Tabiiy va iqtisodiy fanlar tavsifi

ISSIQLIK HODISALARI 
 (10+*5 soat) 
Ichki energiya. Ichki energiya. Mexanik energiyaning ichki energiyaga 
aylanishi. 
Issiqlik miqdori. Jismlar orasidagi issiqlik almashinuvi. Issiqlik miqdori va 
uning birligi. Moddaning solishtirma issiqlik sig‘imi va uning birligi.
Masalalar yechish. Amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirishga va fanlararo 
bog‘liqlikka doir masalalar yechish. 
Amaliy mashg‘ulot. Turli temperaturali suvlar aralashtirilganda issiqlik 
almashinuvini kuzatish. Issiq va sovuq suvlarning issiqlik miqdorini aniqlash va 
aralashmaning issiqlik miqdorlarini taqqoslash.
Yoqilg‘ining solishtirma yonish issiqligi. Yoqilg‘ining yonishida ajralgan 
issiqlik miqdori. Yoqilg‘ining solishtirma yonish issiqligi va uning birligi.
Bug‘lanish va kondensatsiya. Qaynash. Suyuqlikning bug‘lanishi. Bug‘ning 
kondensatsiyalanishi. Suyuqlikning qaynashi. Suyuqlik qaynash temperaturasining 
tashqi bosimga bog‘liqligi.
Qattiq jismning erishi va qotishi. Jismning erish va qotish jarayonlari. Erish 
va qotish temperaturasi. Jismning erish va qotish issiqligi. Moddaning solishtirma 
erish issiqligi va uning birligi. 
Masalalar yechish. Amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirishga va fanlararo 
bog‘liqlikka doir masalalar yechish. 
Bob yuzasidan mantiqiy fikrlashga yo‘naltirilgan topshiriqlar.
O‘quv loyiha ishi: Mening uyim. (Issiqlik va energiyani tejash) 
 
Namoyish tajribalari: 
1. 
Jismlarning issiqlik uzatishini kuzatish. 
2. 
Suyuqlikning qaynashini kuzatish. 
3. 
Suyuqlikning bug‘lanishini kuzatish. 
4. 
Kondensatsiya hodisasini kuzatish 
5. 
Quruq yonilg‘ining yonish jarayonini kuzatish. 
6. 
Qattiq jismning erishi va qotishini kuzatish.
Jihozlar va o‘quv-ko‘rgazmali qurollar: 
Fizikadan universal shtativ. Polipropilenli laboratoriya idishlari to‘plami. 
Termometr. Issiqlikni himoyalovchi keramik plita. Quruq yoqilg‘i. Elektr 

---

14 
qizdirgichi (plita). Parafin. Shisha grafin kolba (suvning qaynashi va bug‘lanishini 
kuzatishda hamda bug‘ning kondensatsiyalanishini kuzatishda kerak bo‘ladi).