviy EHM mashinalari.
- Dj. Forrestyerning “Tizimlar dinamikasi”
|
5.2. EHM va personal kompyuterlar
EHM “ha - y o ‘q ” prinsipi bo‘yicha ta ’sir ko'rsatadi, EHM avto- matik tarzda boshqariluvchi qurilmalar uchun xuddi markaziy nerv tizimi singari rolni o ‘ynaydi. Zamonaviy EHM mashinalari - kibernetika yaratilgan dastlabki paytdagilardan ancha mukammallashgan. 20 yil oldin mutaxassislar shaxmat kompyuterlari biror mohir shaxmatchini yengishiga katta shubha bilan qarar edilar. Hozirgi kunda u amalda shaxmat bo'yicha jahon chempionlari bilan teng o ‘ynamoqda. Variantlarni ulkan tezlik bilan tanlash (sekundiga 100 mln variant, insonda esa sekundiga 2 variant) nafaqat EHM m ashinalarining im koniyati va balki inson ning aqli nima ekanligi haqidagi haqli savolni oldim izga k o ‘ndalang qilib qo'yadi. Inson nafaqat mantiqiy fikrlovchi mavjudot, u eng avvalo ijod qilish qobiliyatiga ega bo’lgan zotdir. Kelajakda yaratiladigan kompyuterlar sun’iy intellektga ega b o iib , ular aql va fikrlash borasida insondan yuqori boiish lari mumkinmi? Agar “ha” bo‘lsa bu inson uchun qan- 61 day oqibatlarni keltirib chiqaradi? Bu masalaning turli jihatlari barcha fanlar tomonidan atroflicha o ‘rganilmoqda. 7-rasm. Zamonaviy EHM mashinalari. Kibernetika va EHM yaratilishi tufayli bilishning eng asosiy usullari - kuzatish va eksperiment bilan bir qatorda, modellashtirish usuli ham paydo b o ‘ldi. Bu model borgan sayin katta masshtablarda qoMlanilmoqda: tashkilot va iqtisodiy tarmoqning faoliyat mode- lidan tortib, toki butun boshli regionlarning tabiiy resurslardan rat- sional foydalanish bo‘yicha ekologik-iqtisodiy modellargacha tatbiq etilmoqda [9]. 1972-yilda Dj. Forrestyerning “Tizimlar dinamikasi” usuli aso sida birinchi m arta “butun insoniyat taraqqiyoti va uning biosfera bilan o ‘zaro m unosabatlari”ni ishlab chiqishga qaratilgan dunyo modeli yaratildi. Bu modelda y o ‘l qo‘yilgan dastlabki kam chiliklar b artaraf etilgan, jarayon konstruktiv xarakter namoyon etib, plane- tam iz m asshtabidagi ekologik-iqtisodiy holatni jiddiy o ‘rganishga kirishildi. Download 333.38 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|