Tabiiy gaz tarkibidagi nordon gazlarni fizik kimyoviy usul bilan ajratish jarayonini takomillashtirish

3.2. Dietanolamin orqali (H
2
S va CO
2
) gazlarini tozalash 
 jarayonlari. 
Tabiiy gazlarni tarkibini (H
2
S va CO
2
) dan tozalashda dietanolamin (DEA) 
eritmasidan foydalaniladi va bu quyidagi reaksiya hosil bo`ladi. 
R
2
HN+H
2
S

[R
2
NH
2
]HS

[R
2
NH
2
]
+
+HS


R
2
HN+CO
2
+H
2
O

R
2
NH
2
HCO
3

[R
2
NH
2
]
+
+HCO
3
R-radikal

CH
2
CH
2
OH 
Bu reaksiya chidamsiz suvda eriydigan kompleks tuzni hosil qiladi. 
Dietanolamin nordon gazlarni yutish jarayonida ko`p miqdorda issiqlik ajratib 
chiqaradi. Bu jarayonda absorber kolonkalarida o`tkaziladi. Reaksiyalar suyuq 
fazaga absorberni ustki qismida sodir bo`ladi. Absorber ikki xil qalinlikdan iborat. 
Suyuq halatdagi jarayonda desorbsa hodisasi ham sodir bo`ladi. Bu desorbsa 
reaksiyalar issiqlik yutilishi bilan sodir bo`ladi. Desorbsiya reaksiyasi quyidagidan 
iborat: 
[R
2
NH
2
]
+
+HS

[R
2
NH
2
]HS

R
2
HN+H
2
S 
[R
2
NH
2
]
+
+HCO
3

[R
2
NH
2
]HCO
3

R
2
HN+CO
2
+H
2
O 
Desorbsiya reaksiyasi bosimni pasayishi va temperaturani oshishi hisobiga 
hosil bo`ladi. 
Sho`rtandagi qazib olinadigan tabiiy gazlar 4000-5500 kPa- bosimda hamda 
75
o
C da uchta bir-biriga parallel holatda trubalarga kelib tushadi. Ular maxsus 
asboblarda kontrol qilinadi. 
Dietanolamin orqali gazlarini tozalashda bosimda (3765-4000) olib 
boriladi.Giyabina gazlarni 45
o
C danyuqori temperaturada dietanolamin orqali

---

67 
nordon gazlar (H
2
S va CO
2
) tozalashda adsorbentni pastki qismidan o`tkaziladi.