Birinchi dastlabki modda – glisin - hayvonlarning pay, teri, tuyoq kabi organizmlaridan tayyorlanadigan yelimni gidroliz qilib olinadi; ikkinchi dastlabki modda – alanin, uni har qanday oqsildan olish mumkin. Oqsillarda hammasi bo`lib to`rt ko`rinishdagi strukturaviy tashkillik ajratiladi. Birlamchi struktura - oqsillarda uzunasiga ketma-ket joylashgan aminokislotalar bo`g`inlaridan iborat polipeptid zanjirlar oqsil molekulasining birlamchi strukturasi deyiladi. α– oqsillarning birlamchi strukturasi. Ikkilamchi struktura - oqsil molekulasining spiral shaklini eslatuvchi molekulaning har xil uchastkalarida – CO – NH – gruppalari orasida juda ko`p vodorod bog`lanishlar borligi tufayli oqsilning ikkilamchi strukturasi hosil bo`ladi. Oqsil molekulasining ana shunday spiral shakli (strukturasi) osilning ikkilamchi struktuasi deyiladi. Uchlamchi fazoviy struktura - fazoda polipeptid zanjiri koptok o`ramiga o‟ralgan fazoviy konfiguratsiya oqsilning uchlamchi strukturasi deyiladi. Uchlamchi struktura polipeptid zanjiridagi funksional gruppalarning har xil ta`sirlashuvlari bilan bog`liq. Masalan: oltingugurt atomlari orasida disulfid (- S – S- ) ko`prik karboksil gruppa bilan gidroksil gruppa orasida murakkab efir ko`prik, karboksil gruppa bilan aminogruppa orasida tuz ko`prik hosil bo`ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
