«tabiyot fanlari» fakultеti «gеografiya va uni o’qitish mеtodikasi» kafеdrasi

III.BOB. QASHQADARYO VILOYATIDA SANOAT RIVOJLANISHNING STRATEGIK YO‘NALISHLARI VA MAVZUNI O‘QITISH METODIKASI...........................................44
3.1. Respublika hududiy va tarmoq dasturlari doirasida viloyat sanoatini rivojlantirish............................................................................................................44

3.2.Qashqadaryo iqtisodiy rayonini o‘qitish metodikasi.........................................52

Xulosa........................................................................................60

Foydalanilgan adabiyotlar..........................................................62

Иловалар................................................................................................................63

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Mamlakat ishlab chiqarish kuchlarini mintaqaviy jihatdan oqilona joylashtirish mintaqaviy siyosatning ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Mintaqalar o‘zlarining geografik va ishlab chiqaruvchi kuchlarining joylashuvi, tabiiy-iqtisodiy salohiyatlari bilan bir-biridan ajralib turadi. Tabiiy-iqtisodiy salohiyat mamlakat ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishda muhim asos bo‘lib xizmat qiladi. Binobarin, mintaqalar tabiiy-iqtisodiy salo-hiyatidan samarali foydalanish mamlakat iqtisodiyotining barqaror rivojlanishini ta’minlash, aholi turmush darajasini oshirishning muhim shartlaridan biridir.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlaganidek: ”O‘zbekiston jahon hamjamiyatida munosib o‘rin egallash, o‘z xalqining tinchligi va farovonligini ta’minlashga intilayotgan boshqa davlatlar qatori hozirgi shiddat bilan o‘zgarib borayotgan murakkab davr o‘rtaga qo‘yayotgan talab va savollarga to‘liq javob beradigan, aniq va ravshan, har tomonlama puxta o‘ylangan strategiya va o‘z harakat dasturiga ega bo‘lishi zarurligini hayotning o‘zi taqozo etmoqda”¹. Bu fikrlar Respublika mintaqalariga ham tegishli bo‘lib, ular manfaatlarining o‘zaro uyg‘unlashuvini ta’minlaydigan, mavjud tabiiy-iqtisodiy imkoniyatlarni hisobga oladigan iqtisodiyotni oqilona tarkibini shakllantirishga qaratilgan strategiyani ishlab chiqish bugungi kunning dolzarb vazifasi ekanligini isbotlaydi.

Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda iqtisodiyotning mintaqaviy tarkibini shakllantirish hamda ularning salohiyatidan samarali foydalanish, ishlab chiqarishni rivojlantirish va davlat tomonidan tartibga solish bo‘yicha qator tadbirlar amalga oshirildi. Mamlakatimizda aksariyat mintaqalarning mavjud salohiyatlarini hisobga olgan holda, hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy strategik rivojlantirish dasturlari ishlab chiqilmagan. Yirik tabiiy-iqtisodiy salohiyatga ega bo‘lgan Qashqadaryo viloyatining uzoq muddatga mo‘ljallangan strategik yo‘nalishlarini ishlab chiqish ham davr talabi bo‘lib qolmoqda. Katta tabiiy-iqtisodiy salohiyatining mavjudligiga qaramasdan, viloyatda aholi turmush darajasi ko‘rsatkichlari past. Shu boisdan viloyatning tabiiy-iqtisodiy salohiyatini barqaror iqtisodiy rivojlantirish dasturi bilan o‘zaro majmuaviy bog‘lash zarur vazifadir.

Yuqoridagilardan kelib chiqib, Qashqadaryo viloyatida barqaror iqtisodiy o‘sishga erishish uchun mavjud tabiiy-iqtisodiy salohiyatni hisobga olgan holda samarali iqtisodiy rivojlanish strategiyasi va uni amalga oshirish mexanizmlarini ishlab chiqish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda.